Δημήτρης Παγαδάκης

Kάθε δυστυχισμένη οικογένεια δυστυχεί με τον δικό της τρόπο», έγραφε στη εισαγωγή της «Αννας Καρένινα» ο Λέων Τολστόι. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τα κόμματα που παρακμάζουν.

Ραγίζουν με τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο. Ακροβατούν για λίγο στον σωρό των ερειπίων τους και μετά τήκονται στις υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσει η τροχιά των εκλογών. Ετσι, χωρίς τύψεις, ενοχές και συγγνώμες. Προτού καν ξεπροβάλει ένα ή πολλά άλλα κόμματα που θα συμμαζέψουν τα συντρίμμια τους.

Ηδη το προ διετίας μόλις νικηφόρο ΠΑΣΟΚ μοιάζει πλέον στοιχειωμένο μαγαζί, ρημαγμένο από την κατάρα του μνημονίου και εγκαταλειμμένο από διαψευσμένους πελάτες. Η υπεραισιόδοξη αρχική ατζέντα του βούλιαξε στον στρόβιλο της χρόνιας παθογένειας και τον τυφώνα της οικονομικής κρίσης. Μαζί της καταποντίστηκαν αρχηγικά γκάτζετ, «πράσινα» οράματα, ουτοπικές καινοτομίες, θερμοκήπια κολλητών χωρίς δημόσιες διαδρομές, συστάσεις opengov και λεφτά που ποτέ δεν υπήρξαν. Γνωστά όλα αυτά, και τόσο βυθισμένα στο ίζημα του πυθμένα που δεν επιτρέπουν διαυγείς αναγνώσεις. Πόσο μάλλον να ενθαρρύνουν ρωμαλέες αναδύσεις.
 
Υπό αυτή την έννοια ο πρώην πρωθυπουργός δείχνει λιγότερο βλοσυρός από τον προκάτοχό του που συρόταν βασανιστικά στον πάτο τούς τελευταίους μήνες της θητείας του. Απελευθερωμένος από το άγχος των κυβερνητικών υποχρεώσεων και σε συνδυασμό με την αναζήτηση του εσωκομματικού ρόλου που του αναλογεί, καταλήγει στα διεθνή μέσα να παίρνει αποστάσεις μέχρι και από την κυβέρνησή του! Παρομοίως, αρκετά στελέχη της προηγούμενης αλλά και της παρούσας κυβέρνησης ξορκίζουν τη λάθος συνταγή του μνημονίου και την εσφαλμένη υλοποίησή της.

Οραματίζονται δοξασμένες χθεσινές συνταγές, νέες εκκινήσεις, ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς. Παράλογο; Καθόλου. Η αποστασιοποίησή τους έχει μια θεατρική αθωότητα όσο οι υπεύθυνες ρήξεις φαντάζουν επώδυνες. Εξάλλου, δεν είναι καινοφανής στην πολιτική η επιλεκτική αμνησία, ούτε πρωτοφανής μια δημόσια συζήτηση που διεξάγεται σαν πετροπόλεμος στο σκοτάδι. Το ζήτημα είναι αν μια απογοητευμένη κοινωνία μπορεί να αποδεχτεί ως πολιτικά ορφανή μια ολόκληρη περίοδο. Λες και οι δύο πρώτοι όροι του σχήματος αμαρτία-τιμωρία-εξαγνισμός ικανοποιήθηκαν σε μια διετία.

Δυστυχώς είναι πια αργά για δάκρυα μετάνοιας και ντρίπλες διαφυγής. Το ΠΑΣΟΚ βιώνει τη σημερινή του αμηχανία γιατί, ανάμεσα στ' άλλα, στην κρίσιμη φάση λειτούργησε σαν να μην υπήρχε επόμενη μέρα στην ηγεσία του. Χωρίς να αναστοχαστεί πάνω στο προφίλ του αρχηγού του ως ιστορικής φυσιογνωμίας της δημοκρατικής παράταξης. Αναπόφευκτα, στην αχαρτογράφητη περίοδο που προβάλλει θα αναζητηθεί ο σύγχρονος αναμορφωτής-ηγέτης του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου. Οχι σαν επικεφαλής μιας αρχηγικής λέσχης, ούτε σαν σημαιοφόρος μιας ένωσης προδομένων ελπίδων, αλλά ως ο ρεαλιστής πολιτικός που θα ανταποκριθεί στις ανάγκες μιας χώρας που μετασχηματίζεται. Προϋπόθεση για τη χειραφέτηση του ίδιου και του πόστου του, η λαϊκή κρίση και επιδοκιμασία. Γιατί τα κόμματα, όπως και οι κοινωνίες, δεν αναγεννώνται με υψιπετή φαντάσματα, ούτε με μεταμφιεσμένους εξορκιστές.