Βασίλης Τσακίρογλου

Και ποιος  είπαμε ότι είναι ακριβώς ο  κ. Πέτρος Γαϊτάνος που θα πρέπει να μας απασχολεί με τις επιδοκιμαστικές  δηλώσεις του για την τακτική  της αυτοδικίας που εφαρμόζει  εσχάτως η Χρυσή Αυγή; Ομολογώ  ότι δεν παρακαλουθώ συστηματικά το είδος της τέχνης που θεραπεύει ο κ. Γαϊτάνος και, με όλο το σεβασμό στην καλλιτεχνική του προσφορά, έχω ταυτίσει το όνομά του με τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας -τολμώ να φαντάζομαι μάλιστα ότι δεν είμαι ο μόνος, έστω και εάν αυτό είναι άδικο για τον ίδιον.

Εδώ και λίγες ώρες, ο κ. Γαϊτάνος έπαψε να είναι «εποχικός», κανείς δεν μπορεί να τον θυμάται πλέον  μόνο κατά τις άγιες ημέρες του  Πάσχα, η φωνή του δεν μπορεί να δημιουργεί συνειρμούς μόνο με τη νηστεία και τα Πάθη του Θεανθρώπου. Το όνομά του στο εξής -και μάρτυς μου το Google- θα συνδέεται επιπλέον με επαίνους για τη Χρυσή Αυγή. Ο κατεξοχήν τραγουδιστής της χριστιανικής ευλάβειας ξαφνικά γίνεται απολογητής του «τσαμπουκά» της Χ.Α. -και αυτό δεν μπορεί παρά να φέρει το δικό του συμβολικό βάρος. Το επόμενο Πάσχα, πρώτα ο Θεός, οι ύμνοι που θα ακούγονται με τη φωνή του κ. Γαϊτάνου, πιθανότατα θα έχουν μια πολύ συγκεκριμένη πολιτική αντήχηση.

Η δημόσια  τοποθέτηση του κ. Γαϊτάνου απείχε μόλις  μερικές ημέρες από τα επεισόδια  έξω από το θέατρο Χυτήριο. Εκεί, φανατικοί θρησκευόμενοι, αυτόκλητοι θεματοφύλακες βωμών και εστιών -Χρυσαυγίτες και μη- βάδιζαν αδερφωμένοι εναντίον του βέβηλου κάστρου. Καθ' οδόν προς την παραδειγματική άλωση του βλάσφημου θεάτρου, οι μεν οργισμένοι πολίτες έδειχναν να πιστεύουν ότι δικαιολογούνται από τη συνδρομή της θρησκείας, ενώ οι ιερωμένοι που κράδαιναν απειλητικά τους σταυρούς ένιωθαν ότι παίρνουν επιπλέον δύναμη από τη «φωνή λαού». Για κάθε μετριοπαθή -Έλληνα πολίτη, χριστιανό κ.λπ- αυτό το σύμπλεγμα του σταυρού με τον μαίανδρο θα πρέπει να δημιούργησε, αν μη τι άλλο, έντονο προβληματισμό.

Η υπόθεση  του Χυτηρίου και η συνέχεια που  δόθηκε σε αυτήν εμμέσως με τις  δηλώσεις του κ. Γαϊτάνου, δίνει την αφορμή για να θυμηθούμε μια πολύ χαρακτηριστική παράγραφο από το βιβλίο «Οι Ρίζες του Ολοκληρωτισμού» της Χάνα Άρεντ, μιας σπουδαίας Γερμανοαμερικανίδας -και, ναι, εβραϊκής καταγωγής- πολιτικής διανοήτριας: «Οπουδήποτε στον κόσμο τα ολοκληρωτικά κινήματα κατέλαβαν την εξουσία, όλη αυτή η ομάδα των συμπαθούντων αποβλήθηκε πριν ακόμη τα καθεστώτα αυτά προχωρήσουν στα πιο μεγάλα τους εγκλήματα. Η απόλυτη κυριαρχία δεν επιτρέπει τις ελεύθερες πρωτοβουλίες σε κανένα πεδίο της ζωής (πνευματική, καλλιτεχνική κ.α.), σε καμία δραστηριότητα που δεν είναι εντελώς προβλέψιμη. Ο ολοκληρωτισμός που κατέχει την εξουσία, αντικαθιστά απαρέγκλιτα όλα τα εξαιρετικά ταλαντούχα άτομα, ανεξαρτήτως των συμπαθειών τους, με εκείνους τους χοντροκέφαλους και τους ανόητους των οποίων η έλλειψη νοημοσύνης και δημιουργικότητας εξακολουθεί να είναι η καλύτερη εγγύηση της πιστής υπακοής τους».

Η Άρεντ αναλύει  τι έκαναν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, είτε στη ναζιστική Γερμανία, είτε στη σταλινική ΕΣΣΔ. Ταυτόχρονα όμως επισείει τη δική της προειδοποίηση σε όσους μπαίνουν στον πειρασμό του ολοκληρωτισμού -και φροντίζουν να το επιδείξουν δημόσια. Η ανταμοιβή τους μπορεί να είναι πολύ διαφορετική από μια θέση στον παράδεισο της Βαλχάλα που ονειρεύονταν οι Ναζί.