π. Ηλίας Μάκος

Δεν γνωρίζουμε αν η συχνή ανακίνηση του ζητήματος εξυπηρετεί, έσωθεν και έξωθεν της Τουρκίας, πολιτικές και θρησκευτικές σκοπιμότητες ή αποτελεί σταθερή επιδίωξη, που σκοντάφτει στις αρνητικές συνέπειες, που θα προκληθούν από ένα τέτοιο γεγονός.

Ανεξάρτητα από τις προθέσεις των Τούρκων ιθυνόντων, η ιστορική πραγματικότητα, αλλά και το διεθνές δίκαιο, φωνάζουν πως ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, μπορεί να βρίσκεται γεωγραφικά στην Τουρκία, δεν... ανήκει, όμως, στην Τουρκία, αλλά στην Παγκόσμια Ορθοδοξία.

Επιπλέον είναι κομμάτι της Διεθνούς Πολιτιστικής Κληρονομιάς και η αλλαγή της χρήσης της θα αποτελούσε στα σίγουρα βεβήλωση, αλλά και θα προκαλούσε έντονες αντιδράσεις απ’ όλο τον κόσμο.
Η Αγία Σοφία στη συνείδηση της ανθρωπότητας ήταν, είναι και θα παραμείνει ένα Χριστιανικό μνημείο ανυπολόγιστης εκκλησιαστικής και πολιτιστικής αξίας.

Ήταν είναι και θα παραμείνει όχι απλά ένας μεγαλοπρεπής ναός, αλλά το σύμβολο της Χριστιανοσύνης.

Και στη συνείδηση των Ελλήνων ήταν, είναι και θα παραμείνει ένα μνημείο Ελληνισμού.

Ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ. και ολοκληρώθηκε από τον γιο του Κωνστάντιο, ενώ τα εγκαίνια έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360.
Κατά την εποχή του Αρκαδίου, το 404, η Αγιά Σοφιά πυρπολήθηκε, κτίστηκε εκ νέου από τον Θεοδόσιο Β' και τα εγκαίνια της έγιναν στις 10 Οκτωβρίου του 415
Ξαναπυρπολήθηκε το 532, κατά τη Στάση του Νίκα και ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α' την κατασκεύασε από τα θεμέλια στον ίδιο χώρο πολύ πιο επιβλητική. Με μάρμαρα πράσινα από τη Μάνη και την Κάρυστο, τριανταφυλλιά από τη Φρυγία και κόκκινα από την Αίγυπτο. Εσωτερικά στολίστηκε με χρυσό, πολύτιμα πετράδια, ασήμι και ελεφαντόδοντο.

Για την ολοκλήρωση του κολοσσιαίου έργου δούλεψαν αδιάκοπα επί έξι χρόνια 10.000 τεχνίτες, ενώ ξοδεύτηκαν 320.000 λίρες (περίπου 120.000.000 ευρώ).

Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό και για χίλια και πλέον χρόνια (537-1453), η Αγιά Σοφιά θα αποτελέσει το κέντρο της Ορθοδοξίας, αλλά και του Ελληνισμού.

Σιγά σιγά η πνευματική αίγλη της από τα χέρια της Ρωμιοσύνης πέρασε στα χέρια ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Και εκφράζει το γνώρισμα της Μίας Εκκλησίας, που δεν είναι άλλο από την ελεύθερη Ορθοδοξία, που ζυμώνεται με την ψυχή του κάθε λαού. Έτσι κάνει δικούς της τους λαούς και οι λαοί κάνουν δική τους την Ορθοδοξία.
Η Αγιά Σοφιά στάθηκε, στέκεται και θα στέκεται όρθια στις καρδιές των Χριστιανών, κρατώντας ψηλά το σταυρό της Ορθοδοξίας, βαστάζονας ανοιχτή τη σημαία της πίστης και παρακινώντας σε μια λιτανεία και πορεία υπεράσπισής της.

Η Αγιά Σοφιά είναι χώρος συνάντησης με το Χριστιανισμό στους ανοιχτούς ορίζοντες της ψυχικής ελευθερίας, είναι ο ζωογόνος αέρας της Χριστιανικής παράδοσης, που δίνει στον καθένα μας ανάσες ζωής.