Δημήτρης Καμμένος

Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί ραγδαία αύξηση στην πώληση και εξαγωγή όπλων, αξίας εκατομμυρίων ευρώ, από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα η χώρα που κρατά τα σκήπτρα του μεγαλύτερου όγκου εισαγωγών όπλων είναι η Σαουδική Αραβία.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ιταλία συμπληρώνουν την πρώτη τριάδα χωρών της Ε.Ε. οι οποίες εξάγουν όπλα εκατομμυρίων ευρώ προς τη Σαουδική Αραβία. Για παράδειγμα, τα τελευταία 14 χρόνια οι πωλήσεις προς το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, μιας χώρας με πληθυσμό μόνο 12,6 εκατομμύρια κατοίκους, ήταν ο βασικός άξονας του εμπορίου όπλων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μόνο το 2016 η Σαουδική Αραβία δαπάνησε περίπου 900 εκατ. ευρώ για την αγορά οπλικών συστημάτων, καθιστώντας την τον δεύτερο μεγαλύτερο εισαγωγέα όπλων παγκοσμίως. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι μεγάλες ποσότητες όπλων που πωλήθηκαν στη Σαουδική Αραβία από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. κατέληξαν σε «αντάρτες» της Λιβύης και της Συρίας, αλλά και σε χέρια τρομοκρατικών οργανώσεων όπως ο ISIS. Η συστηματική αυτή διακίνηση όπλων σε ένοπλες ομάδες που κατηγορούνται ότι διαπράττουν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αντιβαίνει στο πλαίσιο της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το εμπόριο όπλων και του λοιπού Διεθνούς Δικαίου και συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση της παγκόσμιας ανασφάλειας και της περιφερειακής αστάθειας.

Η Μέση Ανατολή γενικά είναι μια ευμετάβλητη περιοχή και οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να εφησυχάζουν και να πιστεύουν ότι τα όπλα που έχουν εισαχθεί στην περιοχή δεν θα στραφούν εναντίον τους. Δεν είναι μόνο οι ιδιαίτερες γεωπολιτικές καταστάσεις της περιοχής που θα πρέπει αποτελούν μοχλό κινητοποίησης των Ευρωπαίων για τη μείωση εξαγωγής όπλων προς τη Σαουδική Αραβία. Τα διδάγματα από το πρόσφατο παρελθόν, και πιο συγκεκριμένα από τον Πόλεμο του Κόλπου, δημιούργησαν πρωτοβουλίες για τον έλεγχο των όπλων στη Μέση Ανατολή.

Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες αυτές δεν συνεχίζονται τα τελευταία χρόνια. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να προμηθεύουν με όπλα τη Σαουδική Αραβία, θέτοντας ενδεχόμενο μακροπρόθεσμο θέμα στρατιωτικής ασφάλειας στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Είναι πραγματικά οξύμωρο το γεγονός ότι η Ευρώπη, η οποία ανά τακτά χρονικά διαστήματα συγκλονίζεται από τρομοκρατικές επιθέσεις με θύματα απλούς πολίτες από τυφλά χτυπήματα, τροφοδοτεί και συντηρεί τον κίνδυνο καθώς και την ανασφάλεια στο εσωτερικό της.

Είναι επίσης αντιφατικό από τη μία πλευρά να βλέπει κανείς χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ να υποστηρίζουν την Υεμένη, με βοήθεια ύψους περίπου 371,5 εκατ. λιρών κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών σύγκρουσης, και από την άλλη οι βρετανικές και αμερικανικές εταιρείες όπλων, με την εξουσιοδότηση των αντίστοιχων κυβερνήσεων, να εξάγουν όπλα στη Σαουδική Αραβία τα οποία χρησιμοποίησε για καταστροφικές επιθέσεις εναντίον του νότιου γείτονά της.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από τη στιγμή που ξεκίνησε ο πόλεμος, τον Μάρτιο του 2015, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ενέκρινε τουλάχιστον 194 άδειες εξαγωγής όπλων και συναφούς εξοπλισμού στη Σαουδική Αραβία, αξίας άνω των 3,3 δισ. λιρών (περίπου 10 φορές το συνδυασμένο ποσό των ενισχύσεων Ηνωμένου Βασιλείου - ΗΠΑ). Καθώς τα όπλα να μεταφέρονται στο Ριάντ με εξαγριωμένο ρυθμό, ο αριθμός των πολιτικών θανάτων αυξήθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα. Το Γραφείο του Υπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ανέφερε πρόσφατα ότι περισσότεροι από 4.600 πολίτες έχουν σκοτωθεί και πάνω από 8.000 τραυματίστηκαν στις συγκρούσεις μέχρι σήμερα.

