Παν. Μπουσμπουρέλης

Τι μπορεί να αλλάξει το σενάριο μιας νέας επιμήκυνσης των δανείων σε 50 χρόνια με ένα ακόμα χαμηλότερο επιτόκιο; Σε πρώτη φάση καταλαβαίνει κανείς ότι όταν οι εταίροι-πιστωτές φτάνουν σήμερα να συζητάνε για νέες επιμηκύνσεις και μειώσεις επιτοκίων, καθώς και για νέο πακέτο δανείων, επιβεβαιώνουν όσους μιλούν για μια φαρσοκωμωδία από την αρχή του πακέτου διάσωσης, που ξεκίνησε άστοχα, χωρίς να προσμετρήσει τους πραγματικούς παράγοντες του προβλήματος, και συνεχίζει ακόμα και σήμερα με μεγάλα ρίσκα, κενά και τακτικές αναξιοπιστίας.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η κατάντια της Αργεντινής με το πέσο, η κατρακύλα του οποίου δεν σταματά, όπου ο κόσμος δεν έχει να αγοράσει ούτε παπούτσια στα παιδιά του, προειδοποιεί για μια εναλλακτική λύση άνευ εγγυήσεων, με εφιάλτες και τραγωδίες. Πολύ περισσότερο καθόσον μια ομάδα πολιτικών που ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα σε μια τέτοια ιστορία δεν θα είναι παρά η συνέχεια όσων την έφεραν στον γκρεμό.

Οσο όμως αντιφατικά είναι τα μηνύματα, άλλο τόσο θα πρέπει να επικρατεί ένας ρεαλισμός που είναι αμφίβολο αν έχει επανέλθει, παρά τα μαθήματα που θα έπρεπε να είχε πάρει μια χώρα που κατ’ ουσίαν είναι και θα παραμείνει όμηρος του χρέους της.

Τα 74 δισ. που πρέπει να καλύψει η χώρα σε ΕΚΤ, ΔΝΤ και funds που δεν μπήκαν στο PSI μέχρι το 2020 βγαίνουν; Και αν όχι, ποιοι είναι οι εναλλακτικοί δρόμοι διαπραγμάτευσης μιας οικονομίας που οι Γερμανοί θέλουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να τη χρηματοδοτήσουν εκ νέου με 13-15 δισ. την προσεχή διετία; Την ίδια ώρα μάλιστα η Ισπανία, για την οποία ο Λάρι Φινκ της BlackRock έλεγε ότι αποτελούσε το βαρόμερο της ευρωζώνης, δανείζεται με τα χαμηλότερα επιτόκια στην ιστορία της, πιστοποιώντας ότι το πρόγραμμα των Γερμανών πέτυχε.

Οι τράπεζες για τις οποίες έρχεται η ώρα των κεφαλαιακών αναγκών, που θα αποτελέσει και το εφαλτήριο για την επόμενη μέρα, παραμένουν αυτό που λένε οι Αμερικανοί, το wild card του συστήματος. Πρώτον, γιατί η υπόθεση των κόκκινων δανείων δεν έχει τελειώσει όσον αφορά στην κορύφωσή τους και τα κεφάλαια που θα χρειαστούν. Δεύτερον, γιατί η υπόθεση Φιλιππίδη αποτελεί μια πτυχή ενός οικοδομήματος που είναι γεμάτο σκελετούς και η εκδίκασή της θα βγάλει πολλές ουρές. Τρίτον, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ αρχίζει διαμέσου στελεχών του να παίρνει αποστάσεις από την πλήρη κρατικοποίηση ενός συστήματος που μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν η βασική του γραμμή.

Το 1926, όπως αναφέρει η ιστορία της Εθνικής Τράπεζας, η διοίκησή της εισηγήθηκε στον τότε δικτάτορα Πάγκαλο να σταματήσουν, όπως και έγινε, την έκδοση τραπεζογραμματίων και να αντλήσει τα κεφάλαια για κάλυψη του χρέους από δύο πηγές. Η μία ήταν η υποκατάσταση του 25% των τραπεζογραμματίων άνω των 50 δραχμών με ομολογίες 20ετείς και η άλλη, η υποκατάσταση των εντόκων που έληγαν τον Απρίλιο του 1927 με ομολογίες 10ετείς. Το τύπωμα χρήματος εσαεί αποδείχθηκε κι εδώ ότι δεν ήταν η μαγική λύση. Οι λέξεις «κούρεμα» και «επιμήκυνση», λοιπόν, δεν είναι άγνωστες, ούτε καινούριες. Το ζήτημα είναι ποιος έχει επιτέλους βιώσιμο σχέδιο.