Χρ. Ι. Στεφανάδης

Η επίδραση που έχει το περιβάλλον στην υγεία είναι γνωστή από τους αρχαίους χρόνους. Ο πατέρας της Ιατρικής, o Ιπποκράτης, αναφέρει στο έργο του «Περί αέρων, υδάτων, τόπων» ότι το κλίμα ρυθμίζει την υγεία του ανθρώπου. Ο αέρας που αναπνέουμε, από όλα τα στοιχεία της φύσης, είναι εκείνο που ενώνει όσο κανένα άλλο τους ανθρώπους. Από τη στιγμή που όλοι αναπνέουμε τον ίδιο αέρα, εξαρτιόμαστε στον ίδιο υπέρτατο βαθμό από αυτόν.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, με την έλευση του κρύου χειμώνα, εμφανίστηκε στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο. Πρωτοφανής αιθαλομίχλη από ρύπους καλύπτει την ατμόσφαιρα, δηλητηριάζοντας τον αέρα που αναπνέουμε. Είναι το αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης καύσης ξυλείας κάθε ποιότητας στα τζάκια για την πρωτόγονη θέρμανση, αφού το παραδοσιακό θερμαντικό μέσο, το πετρέλαιο, λόγω της τιμής του, και σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, έγινε δυσπρόσιτο.

Οι ρύποι πού μετρούνται σε ποσοστά είναι πολλαπλάσιοι από τους ανώτερους επιτρεπόμενους. Αλλά ποιες είναι οι επιπτώσεις στην υγεία;

Αυτές είναι πολλές και σοβαρές. Κυρίως τόσο άμεσα όσο και μακροχρόνια προσβάλλονται το αναπνευστικό και το καρδιαγγειακό σύστημα. Περισσότερο ευάλωτα είναι τα μεγάλης ηλικίας άτομα και αυτά που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος. Επίσης ιδιαίτερες επιπτώσεις παρατηρούνται στις παιδικές ηλικίες επειδή τα παιδιά παρουσιάζουν αυξημένη μεταβολική δραστηριότητα και τα συστήματα του οργανισμού τους, ιδίως το νευρικό, δεν έχουν ακόμα πλήρως αναπτυχθεί.

Γι’ αυτούς τους λόγους έχουν θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση στρατηγικές με στόχο τη βελτίωση της νομοθεσίας σχετικά με την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, την καθιέρωση μέγιστων ορίων επικινδυνότητας για τους διάφορους ρύπους και τη σταδιακή μείωσή τους ώστε να ελαχιστοποιηθεί η νοσηρότητα και η θνησιμότητα ως συνέπεια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Είναι υποχρέωση της Πολιτείας ο έλεγχος της ανεξέλεγκτης αυτής κατάστασης. Γιατί μπορεί η οικονομική κατάσταση της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών να έχει δραματικά κλονιστεί, αλλά αν κλονιστεί και η υγεία τους, που αποτελεί το υπέρτατο αγαθό, οι επιπτώσεις για την κοινωνία μας θα είναι καταστροφικές σε οικονομικό, ανθρωπιστικό και συνεκτικό επίπεδο.

Εξίσου ανησυχητικό φαινόμενο, εξίσου επικίνδυνο με την αιθαλομίχλη από την καύση ξύλων, είναι η αιθαλομίχλη της κοινωνικής παρακμής που επιδεινώνεται συνεχώς.

Επιθετικότητα, συκοφαντίες, αποπροσανατολισμός, αμφισβήτηση παραδοσιακών αξιών, σκανδαλολογία, ατελείωτες αναφορές σε λίστες όπου ομογενοποιούνται παράνομοι φοροφυγάδες και αθώοι συμπολίτες μας οι οποίοι δεν έχουν καμιά εμπλοκή.

Η κοινωνική συντροφικότητα υποχωρεί μπροστά στην επιθετικότητα που εκδηλώνεται από βίαιη συμπεριφορά έως και πολλές φορές εγκληματική.

Η ανθρώπινη ευπρέπεια και η αντικειμενική αλήθεια υποχωρούν μπροστά στις ανεξέλεγκτες συκοφαντίες, στην ατεκμηρίωτη σκανδαλολογία και τον αποπροσανατολισμό.

Και οι παραδοσιακές αξίες των Ελλήνων, που επί αιώνες πάνε παράλληλα με το πολιτιστικό μας κεκτημένο, αμφισβητούνται.

Αυτή η αιθαλομίχλη που απειλεί την κοινωνία μας, αφού κι αυτή μπαίνει σε κάθε σπίτι ανεξέλεγκτα, πρέπει επειγόντως να διαλυθεί. Και θα διαλυθεί με δυνατό άνεμο. Τον ούριο άνεμο που δεν απαιτεί θυσίες από Ιφιγένειες, αλλά θυσίες της απαισιοδοξίας, της μεμψιμοιρίας, της πρόωρης εξουθένωσης και της επιθετικότητας.

Οπως έγραψε ο Αισχύλος στον «Φιλοκτήτη», «όπου δεν φυσάει άνεμος δεν επιτρέπεται ο απόπλους».

* Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι Καθηγητής
Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών