Κλεοπάτρα Κοντονίκα

Στα μέσα της  δεκαετίας του ’90 σε μια από  τις πρώτες μου δημοσιογραφικές  αποστολές με μια ομάδα νεαρών δημοσιογράφων βρέθηκα στην Κύπρο.  

Λίγα πράγματα γνωρίζαμε οι περισσότεροι για την  κυπριακή οικονομία, τον άθλο της  αναγέννησής της από την πλήρη  κατάρρευση μετά την τραγωδία του  ’74. Η πρωτοβουλία της αποστολής ανήκε στον κυπριακό οργανισμό τουρισμού και τον διευθυντή του γραφείου του ΚΟΤ στην Αθήνα Γιώργου Ιωαννίδη, από κοινού με τις κυπριακές αερογραμμές και με τη συνδρομή όλων σχεδόν των οικονομικών παραγόντων, των φορέων και της κυπριακής κυβέρνησης.  

Από εκείνη την  αποστολή, δεν έχω ξεχάσει μέχρι σήμερα, τόσα χρόνια αργότερα, τη συνάντηση με τον τότε πρόεδρο της Τράπεζας Κύπρου Σόλωνα Τριανταφυλλίδη.  

Μπαίνοντας στο  γραφείο του, από τις μεγάλες τζαμαρίες αντικρίζαμε το όρος Τρόοδος όπου δέσποζε –μέχρι και σήμερα βέβαια- χαραγμένη στο βουνό μια τεράστια τουρκική σημαία.  

“Είναι μια διαρκής πληγή”, μας είπε όταν ρωτήσαμε γιατί επέλεξε αυτή τη θέα, “όμως βοηθάει να θυμάμαι τι πάθαμε και πώς το ξεπεράσαμε”.  

Κάπως έτσι, ο  ασπρομάλλης πρόεδρος της μεγαλύτερης  κυπριακής τράπεζας, ξεκίνησε την εξιστόρηση. Καθηλωμένοι τον ακούγαμε να μας περιγράφει την πρώτη συνάντηση των βασικών στελεχών της τράπεζας, σε ένα από τα καταστήματα της Λευκωσίας λίγες μέρες μετά την τραγωδία. «Είχαμε καταστραφεί» είπε, «κι έπρεπε ν΄ αποφασίσουμε τι θα κάνουμε. ‘Η θα έπρεπε να ανακοινώσουμε ότι η τράπεζα δεν υπάρχει ή να ξεκινήσουμε από την αρχή. Το πρώτο και κύριο μέλημά μας ήταν να σταματήσουμε τον πανικό των ανθρώπων. Αν όλοι έρχονταν να πάρουν τις καταθέσεις τους δεν είχαμε να τους δώσουμε τα χρήματά τους. Αυτό θα ήταν η σίγουρη καταστροφή. Έπρεπε να εμπνεύσουμε ψυχραιμία και εμπιστοσύνη. Ο μόνος δρόμος ήταν να περιγράψουμε την κατάσταση, αλλά και να εξηγήσουμε πώς υπάρχει διέξοδος. Αρκεί να μας δώσουν την ευκαιρία. Η συμπεριφορά του κόσμου ήταν αξιοθαύμαστη, ώριμη, συνετή, απίστευτη αν λάβουμε υπόψη τις συνθήκες».  

Ο Σόλων Τριανταφυλλίδης δεν ξέχασε στην ιστορία του να επισημάνει το πάθος και την αυταπάρνηση των εργαζομένων στην τράπεζα. «Χωρίς το προσωπικό μας δεν θα υπήρχαμε σήμερα» είπε κλείνοντας τη συζήτηση. Το αποτέλεσμα εκείνης της προσπάθειας το γνωρίζουμε όλοι.  

Στην ίδια αποστολή, συναντήσαμε επίσης τον τότε πρόεδρο των κυπριακών αερογραμμών Βασίλη Ρολόγη που μας είπε ότι μετά την εισβολή δεν υπήρχε τίποτα, δεν υπήρχε καν αεροδρόμιο. ‘Επρεπε να γίνουν όλα από την αρχή. Το προσωπικό δέχθηκε να εργασθεί για δύο χρόνια χωρίς μισθό, παρά μόνον με ένα επίδομα διαβίωσης. Ετσι ξαναγεννήθηκαν οι κυπριακές αερογραμμές. Είδαμε ακόμα τον τότε δήμαρχο Λευκωσίας Λέλο Δημητριάδη. Θυμάμαι με τι ψυχή μας ξενάγησε στα σοκάκια της Λευκωσίας δίπλα στο τείχος, με τι περηφάνια μας έδειξε τις εγκαταστάσεις της πρώην ηλεκτρικής εταιρείας που  μόλις ο Δήμος είχε ανακαινίσει και διαμορφώσει σε πολιτιστικό κέντρο.

Συναντήσαμε πολλούς  κύπριους κυβερνητικούς και οικονομικούς παράγοντες. Ξεναγηθήκαμε στα πιο  εντυπωσιακά τότε πεντάστερα (πρώτη  φορά ακούγαμε το χαρακτηρισμό) ξενοδοχεία από τη Λευκωσία μέχρι την Πάφο. Οι Κύπριοι ξενοδόχοι με πολύ –και δικαίως – καμάρι μας εξήγησαν τη δύναμη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Νοιώσαμε την διαρκή προσπάθεια ανάπτυξης μιας οικονομίας που ανατάχθηκε από το βέβαιο θάνατο σε μια δυναμική και με προοπτικές ζωή.  

Ανασύρω στη  μνήμη εκείνη την αποστολή και  μοιραία κάνω τη σύγκριση με τη δική μας τραγωδία. Εκεί μια ήδη συντελεσθείσα καταστροφή, τελικά αποφεύχθηκε. Γρήγορα χάρη στην πίστη, αφοσιωμένων, αποφασισμένων και υπεύθυνων ανθρώπων.  

Εδώ;  

ΥΓ. Δεν θυμάμαι  τι έγραψα τότε μετά την επιστροφή  μου από την Κύπρο. Είμαι βέβαιη όμως πώς αποκλείεται να είχα αντιληφθεί απολύτως πόσο σπουδαία ήταν η προσπάθεια και πόση δύναμη έχουν οι άνθρωποι όταν υπηρετούν με πίστη το σωστό και δίκαιο.