Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Με το μνημονιακό νόμο διαμορφώνεται ένα δεσμευτικό πλαίσιο για κρίσιμα θέματα όπως η απελευθέρωση των αγορών, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ενώ επιταχύνεται η επανιδιωτικοποίηση των τραπεζών.

Προφανώς, με την πιθανότητα πολιτικών ανατροπών να είναι μεγάλη, οι δανειστές θέλουν να περιορίσουν τα περιθώρια χειρισμών στην περίπτωση που υπάρξει κυβερνητική αλλαγή.

Αντιθέτως, δεν βιάζονται καθόλου να προχωρήσουν το κρίσιμο θέμα της νέας ελάφρυνσης του χρέους, για την οποία η ημερομηνία διαρκώς μετατίθεται. Οι ελπίδες για συζητήσεις προ των ευρωεκλογών διαψεύστηκαν εν τω γεννάσθαι, ενώ το "μετά τις εκλογές" ήδη έγινε "μετά το καλοκαίρι".

Είναι ξεκάθαρο ότι οι δανειστές θέλουν να αφαιρέσουν από τα χέρια της επόμενης κυβέρνησης εργαλεία και δυνατότητες παρεμβάσεων στην οικονομία, ενώ ταυτόχρονα θα κρατήσουν ανοιχτό το θέμα του χρέους για να ασκούν πιέσεις και εκβιασμούς.

Στο μεταξύ, δημιουργείται το υπόστρωμα για αλλαγές στην οικονομία. Ασφαλώς, κάποιες μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες σε ορισμένους κλάδους. Είναι δεδομένο ότι υπάρχουν στρεβλώσεις, παθογένειες και έλλειμμα παραγωγικότητας στην ελληνική οικονομία.

Το πρόβλημα, όμως, με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις, είναι ότι δεν εντάσσονται σε κάποιο παραγωγικό σχέδιο και θα εφαρμοστούν υπό τη μορφή “σοκ” το οποίο θα επιφέρει πλήγμα σε κλάδους που, καλώς ή κακώς, στηρίζουν σήμερα εισοδήματα και απασχόληση.

Ακόμα και μέτρα που ίσως να ήταν χρήσιμα σε περίοδο οικονομικής άνθησης, θα έρθουν τώρα, εν μέσω ύφεσης, ως “χαριστική βολή” για ένα μεγάλο τμήμα της μεσαίας τάξης, η οποία ήδη βλέπει τις αντοχές της να στερεύουν όσο περνάει ο χρόνος.

Καλό θα ήταν να σπάσουν κάποια στεγανά, όπου κριθεί ότι κάτι τέτοιο θα είναι προς όφελος της εγχώριας παραγωγής, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρχουν οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις για να απορροφηθεί το δυναμικό που θα πληγεί από τις μεταρρυθμίσεις.

Με τα σημερινά δεδομένα, όμως το πιθανότερο είναι ότι θα αυξηθούν οι στρατιές των ανέργων και θα ενταθεί η εσωτερική υποτίμηση.

Είναι αυτό που έλεγε ο μεγάλος οικονομολόγος Τζον Μάιναρντ Κέινς, ότι σε συνθήκες ύφεσης, τα πάντα διαβρώνονται, με αποτέλεσμα ακόμα και σωστά μέτρα να έχουν λάθος αποτέλεσμα.

Δεν μπορείς να προπονήσεις για πρωταθλητισμό κάποιον που μόλις πέρασε έμφραγμα.

Χώρια, βέβαια, που υπάρχουν αρκετές ρυθμίσεις οι οποίες εξώφθαλμα βλάπτουν υφιστάμενους εγχώριους παραγωγικούς τομείς προς όφελος εισαγόμενων προϊόντων αλλά και αρκετές ρυθμίσεις που ξεκάθαρα υπηρετούν το στόχο της εσωτερικής υποτίμησης.

Η κυβέρνηση, η τρόικα αλλά και οι φωστήρες που επεξεργάστηκαν την περίφημη “εργαλειοθήκη” θα έπρεπε πρώτα να έχουν επεξεργαστεί ένα αναπτυξιακό σχέδιο και μετά να παρουσιάσουν τις παρεμβάσεις για την αναδιάρθρωση των αγορών. Και τα μέτρα θα έπρεπε να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή προς υποκατάσταση των εισαγωγών και όχι το αντίστροφο, αλλά και να εφαρμόζονται στο βαθμό που η οικονομία θα ανακάμπτει.

Και για τον κλάδο των τραπεζών, όμως, χρειάζεται ένα στρατηγικό πλάνο, έτσι ώστε να λειτουργήσουν μέσα σε ένα συνολικοτερο πλάνο παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Από τις τράπεζες, άλλωστε, θα περάσει η αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη, μέσα από την αναδιάρθρωση των δανείων.

Υπάρχει σχέδιο ή πάμε βλέποντας και κάνοντας;