Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Φαίνεται ότι το θέμα του ελληνικού χρέους και ο τρόπος που θα λυθεί γίνονται πεδίο πάνω στο οποίο θα εκφραστούν και υπόγειες εντάσεις μεταξύ των ισχυρών, είτε πρόκειται για την κόντρα των ΗΠΑ με τη Γερμανία, είτε για τις επιδιώξεις των αναδυόμενων οικονομιών που μετέχουν στο ΔΝΤ, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, αλλά και η Κίνα.

Η υπόθεση της Ελλάδας ήταν ήδη ένα θέμα με αφορμή το οποίο οι μεγάλοι επιχειρούσαν να λύσουν άλλες διαφορές τους, τώρα όμως το παιχνίδι έχει χοντρύνει καθώς υπάρχει πλέον η ανοιχτή κρίση στην Ουκρανία που αγγίζει τα συμφέροντα Γερμανών, Ρώσων και Αμερικανών, οι οποίοι έχουν όλοι άμεσα ή έμμεσα -μέσω του ΔΝΤ- λόγο στο ελληνικό χρέος.

Η κόντρα των Αμερικανών με τους Γερμανούς προϋπάρχει, καθώς οι ΗΠΑ πιέζουν τη Γερμανία τα τελευταία χρόνια να «πληρώσει» για να στηρίξει την Ευρωζώνη και να επαναφέρει την οικονομική ανάπτυξη, φοβούμενοι τις επιπτώσεις που θα έχει για την παγκόσμια οικονομία μια νέα ύφεση στη Γηραιά Ηπειρο. Επιπλέον, οι ΗΠΑ δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι το γεγονός ότι η Γερμανία, από «μεσαία» ευρωπαϊκή χώρα, αναδεικνύεται σε ηγεμονική δύναμη στην Ευρώπη και εκμεταλλεύεται την κρίση για να εδραιώσει τη θέση της έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Οι Αμερικανοί βλέπουν με ανησυχία ότι, αντί για μια «ευρωπαϊκή Γερμανία» που ήταν ο στόχος της ευρωπαϊκής ενοποίησης, οικοδομείται τα τελευταία χρόνια μια «γερμανική Ευρώπη».

Το ΔΝΤ και η συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα είναι κατεξοχήν ο φορέας μέσω του οποίου μεταφέρονταν οι επιδιώξεις και οι αντιρρήσεις των Αμερικανών. Αλλά και άλλες χώρες-μέλη του ΔΝΤ, όπως οι μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες, πίεζαν στην ίδια κατεύθυνση, καθώς έβλεπαν ότι θα έπρεπε η Ευρώπη να αναλάβει τα κόστη της δικής της κρίσης.

Είναι βέβαιο, λοιπόν, ότι οι συζητήσεις για το ελληνικό χρέος θα επηρεαστούν από το ευρύτερο παζάρι και τον συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ των ισχυρών πόλων που θα μετέχουν στη συζήτηση.

Ηδη η απόσταση είναι μεγάλη. Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι «βιώσιμο», τουτέστιν δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί, και ότι πρέπει να γίνει κούρεμα. Η Ευρωζώνη προωθεί μια λύση με μεγάλη επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων και μείωση των επιτοκίων, με το επιχείρημα ότι, αν οι ετήσιες πληρωμές για το χρέος πέσουν σε χαμηλό ύψος, η Ελλάδα θα μπορεί να εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις της έστω κι αν το ύψος του ονομαστικού χρέους δεν μειωθεί.

Πώς θα γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωζώνης; Μια πιθανότητα που έχει συζητηθεί στο παρασκήνιο είναι να πάρει πάνω της η Ευρωζώνη (μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας) τις χρηματοδοτήσεις του ΔΝΤ για να υποχωρήσει ο διεθνής οργανισμός.

Το καλό της υπόθεσης είναι ότι η σκληρή στάση του ΔΝΤ αναδεικνύει το ουσιαστικό πρόβλημα και δίνει επιχειρήματα στην Ελλάδα για να προωθήσει τη δική της θέση.

Για να αξιοποιήσει, βέβαια, η χώρα μας την ευκαιρία αυτή θα πρέπει να έχει δική της πρόταση, τεκμηριωμένη και στιβαρή, την οποία να υποστηρίξει με σταθερότητα και αυτοπεποίθηση.

Βασικός συντελεστής μιας τέτοιας πρότασης θα πρέπει να είναι η διεκδίκηση αναπτυξιακών κονδυλίων, καθώς η αύξηση του εθνικού εισοδήματος (ΑΕΠ) είναι ένας ακόμη τρόπος να μειωθεί ως ποσοστό του τελευταίου το δημόσιο χρέος.

Αλλωστε, τα κονδύλια για την ανάπτυξη είναι και ένας τρόπος να αποζημιωθεί η Ελλάδα για τα λάθη που έγιναν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων - λάθη που ομολογούνται πλέον από πολλές πλευρές.