Γ. Ι. Πατσόπουλος

Είναι διαχρονική η πεποίθηση ότι για να βελτιώσεις κάποια δυσάρεστη κατάσταση πρέπει πάνω απ’ όλα να γνωρίσεις τα αίτια που την προκάλεσαν. Απ’ ό,τι φαίνεται, ο κανόνας αυτός δεν ισχύει για τους πολιτικούς ηγέτες της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Αυτοί πιστεύουν σε κάποιο είδος ομοιοπαθητικής: επαναλαμβάνοντας τις ίδιες πράξεις που δημιούργησαν το πρόβλημα νομίζουν ότι θα οδηγηθούν από κάποια μαγική οδό στη λύση του. Ο τρόπος που γίνεται η εκλογική αναμέτρηση αυτές τις εβδομάδες οδηγεί στη βεβαιότητα ότι δεν είναι ικανοί να αλλάξουν καμία απολύτως συνήθεια. Με απόλυτη προσήλωση στις ανύπαρκτες ή ανεδαφικές θέσεις τους, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη ποικιλία κομματικών σχηματισμών, καλούν τον λαό να τους προτιμήσει γιατί το φταίξιμο είναι πάντα των άλλων.

Η δημοκρατία της Μεταπολίτευσης λειτούργησε περισσότερο με τους κανόνες της επικοινωνίας παρά με διαχειριστική σοβαρότητα. Γι’ αυτό και απέτυχε, και αυτό έγινε φανερό μετά την εκκωφαντική κατάρρευση του οικονομικοπολιτικού οικοδομήματος που έχτισαν χωρίς σωστά θεμέλια. Η πρώτη συνήθεια δεκαετιών που θα ’πρεπε να μεταβληθεί: δεν κατανοούν ότι δεν είναι εποχή για τόση προβολή και ότι, αντίθετα, η συχνή παρουσία τους στα ΜΜΕ μπορεί να αποτελεί δυσφήμηση ή και αρνητική διαφήμιση αντί για εποικοδομητική προβολή! Ολοζώντανο το παραμύθι της κακιάς μάγισσας που, παρ’ όλη την ασχήμια της, είναι το μόνο που δεν καταλαβαίνει και συνέχεια αυτοθαυμάζεται στον καθρέπτη της, που αλίμονό του αν τη δείξει όπως πράγματι είναι!

Οι σπατάλες του δημόσιου τομέα είναι υπεύθυνες πάνω απ’ όλα! Είναι πλέον τόσο βέβαιο και τόσο φανερό… Αντί να διορθώνουν λοιπόν το αίτιο αυτό, πιέζουν ολοένα και περισσότερο τον τροφοδότη ιδιωτικό τομέα μέχρι να τον εξαφανίσουν. Αντί να κυνηγήσουν τους πραγματικούς φοροφυγάδες, πολλοί από τους οποίους δεν έχουν καν ΑΦΜ, νομοθετούν και ψηφίζουν μέτρα που τα μαθαίνουν και τα εκτελούν μόνο οι συνεπείς επιχειρήσεις, οι μόνες που υφίστανται τις ζημιές αν έχουν κάποιο πρόβλημα. Μόνιμο λάθος: η αλλαγή της νομοθεσίας σπουδαιότερη από την εκτέλεσή της!

Αντί να λύσουν διάφορα προβλήματα δίνοντας προτεραιότητα στις πράξεις και την υλοποίηση των αποφάσεων, μονομαχούν τηλεοπτικά για το ποιος θα είναι ο πιο συμπαθής ανάμεσα σε ανταγωνιστές που για να μη γίνουν αντιπαθείς δεν έκαναν απολύτως τίποτα. Είναι, φαίνεται, και αυτό βασικός κανόνας του πολιτικού: ο περιορισμός του στο ασφαλές καταφύγιο των ωραίων λόγων και των μηδενικών έργων. Προσέξτε περιγραφή του Μπέρναρντ Σο: «Δεν ξέρει τίποτα και νομίζει ότι ξέρει τα πάντα. Αυτό δείχνει μια ξεκάθαρη κλίση στην πολιτική». Δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι ήλθε η ώρα που ο καθένας πρέπει να προσφέρει όπου είναι γνώστης και ικανός, ότι ο τόπος δεν χρειάζεται πλέον λογάδες ή ξερόλες, χρειάζεται δημιουργούς.

