Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Η αύξηση των αφίξεων οδηγεί και σε άνοδο των τιμών, γεγονός που κάνει τις τουριστικές περιοχές απλησίαστες για τους Έλληνες, οι οποίοι συνεχίζουν να υφίστανται την πίεση στις αμοιβές και το διαρκή φορολογικό “χειμώνα” που μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα.

Στην πραγματικότητα, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας δεν έχει αυξηθεί, όπως ισχυρίζονταν οι σχεδιαστές του προγράμματος , γεγονός που φαίνεται στην πορεία των εξαγωγών, οι οποίες υποχωρούν σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που ανακοινώθηκαν πρόσφατα (-12,4% τον Απρίλιο και -6,5% για το πρώτο τετράμηνο του έτους συνολικά).

Ενδεικτικό είναι ότι στο τετράμηνο, σημειώθηκε αύξηση των εισαγωγών (κατά 7,4%), γεγονός που ορισμένοι οικονομολόγοι αποδίδουν στο ότι σταδιακά η ύφεση πιάνει πάτο, ορισμένοι τομείς σταθεροποιούνται και η οικονομική δραστηριότητα απαιτεί εισαγόμενα αγαθά για να κινηθεί (πρώτες ύλες κ.ά). Και το τουριστικό προϊόν, άλλωστε, βασίζεται κατά μεγάλο μέρος σε εισαγόμενα αγαθά για την εξυπηρέτηση των τουριστών.  

Το ενδιαφέρον δε είναι ότι τελευταία, όλο και περισσότεροι διεθνείς παρατηρητές επισημαίνουν το τέλμα των εξαγωγών και την αποττυχία του προγράμματος να τονώσει την ανταγωνιστικότητα.

Αρχικά ήταν το ΔΝΤ στην έκθεση αξιολόγησης που έδωσε στη δημοσιότητα πρόσφατα, το οποίο επισήμανε την αποτυχία και πρότεινε την περαιτέρω προώθηση των λεγόμενων “μεταρρυθμίσεων” (δηλαδή απελευθέρωση αγορών και ιδιωτικοποιήσεις). Άλλες μελέτες ξένων τραπεζών (όπως π.χ. η HSBC) αναφέρονται στο πρόβλημα και συνιστούν περισσότερη εσωτερική υποτίμηση, ενώ μόλις χθες το γερμανικό περιοδικό Spiegel επισήμανε και αυτό ότι η μείωση των μισθών στην Ελλάδα δεν απέδωσε.

Με λίγα λόγια, το σκηνικό που διαμορφώνεται γίνεται όλο και πιο σαφές.  Η Ελλάδα μεταμορφώνεται σε χώρα χαμηλών αμοιβών, με παραγωγή μικρής ανταγωνιστικότητας η οποία περιορίζεται σε τομείς που δεν χρειάζονται υψηλή τεχνογνωσία και αποδίδουν μικρό εισόδημα. Ταυτόχρονα, αναπτύσσεται ο τουρισμός υψηλού επιπέδου, απλησίαστος, όμως, για τους Έλληνες.

Με λίγα λόγια, ενώ σε άλλες εποχές ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε ότι “δεν θα γίνουμε σερβιτόροι της Ευρώπης”, φτάσαμε σήμερα να γινόμαστε “μετανάστες στη χώρα μας”.