Δημήτρης Παγαδάκης

Τα ερωτικά τρίγωνα συνηθίζονται στη ζωή αλλά δύσκολα μακροημερεύουν. Τα κομματικά τρίγωνα, αντίθετα, σπανίζουν στην πολιτική και σπανιότερα τελεσφορούν. Σε κυβερνητικό επίπεδο δε τα πολιτικά ménages à trois είναι, ιστορικά, δυσεύρετα. Συνήθως απαντώνται ως πολιτικά ομοούσιες τριάδες σε πρόσκαιρα και μεταβατικά σχήματα. Πιο γνωστή, η σοβιετική τρόικα Μολότοφ, Μαλένκοφ, Καγκάνοβιτς, όταν ο Στάλιν αναχώρησε από το Κρεμλίνο για τις αιώνιες μονές. Λιγότερο διάσημη η ινδική τριανδρία Νεχρού, Πατέλ, Ρατζατζί μετά τη δολοφονία του Μαχάτμα Γκάντι.

Εκτοτε η σύγχρονη πολιτική σκηνή, ακόμα και σε έκτακτες συνθήκες, δεν ξανασυνάντησε διεθνώς τέτοιον τρικέφαλο μπελά. Εμελλε, όμως, διασκευασμένο να τον επαναφέρει στο προσκήνιο η Ελλάδα.
Η αλήθεια είναι ότι οι μετεκλογικοί αριθμητικοί συσχετισμοί και το μέγεθος της κρίσης επέβαλαν συγκλίσεις και συμβιβασμούς για να κυβερνηθεί η χώρα. Οταν το γλυκό έδεσε, οι κυβερνητικοί εταίροι υποχρεώθηκαν να αποδεχθούν κανόνες συμμαχικού fairplay.

Να μην ισορροπούν, δηλαδή, ανάμεσα στην κομματική και την κυβερνητική βάρκα. Κυρίως, όμως, να μην εκθέτουν το σχήμα το οποίο στηρίζουν με την ψήφο εμπιστοσύνη τους. Ωστόσο, ενώ ο μειλίχιος Κουβέλης δείχνει να προσαρμόζεται στον πολιτικό κυνισμό της εξουσίας, ο πληθωρικός Βενιζέλος μοιάζει αμφίθυμος. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είτε από ανασφάλεια επείγεται να ξεφορτωθεί από τα χέρια του την καυτή πατάτα, είτε από αυτοπεποίθηση προτίθεται να την καταπιεί. Δεν εξηγείται διαφορετικά. Από τη μια περιχαρακώνει το κορυφαίο δυναμικό του κόμματός του από υπουργικά πόστα και, από την άλλη, υπενθυμίζει διαρκώς τη συμφωνία των τριών κομμάτων ως γρηγορούσα συνείδηση της κυβέρνησης. Και όταν δυσαρεστείται από αυτή, ως αυτόκλητος τοποτηρητής της σύγκλισης, καλεί πρωτοβουλιακά σε συνάντηση τους δύο άλλους πολιτικούς αρχηγούς.

Από τη στιγμή, όμως, που αυτές οι συσκέψεις, πέραν της γενικής χάραξης πορείας, συνιστούν και πραγματικό πολιτικό κέντρο αποφάσεων, δημιουργείται ζήτημα. Που αφορά κυρίως τον πρωθυπουργό, καθώς φαίνεται να τίθεται υπό επιτροπεία ο επιτελικός και συντονιστικός κυβερνητικός του ρόλος. Εκτός πια αν ο Σαμαράς έχει αποφασίσει να συγκροτήσει μια ισότιμη εγχώρια τρόικα ως αντίβαρο εκείνης των Τόμσεν, Μαζούχ και Μορς.

Κακά τα ψέματα. Η χώρα δεν μπορεί να έχει τρεις πρωθυπουργούς και άλλους τόσους υπουργούς Οικονομικών και εθνικούς διαπραγματευτές. Προς απογοήτευση όσων αναζητούν επίμονα κορυφαίο ρόλο, δεν διαθέτει καν την πολυτέλεια να πρωτοτυπήσει συγκροτώντας ένα μη θεσμικά προβλεπόμενο εξωκυβερνητικό σχήμα. Ιδίως αν αυτό καταντήσει χωνευτήρι πολιτικών παλινωδιών, πεδίο ιδιοτελών ασκήσεων και εφαλτήριο προσωπικών φιλοδοξιών. Οσο, μάλιστα, αναδύεται το ένστικτο της κομματικής επιβίωσης των κυβερνητικών συνιστωσών τόσο η κυβερνητική γεωμετρία θα τσαλακώνεται. Και από τρίγωνο ασφαλείας που κρατά σε απόσταση τον δημαγωγικό λαϊκισμό θα μετατρέπεται βαθμιαία σε μυστηριώδες τρίγωνο των Βερμούδων.