Πώς θα αντιμετωπίσετε τις λοιμώξεις του φθινοπώρου

Βρισκόμαστε στη μέση του φθινοπώρου και μπαίνουμε στην περίοδο αιχμής για το κοινό κρυολόγημα, τη γρίπη και τις άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Παρόλο που οι ιοί παραμένουν ενεργοί καθ’ όλο το έτος, το φθινόπωρο και ο χειμώνας είναι οι εποχές που είμαστε περισσότερο ευάλωτοι σε αυτούς, κυρίως λόγω του συγχρωτισμού των ανθρώπων και της παραμονής τους σε κλειστούς χώρους.

Κοινό κρυολόγημα και γρίπη

Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού παρέρχονται μέσα σε λίγες μέρες, χωρίς επακόλουθα. Κάποιες όμως δυνατόν να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα. Αν και τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης μπορεί να μοιάζουν, υπάρχουν μεταξύ τους διαφορές, όπως μας εξηγεί ο Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός Ευάγγελος Α. Φραγκούλης.

Το κοινό κρυολόγημα συνήθως διακρίνεται από βουλωμένη μύτη, φτερνίσματα, βήχα και πονόλαιμο. Δεν υπάρχει εμβόλιο έναντι του κοινού κρυολογήματος, καθώς προκαλείται από πολλούς, διαφορετικούς τύπους ιών. Μεταδίδεται μέσω επαφής με εκκρίσεις του πάσχοντα και αναπτύσσεται σταδιακά.

Η γρίπη εκδηλώνεται απότομα, η νόσηση είναι σοβαρότερη και διαρκεί περισσότερο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, ρίγη, ξηρό βήχα, μυαλγίες, κακουχία. Επίσης είναι δυνατόν να εμφανιστούν ρινική καταρροή ή συμφόρηση και φτερνίσματα. Παιδιά μπορεί να εμφανίσουν ναυτία και εμέτους. Τα καλά νέα είναι πως ο ετήσιος εμβολιασμός προστατεύει από τη γρίπη.

Προληπτικά μέτρα

Εμβολιαστείτε έναντι της γρίπης. Το εμβόλιο της γρίπης είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης και ελέγχου της διασποράς της γρίπης. Γίνεται μια φορά κάθε χρόνο γιατί τα κυρίαρχα στελέχη γρίπης διαφοροποιούνται. Η καλύτερη περίοδος εμβολιασμού είναι από τον Οκτώβριο μέχρι και τον Νοέμβριο, μπορεί να γίνει όμως και αργότερα. Ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων θεωρούνται υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη επιπλοκών από τη γρίπη και πρέπει να εμβολιάζονται μόλις το καινούργιο εμβόλιο είναι διαθέσιμο. Αυτές είναι:


- Άτομα ηλικίας > 60 ετών


- Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρούς, νοσηλευτές κλπ)


- Παιδιά και ενήλικες με:


• Άσθμα ή χρόνιες πνευμονοπάθειες


• Καρδιακή νόσο


• Ανοσοκαταστολή


• Μεταμόσχευση οργάνων


• Δρεπανοκυτταρική νόσο και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες


• Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα


• Χρόνια νεφροπάθεια


• Νευρομυικά νοσήματα


- Έγκυες γυναίκες β΄ και γ΄ τριμήνου


- Παιδιά που παίρνουν μακροχρόνια ασπιρίνη


- Άτομα σε στενή επαφή με παιδιά <6 μηνών ή που φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα


- Κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και σπουδαστές σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.)

Συχνό πλύσιμο των χεριών. Τόσο το κοινό κρυολόγημα όσο και η γρίπη μεταδίδονται μέσω βήχα, φτερνισμάτων και επιμολυσμένων επιφανειών, συμπεριλαμβανομένων των χεριών. Ως πρώτη επιλογή συστήνεται το πλύσιμο των χεριών για περίπου 15 δευτερόλεπτα με ζεστό νερό και σαπούνι, ή εναλλακτικά η χρήση διαλυμάτων βασισμένων σε αλκοόλ.

Περιορίστε την έκθεση σας σε νοσούντες. Αποφύγετε το συγχρωτισμό βρεφών με πολλούς ανθρώπους και ιδιαίτερα τα πρόωρα και αυτά με υποκείμενες ανωμαλίες - καρδιοπάθειες, πνευμονοπάθειες κλπ.

