Σπύρος Γκουτζάνης

Μόνο αφελείς και ιδεοληπτικοί της Ευρώπης των δικαιωμάτων και της αλληλεγγύης των λαών δεν έβλεπαν την κατάσταση που διαμορφωνόταν από το καλοκαίρι: ότι ήταν θέμα πολύ λίχου χρόνου, η Ελλάδα από χώρα διέλευσης προσφύγων να γίνει η χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών. 

Η χώρα έχει πλέον να αντιμετωπίσει μία πολλαπλή κρίση. Κατ αρχήν έναν τεράστιο αριθμό προσφύγων που ήδη προκαλεί ανθρωπιστική κρίση. Η διαχείριση τόσο της διέλευσης όσο και της παραμονής τόσο μεγάλου αριθμού έχει και οικονομικό κόστος. Στο 0,4% του ΑΕΠ το έχει προσδιορίσει ο Γιάννης Στουρνάρας, για 1 δις ευρώ από τα hot spots και τα κέντρα υποδοχής έχει μιλήσει ο Γιάννης Μουζάλας. Επισήμως όμως η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει βοήθεια, αφού όπως υπερηφάνως δηλώνει ο πρωθυπουργός, οι Έλληνες κάνουν το ανθρωπιστικό τους καθήκον. Ακολούθως η Ελλάδα με τους λανθασμένους χειρισμούς της αριστερής κυβέρνησης έχει απομονωθεί εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλοι, και όχι μόνο οι ακραίοι της ανατολικής Ευρώπης, την θεωρούν υπεύθυνη για την διόγκωση του προβλήματος. Γιατί οι πρόσφυγες δεν μπορούν “απλά να εξαφανίζονται” δίχως έλεγχο για το που πηγαίνουν. Η Ελλάδα με την διάσκεψη της Βιέννης απομονώθηκε ακόμη και από τον βαλκανικό της χώρο. Στην Διάσκεψη συμμετείχει ακόμη και η Βουλγαρία -προφανώς για προληπτικούς λόγους για να μην ανοίξει άλλη δίοδος- αλλά όχι η Ελλάδα. Παράλληλα η εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο σημαίνει απώλεια εθνικής κυριαρχίας και θα έχει αποτέλεσμα να επαναφέρει η Τουρκία τις γκρίζες ζώνες. 

Είναι εντυπωσιακό ότι η ελληνική κυβέρνηση με νοοτροπία ραν ταν πλαν εξακολουθεί να πιστεύει ότι η Γερμανία και η Ανγκέλα Μέρκελ, ακολουθεί πολιτική ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στο προσφυγικό. Η Αυστρία τα τελευαία πενήντα χρόνια δεν έχει κάνει ποτέ σημαντική ενέργεια δίχως έστω υπόγεια συνεννόηση με το Βερολίνο. Επιπλέον ήταν η Γερμανία που έβαλε πρώτη ελέγχους στα σύνορά της, όταν το πρόβλημα στην επικράτειά της διογκώθηκε, δίνοντας το σήμα και για όλους τους άλλους. 

Ο ευρωπαίοι περιορίζονται σε υποκριτικές δηλώσεις περί αποφυγής μονομερών ενεργειών. Πράγματι ετοιμάζονται για συλλογική ευρωπαϊκή λύση που περιγράφει πάλι ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας: την λήψη μέτρων και την μετακίνηση του ορίου προστασίας της Σένγκεν. Η “ευρωπαϊκή λύση” θα αφήνει εκτός την Ελλάδα και θα της φορτώνει το βάρος της διαχείρισης των χιλιάδων κατατρεγμένων. Το μόνο ερώτημα πια μετά το κλείσιμο των συνόρων από τα Σκόπια, είναι στις πόσες δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να ανακοπεί η ροή από τα τουρκικά παράλια. 

Η ελληνική κυβέρνηση φυσικά δεν διαθέτει κανένα σχέδιο -εκτός εάν επιμελώς το κρατά μυστικό.  Είναι ωστόσο αυτονόητο ότι η αντιμετώπιση μίας τέτοιας πολλαπλής κρίσης απαιτεί ένα μίνιμουν συνεννόησης και συναίνεσης των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Εφόσον το προσφυγικό έχει πολλές πτυχές, οικονομικές, κοινωνικές, εθνικές, το “συναίνεση μόνο στο προσφυγικό” είναι απλώς αστείο. Η συνεννόηση ή θα είναι ευρύτερη ή δεν θα υπάρχει. Μόνο που είναι εμφανές ότι ο πρωθυπουργός δεν επιθυμεί συναίνεση, αυτό που επιδιώκει είναι πολιτική αντιπαράθεση και την ακολουθεί ασμένως και η αντιπολίτευση. Γιατί η αποδοχή της γραμμής Μέρκελ -που θέλει ομοφωνία στο συγκεκριμένο θέμα- δεν συνιστά συναίνεση.