Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης

Η χρεοκοπία της συνύπαρξης είναι δεδομένη αν επιχειρήσουμε να ζήσουμε σε έναν κόσμο, προτάσσοντας την αλήθεια ως μοναδική «τέχνη του βίου» στην καθημερινότητά μας. Όποιος έχει δει την ταινία «Liar liar» με τον Jim Carrey, θα θυμάται ότι ο πρωταγωνιστής κόντεψε να χάσει τη ζωή του επειδή για ένα 24ωρο, προσπάθησε να μην πει ούτε για μία φορά ψέματα...

Από την αρχαιότητα χτίζουμε μύθους, παραμυθίες, αφού ανακαλύψαμε ότι έτσι μπορεί να μεταθέσουμε τα προβλήματα της δύσκολης καθημερινότητας όλων των ανθρώπινων όντων σε μία ελπίδα, αυτήν που περιγράφει ο μύθος, και να ζωγραφίσει έτσι το μυαλό μιαν άλλη πραγματικότητα.

Όμως πόσο ακόμα θα ζούμε με ψέματα; Πλησιάζοντας πια τη δεκαετία της κρίσης, όλοι προσπαθούμε να φανταστούμε τον τρόπο υπέρβασης που θα μας κάνει πάλι ικανούς να εγκαινιάσουμε έναν νέο αναπτυξιακό κύκλο, που θα δώσει νέες δουλειές, θα σταματήσει την αιμορραγία της κοινωνίας μας με την αποδημία των νέων μας σε άλλες χώρες, που θα μας λύσει τα αδιέξοδα δημοσιονομικά μας προβλήματα. Αν δεν αλλάξουμε όμως, σε λίγο καιρό θα μιλάμε ξανά για τα οικονομικά μας αδιέξοδα.

Παρά το γεγονός ότι μέχρι τώρα έχουμε μόνο μείωση νέων επενδύσεων, κάθε χρόνο, ο μύθος αποκτά ολοένα και νέα δύναμη. Αυτό που οι περισσότεροι προσδοκούν είναι ότι αυτό αρκεί να το θέλεις για να γίνει, ή το πολύ πολύ να χρειάζονται μερικές μικρές προσαρμογές τεχνικού χαρακτήρα στη νομοθεσία μας και ιδού: Οι επενδύσεις θα πολλαπλασιάζονται. Θα τρίβουμε τα μάτια μας…

Δεν θα συμβεί όμως, έτσι. Πριν δούμε το τι χρειάζεται, ας ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν.

Η Ελλάδα όλη τη δεκαετία του 2000, μέχρι την κρίση, είχε υπερπλεόνασμα νέων επενδύσεων, πολύ μεγαλύτερο από τον στόχο του τωρινού μύθου, της τάξεως των 30 δισ. ετησίως. Μόνο που τα 27 από αυτά ήταν επενδύσεις στον τομέα των κατασκευών, με τη μερίδα του λέοντος, 20-22 δισ., να είναι κατασκευές κατοικιών. Από αυτά τα νούμερα στον τομέα αυτό προσγειωθήκαμε, ιδιαίτερα μετά τον ΕΝΦΙΑ, σε ετήσιες επενδύσεις 1 (ενός) δισ. Ετσι αυτό που συμβαίνει δεν είναι ότι «μειώθηκαν οι επενδύσεις» γενικά. Σε όλους τους άλλους τομείς (βιομηχανία, γεωργία κ.λπ.) ό,τι επενδύσεις είχαμε αυτές έχουμε και σήμερα, πάνω-κάτω. Αυτό που εξαφανίστηκε είναι το μερίδιο των κατασκευών στις επενδύσεις.

Έτσι γίνεται φανερό ότι ο μύθος των γιγαντιαίων νέων επενδύσεων για να επιτευχθεί προϋποθέτει έναν πλήρη μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Που για να γίνει εφικτός πρέπει να γίνουν γιγαντιαίες θεσμικές αλλαγές, και μάλιστα με αποφασιστικό τρόπο αν πρέπει να γίνουν σύντομα.

Συμπερασματικά, αν δεν αλλάξουμε ολόκληρο το θεσμικό πλαίσιο, αν δεν μεταρρυθμίσουμε το κράτος, αν δεν δείξουμε απτά και φανερά τεκμήρια φιλικού περιβάλλοντος στους επενδυτές, δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε πραγματικές επενδύσεις. Απλά, θα συνεχίζουμε μόνο ως αφηγητές αναπτυξιακών μύθων και ελπιδοφόρων παραμυθιών...»