Ζήστε υγιεινά. Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, ασκηθείτε, κοιμηθείτε καλά, διατηρήστε το άγχος σας υπό έλεγχο. Οι καλές αυτές πρακτικές βοηθούν στην ισχυροποίηση του ανοσολογικού συστήματος. Καπνιστές και παθητικοί καπνιστές είναι περισσότερο ευάλωτοι σε αναπνευστικά νοσήματα και σε σοβαρές επιπλοκές τους.

Τι πρέπει να κάνετε όμως αν είστε ήδη άρρωστος; Ο κ. Φραγκούλης συμβουλεύει:

Συνήθως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη διαδράμουν την πορεία τους αθώα. Μπορείτε να ανακουφίσετε τα συμπτώματα χωρίς να χρησιμοποιήσετε φάρμακα. Γαργάρες με αλατόνερο ανακουφίζουν τον πονόλαιμο, ενώ πλύσεις με φυσιολογικό ορό αποσυμφορήζουν τη βουλωμένη μύτη.

Όταν είστε ασθενής, προστατέψτε τους γύρω σας. Περιορίστε την έκθεση σας σε άλλους. Καλύψτε το στόμα σας με μαντήλι όταν βήχετε ή φτερνίζεστε και πετάξτε το αμέσως μετά.

Ξεκουραστείτε και ενυδατωθείτε. Τα υγρά κάνουν πιο λεπτόρρευστες τις βλέννες και βοηθούν να νιώσετε καλύτερα, ιδιαίτερα αν έχετε πυρετό. Αποφύγετε καφέ και αλκοόλ. Αυτά σας αφυδατώνουν.

Γνωρίζετε τις επιλογές σας σε φάρμακα. Χρησιμοποιήστε φάρμακα OTC που σας βοηθούν να ανακουφίσετε τα συμπτώματα. Ρινικά αποσυμφορητικά βοηθούν να ξεμπλοκάρετε μια βουλωμένη μύτη, βλεννολυτικά κάνουν τις εκκρίσεις πιο λεπτόρρευστες και εύκολο να βγουν, αντισταμινικά βοηθούν στη διακοπή της καταρροής, αναλγητικά ανακουφίζουν από τον πονοκέφαλο, τον πυρετό και τις μυαλγίες. Αποφύγετε τα αντιβηχικά σκευάσματα, ιδιαίτερα σε παραγωγικό βήχα.

Υπάρχουν και ειδικά αντιϊκά φάρμακα που ενδείκνυνται στην αντιμετώπιση της γρίπης. Ο γιατρός θα συστήσει τι είναι καλύτερο για εσάς.

Πότε να δείτε γιατρό;

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, αν δεν γίνεστε καλύτερα ή αν τα συμπτώματα σας επιδεινώνονται. Μια ιογενής λοίμωξη, δυνατόν να επιπλακεί από μια βακτηριακή. Με τα παιδιά πρέπει να είστε σε επιφυλακή για τυχόν εμφάνιση ανώμαλης συμπεριφοράς, όπως ασυνήθους υπνηλίας, άρνησης για φαγητό, κράτημα του αυτιού τους ή της κοιλίας τους, συριγμού στην αναπνοή τους.

Αρνητικά σημεία για ενήλικες και παιδιά είναι:


- Βήχας που διαταράσσει τον ύπνο


- Πυρετός που δεν πέφτει


- Αυξανόμενη δυσκολία στην αναπνοή


- Πόνος στο πρόσωπο – γύρω από τη μύτη – σημείο παραρρινοκολπίτιδας


- Επιδεινούμενα συμπτώματα, ψηλός πυρετός, θωρακικό άλγος, αλλαγή στην ποιότητα των εκκρίσεων, συχνά μετά από μια βραχεία περίοδο υποκειμενικής βελτίωσης

«Επιπλοκές του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης είναι οι βακτηριακές λοιμώξεις, πχ βρογχίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα, ωτίτιδα, πνευμονία, που απαιτούν αντιβιοτικά.» σημειώνει ο κ. Φραγκούλης και καταλήγει:

«Θυμηθείτε! Τα αντιβιοτικά, αν και είναι αποτελεσματικά έναντι των βακτηριακών λοιμώξεων, δεν βοηθούν στις ιώσεις, όπως το κοινό κρυολόγημα και στη γρίπη. Ποτέ μην ξεκινάτε από μόνος σας αντιβιοτική αγωγή!»