Γιάννης Αντύπας

Μαθαίνουν τα πάντα για εσένα. Σε βάζουν σε γκρουπ. Ανάλογα με τις καταναλωτικές προτιμήσεις, τα πολιτικά ενδιαφέροντα, χωρίζουν τα κοινά σε ομάδες στόχους. Και σε παραδίδουν στις εταιρείες που κάνουν στοχευμένο μάρκετινγκ. Έκανες αναζήτηση για φακούς επαφής; Θα δεις το... φως το αληθινό σε σχετικές διαφημίσεις τις επόμενες ώρες και ημέρες. Συμμετέχεις σε «ομάδες». Ότι ανεβάζουν τα μέλη τους θα το βλέπεις μπροστά σου από το καλημέρα μέχρι το καληνύχτα. 

Και σιγά- σιγά το τσάμπα αρχίζει να κοστίζει. Σε προτρέπουν: «διαφήμισε τη δουλειά σου». Τα προϊόντα σου, ίσως. Η ένδειξη «χορηγούμενη» κάνει όλο και πιο συχνά την εμφάνισή της στις αναρτήσεις που επέλεξαν τα social media και οι άλλες... δωρεάν εφαρμογές του διαδικτύου να δεις. Επιλέγουν για εσένα χωρίς εσένα. «Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα» τραγουδούσε σε πιο παραδοσιακές πολιτικές εποχές ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. 

Τα χρόνια άλλαξαν, αλλά το σύστημα συνεχίζει να αποφασίζει για εσένα. Μόνο που τώρα του παρέχεις... τσάμπα όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να σε «αξιοποιήσει». Και όχι κάθε τέσσερα χρόνια στις εκλογές ή στις περιόδους διορισμών. Κάθε ημέρα, κάθε στιγμή. Είτε διασχίζεις έναν δρόμο, είτε είσαι σπίτι, είτε δουλεύεις ή βρίσκεσαι σε διακοπές. 

Προφανώς και δεν είμαι αντίθετος στην πρόοδο, τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες. Λέω όμως όχι στην εικονική ζωή και στην ψεύτικη ευκολία. Λέω όχι στο κάλπικο. Κυρίες και κύριοι το «τσάμπα» είναι ακριβό. Οφείλουμε να το γνωρίζουμε αυτό. Δεν έχει ένα ταμείο. Έχει διόδια κάθε εκατό «μέτρα». Δεν έχει νόημα να πέφτουμε μετά από τα σύννεφα όπως κάνουμε συνήθως, κάθε φορά που βγαίνει ένα σκάνδαλο, πχ παράνομης διαχείρισης προσωπικών δεδομένων.

Οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι όπως κοστίζουν οι δικές μας υπηρεσίες, κοστίζουν και οι υπηρεσίες των άλλων. Στη ζωή τίποτα δεν είναι δωρεάν. H google, το facebook, όλες οι δωρεάν εφαρμογές του ψηφιακού κόσμου είναι επιχειρήσεις. Που μπαίνουν ανάμεσα σε εσένα και τις επιλογές σου. Σε διευκολύνουν αρχικά να πεις τη γνώμη σου και μετά έχουν τη δυνατότητα να την επηρεάσουν.

ΥΓ. ΜΜΕ και social media: η δημοσιογραφία των επαγγελματιών απέναντι στη δημοσιογραφία των πολιτών. Προσωπικά προτιμώ ένα επώνυμο επαγγελματία, υπάλληλο συγκεκριμένου εκδότη, με απόψεις που «διαφημίζει» στα άρθρα του, άρα με «ταυτότητα» την οποία μπορώ να αξιολογώ, από ένα ανώνυμο ή επώνυμο εξοργισμένο account. 
Αναγνωρίζω, όμως, ότι το ένα δε μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο. 

Η κοινωνία μας θα ήταν «ανάπηρη». Τόσο η επαγγελματική δημοσιογραφία όσο και η δημοσιογραφία των πολιτών έχουν τη συνεισφορά τους στα καλά και τα κακά που ζούμε. Στην πρόοδο και την οπισθοδρόμηση. Είναι θέμα δημόσιου διαλόγου και θεσμικών εγγυήσεων για να βρεθεί η χρυσή τομή. Μπορούμε να το κάνουμε.