 Ετσι, λειτουργώντας με τις ίδιες μεθόδους σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες, οδηγήθηκαν στο αγαπημένο τους σπορ: τις πρόωρες εκλογές. Περιέργως, είναι η πρώτη φορά που κανείς δεν τις ονομάζει πρόωρες, προφανώς για να μην προκαλούν με το να θυμίζουν το κόστος τους. Γνωρίζοντας άριστα την ψυχολογία του λαού, δημιουργούν μια επίπλαστη αισιοδοξία, μια εορταστική ατμόσφαιρα, μια τελετουργία, ένα διάλειμμα κατά τη διάρκεια του οποίου λησμονιούνται τα προβλήματα, μια παλλαϊκή εκτόνωση. Διαφημίζουν τα παλιά προϊόντα με τις ίδιες μεθόδους και μετά τη γιορτή θα χρειάζονται περισσότερη ενίσχυση από τον ασφυκτικά πιεζόμενο ιδιωτικό τομέα. Οι φορολογούμενοι για μια ακόμη φορά θα πληρώσουν το εισιτήριο γι’ αυτό το θέατρο!

Παρακαλούν τους ψηφοφόρους να αποφασίσουν με σύνεση και σκέψεις και όχι με θυμό ή ακολουθώντας τον συναισθηματισμό τους, κανόνα που παραβίασαν και συνεχίζουν να μην τον εκτελούν κυρίως οι ίδιοι: με τα συνηθισμένα κολπάκια απευθύνονται μόνο στα κατώτερα ένστικτα του λαού παρά στη λογική του. Το μεγάλο ερώτημα κάθε πολίτη: είναι δυνατόν τόσο έξυπνοι, υποτίθεται, άνθρωποι να μην καταλαβαίνουν τα λάθη τους; Δεν βλέπουν ότι η επανάληψη δεν οδηγεί πουθενά; Πόσες φορές πρέπει ο παλαιοκομματισμός να αποτύχει για να αποφασίσει να αλλάξει τρόπο σκέψης και ενέργειας; Δεν κατανοούν ότι δεν είμαστε στην εποχή των λόγων, των συνθημάτων, της φανατικής προσήλωσης, του λογοπαίγνιου, της ποδοσφαιροποίησης της πολιτικής ζωής; Οτι ο λαός έπαψε να πιστεύει ότι καλός πολιτικός είναι όποιος έχει πιο δυνατή φωνή στα τηλεοπτικά παράθυρα ή όποιος βρίζει με την πρέπουσα ευγένεια τον συνομιλητή του, αν τον αφήνει να αρθρώσει λέξη; Οτι είμαστε στην εποχή των αριθμών και της πειθαρχημένης οικονομικής διαχείρισης; Οτι το να μάθουν μαθηματικά και οικονομικά είναι πιο αναγκαίο από την εξάσκηση στη ρητορική; Οτι το επάγγελμα του πολιτικού, το δεύτερο αρχαιότερο του κόσμου, πρέπει να μεταβληθεί και να μοιάζει περισσότερο με ένα είδος θετικής επιστήμης;

Η συνήθεια είναι δεύτερη φύση! Δεν είναι δυνατόν, απ’ ό,τι φαίνεται, να απαλλαγούν απ’ αυτόν τον εγκλωβισμό. Τα επαναλαμβανόμενα λάθη έγιναν η φύση τους, ο μεγάλος έρωτας της ζωής τους. Θυμίζουν το παραμύθι του σκορπιού με τον βάτραχο. Αγωνίζονται με τις παλιές μεθόδους, έχουν τις παλιές φιλοδοξίες, δεν προλαβαίνουν να εκπαιδευτούν σε κάτι διαφορετικό, αν και όταν είναι σκόπιμο για τους ίδιους έχουν μεγάλες ικανότητες προσαρμογής. Σαν τον κ. Κόινερ του Μπέρτολντ Μπρεχτ: «Κουράζονται πάρα πολύ, ετοιμάζουν το επόμενο λάθος τους».