Χρ. Ι. Στεφανάδης

Η επιθετικότητα έχει ωφελήσει, όχι μόνο την επιβίωση ,αλλά και την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους και των ανθρώπινων κοινωνιών, αφού όπως και στο λοιπό ζωικό βασίλειο, έτσι και οι άνθρωποι πρέπει να έχουν ένα κληρονομικό μαχητικό ένστικτο. Από την άλλη πλευρά, ο έλεγχος της επιθετικότητας από τον έμφρονα άνθρωπο και τον εξελιγμένο εγκέφαλό του, βοήθησε στην κοινωνικοποίησή του και στην οργάνωση του πολιτισμού.

Η επιθετικότητα όμως εξακολουθεί να υπάρχει στο ατομικό και στο συλλογικό υποσυνείδητο και αναζωπυρώνεται σε διάφορες καταστάσεις που αφορούν την ατομική και την κοινωνική ζωή του ατόμου. Μία από αυτές τις καταστάσεις είναι η απογοήτευση που προκαλείται από την απώλεια εργασίας, την οικονομική ανέχεια και την φτωχοποίηση.

Μέχρι σήμερα, οι νευροεπιστήμες δεν είχαν κατορθώσει να μελετήσουν επαρκώς τις περιοχές του εγκεφάλου απο όπου εκπορεύεται η επιθετικότητα, και πολύ περισσότερο να παρέμβουν στοχευμένα για τον έλεγχο αυτού του βασικού ενστίκτου…

Πολύ πρόσφατα , επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης, με επικεφαλής Έλληνα, χρησιμοποιώντας ειδικές τεχνικές, κατάφερε να ελέγξει την επιθετικότητα σε ποντίκια διεγείροντας ή αναστέλλοντας τα κύτταρα που ευθύνονται για αυτή, δημοσιεύοντας την εργασία τους σε πολύ έγκυρο ιατρικό περιοδικό.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές έδειξαν ότι μια συγκεκριμένη ομάδα νευρώνων, παίζει καθοριστικό ρόλο στην εκκίνηση και οργάνωση της επιθετικής συμπεριφοράς. Και ενεργοποιώντας αυτούς τους νευρώνες, με χρήση δεσμών φωτός, μπορούσαν να προκαλέσουν επιθετική συμπεριφορά σε καταστάσεις όπου τα πειραματόζωα συνήθως δεν είχαν λόγο να είναι επιθετικά, ενώ αναστέλλοντας την διέγερση, μπορούσαν να αναστείλουν την επιθετικότητά τους.

… Στις ημέρες μας και στην κοινωνία μας η επιθετικότητα ατόμων ή ομάδων εκδηλώνεται καθημερινά. Προφανώς πυροδοτείται από την απογοήτευση που προκαλείται από την οικονομική κατάρρευση ...Από τη διάψευση ελπίδων με την αθέτηση πολιτικών υποσχέσεων … Από την συστηματική αποδόμηση του πολιτικού συστήματος με την συνεχή σκανδαλολογία ή την διόγκωση υπαρκτών σκανδάλων... Από την αδυναμία των θεσμών να πείσουν τους πολίτες ότι λειτουργούν δίκαια… Από την μετριοκρατία και την αναξιοκρατία… Από την αίσθηση, ότι η νομοθετική εξουσία νομοθετεί, όχι με κύριο γνώμονα το αντικειμενικό όφελος του πολίτη και της πατρίδας, αλλά την πολιτική σκοπιμότητα και την πελατειακή ιδιοτέλεια…

-Επιθετικότητα των νέων που σε οργανωμένες ομάδες επιτίθενται συστηματικά στο κέντρο της Αθήνας με Μολότοφ ενάντια σε αστυνομικούς , που προφανώς θεωρούν ότι εκφράζουν το άδικο κράτος και ξεχνούν ότι και αυτοί είναι χαμηλόμισθοι νέοι με καταγωγή, όχι μεγαλοαστική αλλά ανάλογη με την δική τους…

-Επιθετικότητα νεοσύστατων αναρχικών ομάδων, που επιτίθενται σε θεσμικούς παράγοντες της πολιτείας, όπως οι συμβολαιογράφοι, σε πρεσβείες ξένων χωρών, σε ανώτατα δικαστικά κτίρια, θέλοντας να εκφράσουν έμπρακτα την διαφωνία και την οργή τους για διαδικασίες και αποφάσεις…

-Επιθετικότητα μισθωτών και συνταξιούχων, που με οργανωμένες και μαχητικές συγκεντρώσεις, διεκδικούν απεγνωσμένα το χαμένο εισόδημα τους…

-Επιθετικότητα ακροδεξιών ομάδων, που πιστεύουν ότι για τα δεινά της χώρας ευθύνονται οι πρόσφυγες και τους διώκουν με λόγους αλλά και με έργα…

-Επιθετικότητα του πολιτικού προσωπικού, που πολλές φορές εκτός ορίων, υβρίζει πολιτικούς αντιπάλους εντός και εκτός Βουλής, επινοώντας μέτωπα αντιπαράθεσης ,ακόμα και ανασύροντας μετεμφυλιακές σχεδόν ξεχασμένες ιστορίες που δίχασαν τους Έλληνες…

…Το ένστικτο της επιθετικότητας των ανθρώπων, στην διαδρομή της ιστορίας, προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν ηγέτες και καθεστώτα, κυρίως απολυταρχικά, για να εδραιώσουν της εξουσία τους, στρέφοντας την σε εξωτερικούς “εχθρούς” που επινοούσαν.

Εχθρούς φυλετικούς, θρησκευτικούς, πολιτιστικούς, οικονομικούς. Πρόσφατο κραυγαλέο παράδειγμα, η πολιτική των Τούρκων γειτόνων μας.

Η επιθετικότητα όμως που διογκώνεται στην Ελληνική κοινωνία, είναι αποκλειστικά εσωστρεφής, δεν ενώνει αλλά διχάζει τον λαό και εξελίσσεται σε απειλή για την Δημοκρατία.

Τι πρέπει να γίνει επειγόντως για την καταστολή της;

Αυτονόητες ενέργειες:

-Κοινωνική δικαιοσύνη
-Ισονομία
-Περισσότερη παιδεία
-Ειλικρινής πολιτικός λόγος.
Σε αντίθετη περίπτωση, θα περιμένουμε την κλινική εφαρμογή βιολογικών μεθόδων , εφόσον εφαρμοστούν στο μέλλον , μεθόδων που θα βασίζονται στις σημαντικές ανακαλύψεις των νευροεπιστημόνων από την Στοκχόλμη..
Εάν μέχρι τότε αντέξει η κοινωνία μας να συνεχίσει να κολυμπά στον βούρκο της παρακμής…
*Ο Χριστόδουλος Στεφανάδης
Είναι Καθηγητής Καρδιολογίας