Βασίλης Τσακίρογλου

Το εάν ο Νίκος Δήμου είναι σοβαρός ως όψιμος πολιτικός, είναι ένα άλλο. Αντίστοιχα το εάν σήμερα χρειαζόμαστε τις στρατιωτικές παρελάσεις είναι ένα θέμα, όμως το εάν η Μαρία Ρεπούση θέλει να προκαλέσει για άλλη μια φορά ντόρο αποκηρύσσοντάς τες, είναι κάτι που ανήκει σε μια συζήτηση εντελώς διαφορετικής φύσης. Με το να συγχέουμε τα προβλήματα, το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να θολώνουμε μόνοι μας το ιδεολογικό τοπίο.

«Είναι αλήθεια πως η ορθοδοξία έπαιξε έναν τεράστιο ρόλο στη συσπείρωση των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Επανάστασης αλλά και πριν από αυτήν. Όμως, δεν είναι αλήθεια πως μόνο οι ορθόδοξοι πολέμησαν τους Τούρκους. Τους Τούρκους τους πολέμησαν οι καταπιεσμένοι και πεινώντες, ασχέτως θρησκεύματος και ασχέτως εθνικότητος. Ήταν πολλές χιλιάδες οι μουσουλμάνοι Έλληνες τότε, ανάμεσα στους οποίους και οπλαρχηγοί σαν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Και τουλάχιστον οι μισοί απ' τους οπλαρχηγούς αλλά και τους αγωνιστές ήταν Αρβανίτες. Αρβανίτης σίγουρα ήταν ο Μιαούλης, η Μπουμπουλίνα και δεκάδες άλλοι. Και δεδηλωμένα φιλοαρβανίτης αλλά και φιλομουσουλμάνος ήταν ο μέγιστος των οπλαρχηγών Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο αναμφισβήτητος ηγέτης της Επανάστασης».

«Ούτως εχόντων των πραγμάτων, πώς είναι δυνατό να είναι κατ' αρχήν εθνική κι ύστερα κοινωνική η μεγάλη και ηρωική Ελληνική Επανάσταση, που κατέπληξε τον πολιτισμένο κόσμο με τον άπελπι ηρωισμό της; Κατά των Τούρκων ξεσηκώθηκαν οι πάντες, ακόμα και οι Τούρκοι παρίες. Φυσικά, οι ορθόδοξοι Έλληνες αποτελούσαν την πλειοψηφία. Όμως, οι μουσουλμάνοι Αρβανίτες αποτελούσαν περίπου τους μισούς των αγωνιζομένων κατά των Τούρκων».

Τα παραπάνω γράφει ο Βασίλης Ραφαηλίδης στην εκλαϊκευμένη αλλά τόσο σημαντική «Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους». Ο Ραφαηλίδης δεν υποτηρίζει πολύ διαφορετικά πράγματα από τον Νίκο Δήμου και βέβαια δεν θεωρείται αυθεντία μεταξύ των ιστορικών, όπως δεν ήταν ούτε ο Κωστής Παπαγιώργης, ο Γιάννης Σκαρίμπας, ο Γιάνης Κορδάτος και μια σειρά άλλων μελετητών που τόλμησαν να αμφισβητήσουν τους ακρογωνιαίους εθνικούς μας θρύλους. Ίσως δεν εξυπηρετεί την ανακύκλωση πατριωτικών ιδεολογημάτων, αλλά η έννοια της «ιστορικής αλήθειας» παραμένει κάτι σχετικό. Η αμφιβολία είναι μέρος της επιστήμης, η βεβαιότητα ίδιον του δογματισμού και το τι από τα δύο υιοθετείται κάθε φορά σχετίζεται άμεσα με συγκεκριμές σκοπιμότητες, δεν είναι απλώς κάτι αθώο και αφηρημένο.

Από την άλλη, οι απόπειρες της Μαρίας Ρεπούση να εκμεταλλευτεί τις περιστάσεις για να διαφημίσει το εικονοκλαστικό των ιδεών της είναι πλέον τόσο κραυγαλέα ιδιοτελείς ώστε έχουν καταντήσει προβλέψιμες: Ξέρουμε ότι σε κάθε επέτειο θα έχουμε μια ρεπούσειο αντι-παρελασιακή, αντι-αρχαιοδιδακτική κ.λπ κορώνα. Παρομοίως, τώρα που ο Νίκος Δήμου ανακάλυψε ξανά το χόμπι της πολιτικής και της πολιτικολογίας, μπορούμε να περιμένουμε εκθέσεις ριζοσπαστικών ιδεών.

Το γενικότερο πρόβλημα που τίθεται είναι εάν οι ιδέες που πρεσβεύουν αμφιλεγόμενα πρόσωπα είναι αξιόλογες ή όχι. Θα ψήφιζα υπέρ της διαρκούς ιστορικής έρευνας και της διάλυσης των προκαταλήψεων, όχι όμως απαραιτήτως τον ίδιο τον Νίκο Δήμου υπό οποιαδήποτε από τις ποικίλες ιδιότητές του. Επίσης, κάθε φορά που βλέπω παρέλαση αρμάτων στο Σύνταγμα, δεν νιώθω καμάρι ούτε για την ετοιμότητα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, ούτε για την πολεμική τεχνολογία της Ελλάδας, της Γαλλίας ή των ΗΠΑ. Και θεωρώ εντελώς πεποιημένο και υπερβολικό το μένος της κας Ρεπούση, αλλά δεν μπορώ παρά να συνταχθώ μαζί της εναντίον αυτών των μάταιων, οπισθοδρομικών οπλικών και οπλιτικών επιδείξεων. Φαίνεται ότι είναι κάποιος άγραφος νόμος της ζωής ότι άτομα τα οποία δεν έχουν κερδίσει το θαυμασμό σου -κάθε άλλο- ενίοτε εκφράζουν απόψεις που ασπάζεσαι.