Χρήστος Ζαμπούνης

Δε γεννήθηκα  σε χωριό, ούτε ασχολήθηκα ποτέ με τη γη, παρά την αγροτική δραστηριότητα  του παππού μου που είχε κτήματα  με ελιές στη Χαλκιδική. Γεννήθηκα  και ανατράφηκα σε πόλεις που όλο  και μεγάλωναν: Βέροια, Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Παρίσι και πάλι Αθήνα. Θεωρούσα τον εαυτό μου αστό, με την έννοια της αγάπης προς την πόλη και τον τρόπο ζωής της. Ακόμη και σήμερα η ιδέα να φύγω από το κέντρο και να μετακομίσω σε προάστιο μου δημιουργεί αναφυλαξία, για να μην υπερβάλλω αναφέροντας άλλες πιο σοβαρές ασθένειες. Διαβάζοντας όμως τις προάλλες το χειρόγραφο του βιβλίου που ετοιμάζουμε να εκδώσουμε με την Ελένη Ψυχούλη, ένιωσα να κατακλύζομαι από μια νοσταλγία για μια ζωή που δεν έζησα.

Και συνειδητοποίησα ότι αποτελεί –το βιβλίο της– προάγγελο μιας συντελούμενης επιστροφής στην ύπαιθρο χιλιάδων αστών που ο οικονομικός ταλανισμός διώχνει από τις πόλεις, όπως η θάλασσα ξεβράζει τα πεθαμένα ψάρια. Οι λόγοι τούτης της νέας εσωτερικής μεταναστεύσεως είναι ευκρινείς. Οι νέοι άνεργοι και οι κατακρεουργημένοι από τις περικοπές παλαιοί εργαζόμενοι, δυσκολεύονται πλέον να τα βγάλουν πέρα με τα ενοίκια, τους λογαριασμούς, τους φόρους και τα έξοδα μετακινήσεως, λόγω των απεργιών.  Ασφαλώς και η άτακτη υποχώρηση στην εγκαταλελειμμένη γη των προγόνων μας δεν αποτελεί την πλέον ειδυλλιακή λύση. Όπως σημειώνει στον πρόλογό της η Ψυχούλη: «Το χωριό μου δεν διαθέτει αρχαιότητες, μουσεία, μνημείο των πεσόντων, πλατεία με αιωνόβιο πλάτανο και μαγαζιά σε σουβενίρ-γλυκά του κουταλιού.

Ούτε αρχοντικά με δοξασμένα ονόματα. Δεν έχουμε εντυπωσιακή αρχιτεκτονική, αξιοθέατα, ιδιαίτερη γαστρονομία, μαγικό ηλιοβασίλεμα ούτε καν ένα πανηγύρι της προκοπής. (…) Ανάμεσα στα θλιβερά hotels της παραλίας που μοστράρουν χωρίς ανακαίνιση την τσιμεντένια αν-αισθητική του ’60, τις δυο-τρεις καφετέριες που δεν πήραν χαμπάρι ότι το ρολόι του κόσμου ξεκόλλησε από τη δεκαετία του ’80, την πλαζ με τις γιαγιάδες που κυνηγούν να μπουκώσουν με κεφτέδες από ταπεράκια τους μικρούς Κωστάκηδες παραθεριστές». Έτσι είναι τα περισσότερα χωριά, πλην όμως εκεί η ζωή είναι πιο αυθεντική, πιο ουσιαστική, πιο φθηνή και κυρίως πιο ανθρωπίνως ανεκτή.