Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Η κρίση μπορεί να παρουσιάζεται με τη μορφή φυσικού φαινομένου, αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί ένα εργαλείο για μια τεράστια και απότομη αναδιανομή πλούτου. Στον σύνθετο καπιταλιστικό κόσμο που ζούμε, τα οικονομικά μεγέθη έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και η πολυπλοκότητα των φαινομένων είναι τέτοια που η πλειονότης των παικτών σε όλα τα επίπεδα (πολίτες, επιχειρήσεις, κράτη) αδυνατεί ή δυσκολεύεται να κατανοήσει τη φύση της κρίσης, ενώ ελάχιστοι μπορούν να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία.

Ορισμένοι βλέπουν ακόμη και την καταστροφή με σχετικούς όρους και υπολογίζουν ότι εάν η ζημιά που θα πάθουν είναι μικρότερη από του ανταγωνιστή τους, στο τέλος του κύκλου θα βρεθούν σε σχετικά ισχυρότερη θέση.
Κάποιες δυνάμεις στις ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες, για παράδειγμα, βλέπουν μια ευκαιρία να ενισχυθεί η θέση της χώρας τους έναντι των άλλων. Αλλοι διαβλέπουν ευκαιρίες να αποκτήσουν πόρους (επιχειρήσεις, εκτάσεις και εξουσία) σε τιμές ευκαιρίας. Η Ευρώπη μεταβάλλεται και θεσμικά σε ένωση δύο ταχυτήτων και, βέβαια, μόνο οι ισχυροί έχουν εισιτήριο για την πρώτη θέση.

Στη μάχη μεταξύ πιστωτών και οφειλετών την ισχύ έχουν οι πιστωτές.

Στην Ελλάδα η ζημιά από την κρίση δεν είναι πλέον μόνο οικονομική. Συντελείται μια βαθιά, δομική αλλαγή στα θεμέλια της κοινωνικής οργάνωσης. Υπό την πίεση της δημοσιονομικής προσαρμογής αρχίζουν και ξηλώνονται τα θεμέλια του κοινωνικού κράτους και κατακτήσεις όπως η δωρεάν Παιδεία και η Υγεία, που βρίσκουν τις ρίζες τους στην ίδια την αστική δημοκρατία, η οποία ξεκίνησε με τη Γαλλική Επανάσταση.

Η Ελλάδα, για παράδειγμα, ποτέ δεν ήταν μια πλούσια χώρα, αλλά υπήρχε ένα -έστω ατελές και με πολλά προβλήματα- σύστημα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο που εξασφάλιζε ότι ακόμα και ένα φτωχό παιδί μπορούσε να αποκτήσει όποιο πτυχίο ήθελε, εφόσον επιτύγχανε στις εξετάσεις.

Το σύστημα στρεβλώθηκε τα τελευταία χρόνια με δαπανηρά φροντιστήρια και την παραπαιδεία, ενώ σήμερα η κατάσταση επιδεινώνεται. Τα φροντιστήρια γίνονται πλέον απλησίαστα για την πλειονότητα της μεσαίας τάξης.

Επιπλέον, πολλά παιδιά που επιτυγχάνουν στις εξετάσεις δεν επιλέγουν τη σχολή της αρεσκείας τους εάν αυτή είναι σε απόσταση από το σπίτι, ενώ όλο και περισσότεροι εγκαταλείπουν τις σπουδές για λόγους οικονομικούς.

Μπορεί, βέβαια, ένα πτυχίο να μην εξασφαλίζει εργασία, αλλά η ουσία είναι ότι η Παιδεία αποτελεί την πιο αποδοτική επένδυση για μια χώρα. Ο Ελληνας πάντα επένδυε στην εκπαίδευση των παιδιών του και η νέα γενιά της χώρας μας, ειδικά τα τελευταία χρόνια, δεν είχε τίποτα ζηλέψει από εκείνη των πολύ πλουσιότερων χωρών.

Η κατάσταση όμως θα αλλάξει εάν τα πράγματα συνεχίσουν στην κατεύθυνση που εξελίσσονται σήμερα. Μπορεί, πράγματι, η παραπαιδεία και οι γνωστές παθογένειες των ελληνικών πανεπιστημίων να αποτελούν στρεβλώσεις και παραφωνίες για μια ευρωπαϊκή χώρα και πολλά πρέπει να αλλάξουν. Η λύση που θα δοθεί στο πρόβλημα, όμως, δεν μπορεί να σημαίνει την καταστροφή μιας ολόκληρης γενιάς. Είναι ένα τίμημα που η Ελλάδα δεν αντέχει.

Αντίστοιχα, στον χώρο της Υγείας, τα φάρμακα πλέον γίνονται απρόσιτα για μια ολοένα μεγαλύτερη μερίδα συμπολιτών μας, ενώ το επίπεδο περίθαλψης στα δημόσια νοσοκομεία διαρκώς υποβαθμίζεται.

Η κρίση οδηγεί στη δημιουργία μιας Ελλάδας δύο ταχυτήτων, καθώς σταδιακά όλο και μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας χάνουν την πρόσβαση σε βασικά αγαθά.

Ενα ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα της μεσαίας τάξης φτωχοποιείται και η κατάσταση αυτή, εάν δεν αναστραφεί, αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει σε έκρηξη.