Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Μετά το σχηματισμό της  νέας κυβέρνησης το ελληνικό πολιτικό προσωπικό έρχεται αντιμέτωπο με  πρωτόγνωρες για την Ελλάδα πρακτικές, όπως: Διαπραγμάτευση, συνεννόηση, συνεργασία. Διαδικασίες που είναι αυτονόητες στην υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς συνέβαλλαν στο να γίνει με πιο αποτελεσματικό τρόπο η διαχείριση και η σύνθεση των επιμέρους συμφερόντων και αντιθέσεων.

Το γεγονός ότι, διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις αναγκάζονται να συνεργαστούν είναι ένα πρώτο βήμα. Έστω κι αν γίνεται  υπό συνθήκες κρίσης, με πρωτόγνωρες πιέσεις από το εξωτερικό και με προφανή πολιτική σκοπιμότητα να τεθεί φράγμα στην προελαύνουσα Αριστερά.

Αρκεί, βέβαια, να μην αποδειχθεί ότι πρόκειται για ένα συνασπισμό που έχει στόχο να διατηρήσει στη ζωή το κομματικό πελατειακό σύστημα, με το κάθε κόμμα να συμμετέχει στη λεηλασία του “Κράτους λάφυρου” ανάλογα με τα... ποσοστά του.

Για την Ελλάδα οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι θετική εξέλιξη, η οποία, δυστυχώς, πραγματοποιείται με καθυστέρηση δεκαετιών και “εν καιρώ πολέμου”, σε μια περίοδο που η ένταση στην κοινωνία καθιστά τις όποιες μεταρρυθμίσεις δύσκολες έως αδύνατες.

Παρ’ όλα αυτά όμως η αλλαγή, είναι αναγκαία και θα πρέπει το ταχύτερο να διευκολυνθεί με αλλαγή του εκλογικού συστήματος, στην κατεύθυνση της απλής αναλογικής.

Μεχρι σημερα  τα πολιτικά κόμματα είχαν ως κύρια συγκολλητική ουσία την προοπτική εξουσίας, ενώ η ιδεολογία και τα συμφέροντα επιμέρους κοινωνικών ομάδων περνούσαν σε δεύτερο πλάνο. Φιλελεύθεροι βρίσκονταν μαζί με τους κρατιστές σε κάποιο από τα δύο κόμματα εξουσίας, όπως συνυπήρχαν δημόσιοι υπάλληλοι μαζί με  επιχειρηματίες, μεγαλο-φοροφυγάδες μαζί με μικρο-συνταξιούχους. Οι διαφορές παραμερίζονταν καθώς είχαν μικρή σημασία μπροστά στην κατάκτηση της εξουσίας η οποία έδινε πρόσβαση στο Κράτος-λάφυρο.

Με τις κυβερνήσεις συνεργασίας, δυνάμεις που μέχρι σήμερα εκγλωβίζονταν στα πολυσυλλεκτικά κόμματα εξουσίας θα έχουν μια ευκαιρία να απελευθερωθούν. Οι πολιτικοί σχηματισμοί θα αλλάξουν κι αυτοί, καθώς θα “φανούν” πιο εύκολα οι επιμέρους διαφορές που μέχρι τώρα συγκαλύπτονταν πίσω από τα χαρακώματα των κομμάτων εξουσίας. Οι διαχωριστικές γραμμές θα ξανασχεδιαστούν.

Η νέα κυβέρνηση, βέβαια, θα είναι εύθραυστη, καθώς θα κληθεί να αντιμετωπίσει δύσκολες, ίσως ακραίες καταστάσεις και η πειθαρχία των βουλευτών μόνο δεδομένη δεν θα είναι. Η ψήφιση των νομοσχεδίων δεν θα είναι περίπατος και αρκετές φορές οι βουλευτές θα αντιμετωπίσουν τον πειρασμό να περάσουν στην “απέναντι όχθη”, αντί να ψηφίσουν νέα σκληρά μέτρα.

Ο παράγων αστάθεια θα είναι αυξημένος, αφού ανά πάσα στιγμή η συνοχή της κυβέρνησης θα μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Η ίδια Βουλή μπορεί να δώσει πολλές κυβερνήσεις.

Με τον τρόπο αυτό, όμως, ο ρόλος του Κοινοβουλίου θα αναβαθμιστεί, ενώ η παντοδυναμία των αρχηγών πιθανότατα θα περιοριστεί. Ορισμένοι ίσως αμφισβητηθούν.

Με μια πιο ευάλωττη κυβέρνηση, η αξιωματική αντιπολίτευση θα έχει πολύ αυξημένη επιρροή στο συνολικό γίγνεσθαι. Θα “ακούγεται” περισσότερο, ενώ θα έχει και πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες παρέμβασης από ότι αν είχε απέναντί της μια μονοκομματική κυβέρνηση.

Η επιτυχία, ή καλύτερα η βιωσιμότητα της νέας κυβέρνησης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο ποσοστό από το πόσο αποδοτική  θα είναι η επαναδιαπραγμάτευση με τους εταίρους. Στην πραγματικότητα, έχει η ίδια κατεβάσει τον πήχη, καθώς στην προεκλογική περίοδο τα τρία κόμματα που συμμετέχουν δεσμεύτηκαν ότι δεν θα προχωρήσουν σε ενέργειες που θα διακινδυνεύσουν τη θέση μας στην Ευρώπη. Με αυτόν τον τρόπο, προδιέθεσαν για μια διαλλακτική στάση από την πλευρά τους. Παρ΄ όλα αυτά υπάρχει πεδίο για ουσιαστική διαπραγμάτευση από την ελληνική πλευρά, δεδομένου ότι πολιτικοί και τεχνοκράτες από όλο τον κόσμο διαπιστώνουν ότι το πρόγραμμα δεν αποδίδει.

Από την άλλη πλευρά, είναι βέβαιο ότι η τρόικα θα πιέσει για να μπει μαχαίρι στο δημόσιο τομέα και αυτό θα είναι άλλη μια δοκιμασία για τη συνοχή της κυβέρνησης.

Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από τις αποφάσεις για τη νέα αρχιτεκτονική στην Ευρώπη και τα γενικότερα μέτρα για την ανάπτυξη που υποτίθεται ότι θα ληφθούν.

Το βέβαιο είναι ότι εάν δεν χαλαρώσει η μέγγενη και και δεν διοχετευθουν χρήματα σε επενδύσεις ώστε να ανακάμψει η ελληνική οικονομία και οι πολίτες να αισθανθούν διαφορά, η κοινωνία θα συνεχίσει να βράζει και οι πολιτικές εξελίξεις θα είναι ραγδαίες.