Γρ. Νικολόπουλος

Πέρασε ήδη σημαντικά νομοσχέδια και δείχνει ότι δεν φοβάται να σπάσει αυγά. Τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης προχώρησαν σε αλλαγές στη Δημόσια Διοίκηση, τις υπερασπίστηκαν με σθένος στη Βουλή και κατάφεραν μέσα στον πρώτο μήνα διακυβέρνησης να επιβάλουν αλλαγές που ποτέ δεν είχαν επιχειρηθεί. Για πρώτη φορά, λοιπόν, βλέπουμε μια διάθεση αλλαγής στο Δημόσιο και μια πρόθεση της κυβέρνησης να πολεμήσει τη γραφειοκρατία και να απλουστεύσει τις διαδικασίες σε όλες τις σχέσεις των ιδιωτών - πολιτών, επιχειρήσεων και επενδυτών με το κράτος.Καλώς εχόντων των πραγμάτων, πολύ σύντομα η κυβέρνηση αυτή θα έχει επιφέρει αλλαγές στο Δημόσιο ικανές να αλλάξουν πλήρως το επενδυτικό περιβάλλον. Η αντίδραση των αγορών και των επενδυτών αναμένεται ότι θα είναι θετική και θα εκδηλωθεί έντονα τους επόμενους μήνες. Και όταν αυτό συμβεί, θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε αν πράγματι στη χώρα αυτή μπορεί ο ιδιωτικός τομέας να λειτουργήσει παραγωγικά και να φέρει ανάπτυξη και ευημερία.

Επί δεκαετίες θεωρούσαμε ότι για τη στασιμότητα της οικονομίας φταίει το κράτος. Θεωρούσαμε ότι η γραφειοκρατία, η διαφθορά και οι φόροι εμποδίζουν τις επενδύσεις. Θεωρούσαμε ότι οι Ελληνες διαθέτουν εξαιρετικά χαρακτηριστικά επιχειρηματικότητας και παραγωγικότητας, αλλά το κράτος τούς εμποδίζει να αναπτυχθούν στο εσωτερικό της χώρας όπως κατάφερναν πάντα στο εξωτερικό.

Αν ο Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του τα καταφέρουν να τιθασεύσουν το τέρας της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και της σπατάλης, το μπαλάκι θα μεταφερθεί πλέον στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος θα πρέπει να αποδείξει τι αξίζει. Βέβαια, ο ιδιωτικός τομέας είναι σακατεμένος, δεν διαθέτει κεφάλαια, ούτε τραπεζική χρηματοδότηση, το ικανό στελεχιακό δυναμικό έχει φύγει στο εξωτερικό, το εισόδημα και η κατανάλωση είναι ακόμη χαμηλά και δεν μπορούν να στηρίξουν μια μεγάλη παραγωγή.

Ωστόσο, όλα αυτά αναμένεται να ξεπεραστούν σταδιακά, οι τράπεζες να αρχίσουν να χρηματοδοτούν ξανά τις επιχειρήσεις και οι ικανοί νέοι να επιστρέψουν καθώς θα προσφέρονται ολοένα περισσότερες καλές δουλειές εδώ. Οι μεγάλες επενδύσεις που αναμένονται, κυρίως το Ελληνικό, θα προκαλέσουν μια αναπτυξιακή εκτίναξη για αρκετά χρόνια. Θα φέρουν πολλές δουλειές και χρήμα στην αγορά και θα συντηρήσουν αρκετές μικρότερες επιχειρήσεις που θα συμβάλουν στο έργο. Η στήριξη όμως μιας ολόκληρης οικονομίας σε ένα ή σε μερικά εμβληματικά έργα δεν αρκούν για μια διατηρήσιμη μακροπρόθεσμα αναπτυξιακή πορεία. Βασικοί κλάδοι όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, οι μεταφορές πρέπει να ενισχυθούν με υποδομές για να διευκολύνουν την ανάπτυξη. Και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που θα καταθέσει με τον Προϋπολογισμό ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας πρέπει να είναι πλούσιο σε κεφάλαια και λειτουργικό σε διαδικασίες για να δημιουργηθούν οι αναγκαίες υποδομές και για να λειτουργήσουν γρήγορα προς όφελος της χώρας. Από εκεί και πέρα, οι ιδιώτες φαίνεται να εντείνουν τις προσπάθειές τους για νέες δουλειές. Οχι μόνο σε επίπεδο συζητήσεων, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, αλλά και σε επίπεδο υλοποίησης. Πολλές εισηγμένες επιχειρήσεις ανακοινώνουν νέα deals και θέτουν νέους στόχους, οι μεγαλύτερες ξεκινάνε προγραμματισμένες επενδύσεις τις οποίες είχαν παγώσει, οι επαφές εκπροσώπων επιχειρηματικών κλάδων με κυβερνητικά στελέχη έχουν ξεκινήσει - το ερώτημα είναι προς ποια κατεύθυνση θα στραφεί ο ιδιωτικός τομέας και ποιοι κλάδοι θα φέρουν την ανάπτυξη με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Τα πράγματα μοιάζουν αισιόδοξα. Για να κινηθούν όμως τα πράγματα γρήγορα, υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις: καταρχάς, πρέπει να αρχίσουν να έρχονται λεφτά από το εξωτερικό από Ελληνες καταθέτες. Τα λεφτά αυτά τα οποία έφυγαν από τον πανικό της οικονομικής κρίσης και της πολιτικής αβεβαιότητας που προκάλεσαν οι μνημονιακές κυβερνήσεις θα είναι το πρώτο δείγμα της αναπτυξιακής πορείας. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι προϋπόθεση για μακροπρόθεσμες επενδύσεις είναι οι επενδύσεις από Ελληνες. Αν οι Ελληνες δεν επενδύσουν στη χώρα τους, οι ξένοι επενδυτές θα αποθαρρυνθούν. 

Δεύτερον, πρέπει να συζητηθεί δημόσια και χωρίς ιδεοληψίες ο ρόλος των τραπεζών στην οικονομία. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια είναι ότι όλοι, κράτος, φορολογούμενοι, μέτοχοι, προσπαθούμε με κάθε κόστος -τεράστιο ήδη- να σώσουμε τις τράπεζες, λες και είναι ιερές αγελάδες. Και ξεχνάμε ότι η μοναδική χρησιμότητα των τραπεζών είναι η χρηματοδότηση της οικονομίας. Μια δουλειά που δεν κάνουν εδώ και χρόνια. Οι τράπεζες λοιπόν, πρωτίστως, θα πρέπει να επανεφεύρουν τον εαυτό τους και να δουν πώς θα χρηματοδοτήσουν σωστά τις επιχειρήσεις για να φέρουν την ανάπτυξη. Προς το παρόν, το μόνο με το οποίο ασχολούνται είναι πώς θα πάρουν πίσω με κατασχέσεις και τραβώντας το χαλί από τις επιχειρήσεις που ψυχορραγούν τα δάνεια τα οποία κακώς έδωσαν τα προηγούμενα χρόνια. Σε μια περίοδο ταχείας ανάπτυξης, όμως, το βάρος των κακών δανείων περιορίζεται. Και αυτό που παίζει ρόλο είναι η αύξηση των νέων δανείων. Τα οποία δεν υπάρχουν και η απουσία τους είναι ο πλέον ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη της οικονομίας.