Παράτολμες μαστοράντζες σε αέρινη ισορροπία

Ισχύει για όλους όσοι έχουν περάσει από αυτά τα γραφεία. Ευσταθεί για τους νεοφερμένους και αληθεύει περισσότερο για εκείνους που έχουν διανύσει όλη τη διαδρομή αυτού του εντύπου από την αρχή. Ειδικότερα οι τελευταίοι, οι οποίοι στο μεσοδιάστημα αυτής της δεκαετίας είδαν έκπληκτοι, ανάμεσα στα άλλα, τους κροτάφους τους να γκριζάρουν, τα μαλλιά και τα γένια τους να παίρνουν κατά ανεξήγητο τρόπο την απόχρωση του αλατοπίπερου και να αυξάνεται παραδόξως η πρεσβυωπία τους.

Αν εξαιρέσει όμως έκαστος εξ αυτών τον καθρέφτη του, τίποτε άλλο εξίσου αναπάντεχα δεν άλλαξε εδώ. Οι ίδιες δόσεις συνεκτικής ζωντάνιας, ζούρλας, ανυπακοής σε στερεότυπα, τόλμης, αυταπάρνησης, εναλλακτικής έμπνευσης, δημιουργικού πάθους και ανάλαφρης ευθυμίας, με ισόποση γαρνιτούρα λοιπών αντισυμβατικών εκδηλώσεων σερβίρονται καθημερινά. Με συμπεριφορές έξω από το καθιερωμένο, κομφορμιστικό, παραδοσιακό, εταιρικά περιτυλιγμένο εκδοτικό κουτί. Αλλο βιολί. Οχι παράφωνο, απλώς διαφορετικό. 

Σίγουρα η αιτία της πρόθυμης, λειτουργικά ριζοσπαστικής παρακίνησης των ανθρώπων του «Πρώτου Θέματος» δεν εδράζεται στην ψεκασμένη με κάποιο δήθεν ακατανίκητο τονωτικό αέριο ατμόσφαιρα των γραφείων. Ούτε φυσικά προέρχεται από κανένα υποτιθέμενο διεγερτικό ερέθισμα του εργασιακού περιβάλλοντος. Προφανώς και δεν βράζει στην είσοδο του κτιρίου ένα θρυλικό καζάνι σαν του δρυΐδη Πανοραμίξ με τη συνταγή του ακαταμάχητου μαγικού φίλτρου, το υγρό του οποίου δέκα χρόνια μετά ακόμα να εξατμιστεί. Μακριά από μύθους είναι η θέληση, η ενέργεια και ο δυναμισμός που πηγάζουν από τους ίδιους τους ανθρώπους της εφημερίδας αυτά που κάνουν τη διαφορά. Στα εύκολα και στα δύσκολα.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα, άλλωστε, ανήκουν στην κατηγορία που θα τους αρκούσε ένα λεπτό για να συμπαθήσουν, μία ώρα για να ερωτευτούν και μόνο μία μέρα για ν’ αγαπήσουν τον χώρο της δουλειάς τους εδώ. Αλλά δεν τους έχουν φτάσει δέκα ολόκληρα χρόνια να υπερασπίζουν το έργο τους και τα επιτεύγματα της εφημερίδας. Γιατί θα συνεχίσουν να το κάνουν και αύριο. 

Δεν θα ξεχάσω ότι κάποτε από ψώνιο έψαχνα να βρω μια εικόνα που θα συμβόλιζε τη νεωτερική έννοια της εφημερίδας και παράλληλα θα νοηματοδοτούσε τη συνεκτικότητα των ανθρώπων της. Ηθελα κάτι που να τεκμηριώνει -μεταφορικά έστω- την ιλιγγιώδη ανάπτυξη, τη σύγχρονη υποδομή και τη μοντέρνα κατασκευή του «Πρώτου Θέματος», πλαισιωμένο αυτό το φαντασιακό κάτι από μια αίσθηση ρωμαλέας ανδρείας αλλά και χαλαρότητας των ανθρώπων του. Συνδυαστικά σπάνιο έως ακατόρθωτο μέχρι που το όνειρο έσκασε ξαφνικά ζωντανό μπροστά μου. Ηταν πριν από δύο χρόνια όταν μετακομίζαμε από τα παλιά γραφεία στις απέναντι νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις. Διανύοντας τη μακρινή απόσταση των μόλις 10 μέτρων από το ένα γραφείο στο άλλο, ανάμεσα σε κάτι φακέλους που κουβαλούσα ανακάλυψα κάτι υλικά που είχα πάρει, όπως λέγεται ευγενικά το «υπεξαιρέσει», σε ανύποπτο χρόνο από τα αρχεία του Δήμου της Νέας Υόρκης. Είπα μέσα μου να τα φουντάρω στα σκουπίδια, αλλά το ξανασκέφτηκα, για να βρεθώ αποσβολωμένος μπροστά σε μια σπίθα έμπνευσης.

Ενα «αρνητικό» μέτριας ποιότητας από μεταγενέστερο φιλμ του αυτοδίδακτου Βοστονέζου φωτογράφου Γιουτζίν ντε Σαλινιάκ, τραβηγμένο 100 και βάλε χρόνια πριν, στις 22 Σεπτεμβρίου 1914, απεικόνιζε την υπερμοντέρνα αισθητικά και πρακτικά για την εποχή κρεμαστή γέφυρα του Μπρούκλιν. Το εντυπωσιακά σπουδαίο στην εικόνα ήταν ότι 100 μέτρα πάνω από τα νερά του Ιστ Ρίβερ, σκαρφαλωμένοι σχεδόν ακροβατικά στα χαλύβδινα καλώδια, πόζαραν χαλαροί οι ατρόμητοι μπογιατζήδες των συρμάτων.

Η φάση έδενε. Σύνδεση παλιού και νέου, τεχνική πρωτοτυπία, ανθρώπινη γενναιοψυχία. Μέτρησα τις απίθανα παράτολμες αυτές μαστοράντζες που ισορροπούσαν αέρινα στις παλλόμενες χορδές μιας στιβαρής πρωτοποριακής κατασκευής. Τις βρήκα δέκα στον αριθμό. Κράτησα τότε αυτή τη φωτογραφία σαν εικαστικό μήνυμα -που ελπίζω να μην κατανοώ μόνο εγώ- για να δημοσιευτεί στην επέτειο των 10 χρόνων της εφημερίδας. Και από τώρα ήδη ψάχνω μια αλληγορική αναπαράσταση για τα 20 χρόνια...