Χρήστος Ράπτης

Δύο βιβλία που κυκλοφορούν αυτή την εποχή στα ελληνικά αποτυπώνουν, νομίζω, τα αδιέξοδα αλλά και την ελπίδα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, η οποία τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε μια προφανή -επιεικώς- αμηχανία. Το «Eνα ταξίδι» (εκδόσεις Ψυχογιός) του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Τόνι Μπλερ (πρόκειται για ένα συναρπαστικό και σε πρώτο πρόσωπο αφήγημα για τη διακυβέρνηση των Νέων Εργατικών) και το «Μια συζήτηση με τον Φρανσουά Ολάντ» (εκδόσεις Πόλις) αν και σε πρώτη ανάγνωση μοιάζουν με δύο αντίθετες προσεγγίσεις για την Κεντροαριστερά, στην πραγματικότητα είναι απολύτως συμπληρωματικές.

Συμπληρωματικές με την έννοια ότι από τη σύνθεση των παραλείψεων, των αντιφάσεων, των λαθών, αλλά και των επιτυχιών των δύο αυτών αντιλήψεων για το μέλλον της Κεντροδεξιάς μπορούν να προκύψουν συγκεκριμένα συμπεράσματα για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει μια σύγχρονη Κεντροαριστερά στον ταραγμένο και ανεξερεύνητο κόσμο που ανατέλλει. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Τόνι Μπλερ κάνει έναν ειλικρινή, «ακομπλεξάριστο» και ψυχρό απολογισμό της διακυβέρνησής του, ενώ ο Φρανσουά Ολάντ ακροβατεί ανάμεσα στο φάντασμα του χαρισματικού Φρανσουά Μιτεράν και στα στερεότυπα που συναποτελούν σήμερα αυτό που έχει απομείνει από το άλλοτε κραταιό Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ο Μπλερ δείχνει έναν δρόμο που έχει -με τα λάθη του- δοκιμαστεί με επιτυχία. Ο Φρανσουά Ολάντ προσπαθεί να συνθέσει τις φιλοδοξίες, τις σκοπιμότητες, τις νευρώσεις και την πολιτική ιδιοτέλεια των «ελεφάντων» του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος που μισούνται μεταξύ τους για να πάρει το χρίσμα του υποψήφιου προέδρου.

Ο ένας μεταρρύθμισε το κόμμα του, που, όταν το παρέλαβε, ζούσε στην εποχή του Σκάργκιλ, άλλαξε το καταστατικό του και το συμφιλίωσε με τη μεσαία τάξη, τον εύπορο Νότο της Βρετανίας και το υγιές επενδυτικό κεφάλαιο. Κέρδισε τρεις συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, προσδίδοντας στους Εργατικούς μια πρωτοφανή κυβερνητική διάρκεια. Η Βρετανία μετά τον Μπλερ είναι μια εντελώς διαφορετική χώρα. Ο άλλος προσπαθεί να επινοήσει έναν δρόμο ανάμεσα στον πραγματισμό και την αποτελεσματικότητα του Φρανσουά Μιτεράν και την κενολογία ενός δήθεν ριζοσπαστισμού της Αριστεράς, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι η Γαλλία του 2011 δεν έχει καμία σχέση με την Γαλλία του 1981, τότε που η χώρα με καθυστέρηση μιας και πλέον δεκαετίας ενσωμάτωνε τα προτάγματα του Μάη του ’68.