Χρήστος Ράπτης

Υπάρχει ένα ερώτημα που μέσα στον ορυμαγδό των ιστορικών στιγμών που ζούμε δεν έχει προλάβει ακόμα να απαντηθεί. Αν δηλαδή αυτό που εκπροσωπεί ο Αλέξης Τσίπρας (όχι ως πρόσωπο, αλλά ως πολιτική πρόταση) ανήκει στο παλιό που αποχωρεί ή στο καινούριο που γεννιέται με τις γνωστές ωδίνες.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πολιτική παράδοση που εκπροσωπεί ο Τσίπρας έχει μερίδιο ευθύνης για τη χρεοκοπία και τα σημερινά αδιέξοδα μιας δύσκολης και επώδυνης μετάβασης. Διαπαιδαγωγημένη στη λατρεία του κρατισμού και των τυφλών διεκδικήσεων, η Αριστερά αυτή υπήρξε ο απολογητής πολλών αναχρονισμών. Το μεγάλο, αντιπαραγωγικό και αντιλειτουργικό κράτος που αντιμετώπιζε τους δημοσίους υπαλλήλους όχι ως υπεύθυνους εργαζόμενους πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις, αλλά στη λογική της κοινωνικής επιδότησης κατεδάφισε κάθε έννοια αξιοκρατίας στον δημόσιο τομέα. Η λογική τού είτε δουλεύεις είτε κοροϊδεύεις θα αμείβεσαι το ίδιο, με την εγγύηση της επετηρίδας, οδήγησε τον δημόσιο τομέα στη χρεοκοπία, συμπαρασύροντας και την ιδιωτική οικονομία στο σημερινό αδιέξοδο. Η ιδεολογία του «λεφτά υπάρχουν» οδήγησε την Αριστερά σε τυφλές διεκδικήσεις, ενοχοποίησε τη δημιουργικότητα και νομιμοποίησε το πελατειακό κράτος. Επί της ουσίας το κράτος-εργοδότης υπήρξε η μαμή όλων των αναχρονισμών και εντέλει των αδικιών σε βάρος των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Δεν χρειάζεται, νομίζω, να εξηγήσουμε αναλυτικά τις αγκυλώσεις που προκάλεσε ο αναχρονισμός της Αριστεράς στην παιδεία, στη δημόσια υγεία, στην προστασία του πολίτη και πάει λέγοντας.

Ας δούμε τώρα γιατί ο Αλέξης Τσίπρας (όσο και αν σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει αντιφατικό) εκπροσωπεί ταυτοχρόνως και το καινούριο. Ο παλιός πολιτικός κόσμος απέτυχε και χρεοκόπησε γιατί έχασε σταδιακά το ηθικό πλεονέκτημα. Προτού η χώρα χρεοκοπήσει δημοσιονομικά είχε χρεοκοπήσει ηθικά επειδή το παλιό πολιτικό προσωπικό σταμάτησε να εκπροσωπεί τον ελληνικό λαό και μεταμφιέστηκε σε αντιπρόσωπο συμφερόντων. Δεν μπόρεσε να διατυπώσει ένα αποτελεσματικό εθνικό σχέδιο εκσυγχρονισμού της ελληνικής κοινωνίας που θα διασφάλιζε τον ρόλο της χώρας στον παγκόσμιο καταμερισμό. Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. που είχαν την ευθύνη της διακυβέρνησης υπηρέτησαν το πελατειακό κράτος πλειοδοτώντας σε αντιπαροχές με αντάλλαγμα την ψηφοθηρία. Δεν πρόβλεψαν όσα έρχονταν και, κυρίως, δεν προετοίμασαν την κοινωνία για να αντιμετωπίσει στοιχειωδώς όλες τις μεγάλες προκλήσεις ενός σύνθετου και ανταγωνιστικού κόσμου.

Είναι προφανές ότι σήμερα ο λόγος του Τσίπρα συσπειρώνει εκείνο το κομμάτι του ελληνικού λαού που αισθάνεται ότι η κρίση το οδηγεί εκτός κοινωνίας. Τους νέους, τους άνεργους και τους μελλοντικούς άνεργους του δημόσιου τομέα. Ολους αυτούς που αισθάνονται ότι δεν έχουν να περιμένουν τίποτε από τα παραδοσιακά κόμματα, ελπίζουν σε μια επανεκκίνηση της χώρας από μηδενική βάση και θέλουν να αναδιατάξουν βιαίως το πολιτικό σύστημα. Είναι εξίσου προφανές ότι ο νέος αυτός πολιτικός καλείται να σηκώσει ένα φορτίο που ενδεχομένως να ξεπερνά τα μόλις 38 του χρόνια. Ισως γιατί δεν έχει συνειδητοποιήσει και αυτός πού ακριβώς τελειώνει η κινδυνολογία των αντιπάλων του -εντός και εκτός Ελλάδος- και πού ακριβώς αρχίζει ο πραγματικός κίνδυνος. Και πολύ φοβάμαι ότι το σύνορο αυτό ίσως δεν θα το δούμε πριν είναι πολύ αργά!