Εν τω μεταξύ, τα δύο τελευταία χρόνια, καθώς χιλιάδες τόνοι όπλων «πετούν» προς τα νότια της Μέσης Ανατολής, εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες έχουν καταφύγει βόρεια για να αποφύγουν τις συγκρούσεις, όπου έχουν βρει τον θάνατο περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι. Αλλά ενώ οι βαλκανικές και οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κλείσει τη διαδρομή των προσφύγων, ο αγωγός δισ. ευρώ που στέλνει όπλα με αεροπλάνα και πλοία προς τη Μέση Ανατολή παραμένει ανοιχτός - και μάλιστα ιδιαίτερα κερδοφόρος. Βέβαια, με τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που διακυβεύονται και τα εργοστάσια όπλων όπου εργάζονται υπερωρίες για να ανταποκριθούν στη ζήτηση, οι χώρες έχουν ένα ισχυρό κίνητρο για να αφήσουν τις αμυντικές βιομηχανίες να ανθίσουν.

Οι άδειες εξαγωγής όπλων, οι οποίες υποτίθεται ότι εγγυώνται τον τελικό προορισμό των εμπορευμάτων, έχουν χορηγηθεί παρά τις τεράστιες αποδείξεις ότι τα όπλα μεταφέρονται σε συριακές και άλλες ένοπλες ομάδες που κατηγορούνται για εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φρικαλεότητες. Είναι απορίας άξιον πώς οι παραπάνω πρακτικές συνάδουν με τις αρχές και τα ιδεώδη της Ευρωπαϊκής Ενωσης για ειρήνη και ασφάλεια με βάση τις ιδρυτικές διατάξεις της. Κύρια αποστολή της Ε.Ε. είναι η διάδοση της ειρήνης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επομένως πρωταρχικός ρόλος των χώρων-μελών που την απαρτίζουν θα πρέπει να είναι η διατήρηση της ειρήνης και όχι η αποσταθεροποίησή της στο όνομα του κέρδους από το εμπόριο όπλων.

Σύμφωνα με όλα τα επίσημα στοιχεία που έχουν έρθει στο φως για τις συνέπειες της εξαγωγής όπλων στις χώρες της Μέσης Ανατολής, είναι εμφανές ότι η Ευρώπη θα πρέπει άμεσα να γυρίσει σελίδα και να επιστρέψει στον ανθρώπινο και ειρηνευτικό της προσανατολισμό, ακόμα κι αν αυτό κοστίσει στην επιχειρηματική κερδοφορία. Κι αυτό γιατί όσο μεγάλο κι αν είναι το οικονομικό κόστος της περικοπής των οπλικών εξαγωγών, τα ηθικά οφέλη αυτής της πρακτικής θα το αντισταθμίσουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και οι ένθερμοι υποστηρικτές του εμπορίου όπλων παραδέχονται ότι η εξαγωγή τους μπορεί να μην είναι σωστή ή συνετή όταν διενεργείται σε χώρους και χρόνους που οι γεωπολιτικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν.

Ανατρέχοντας πίσω στην Ιστορία, όπως είπε και ο Αμερικανός πρόεδρος (1963-1968) Λίντον Τζόνσον, «τα όπλα και οι βόμβες, οι πύραυλοι και τα πολεμικά πλοία είναι όλα σύμβολα της ανθρώπινης αποτυχίας».

Επομένως η Ευρώπη θα πρέπει να στηρίξει την οικονομική της άνθηση σε άλλους τομείς του εμπορίου, που θα εξασφαλίσουν σταθερότητα, ειρήνη και ευημερία όχι μόνο στο εσωτερικό της αλλά σε μια ευρύτερη κλίμακα.