Κωστής Πλάντζος

Μοιάζει απίστευτη η δογματική εμμονή της Τρόικα να επιβάλει τον ''Ανεξάρτητο'' Γενικό Γραμματέα Εσόδων, όσο απίστευτη φαντάζει και η επίμονη άρνηση όλων των κυβερνήσεων (της τριετίας 2011-2013) να μην το εφαρμόσουν. Τέτοια “αντίσταση” σε πιέσεις των δανειστών, μόνο για... τις απολύσεις στο δημόσιο που ζητά η Τρόικα έχουν δείξει οι πολιτικοί που εφαρμόζουν το Μνημόνιο.

Τι είναι αυτό που ζητάνε οι ξένοι ειδικοί; Κάτι που δεν έχει προηγούμενο στην Ελλάδα: να κάνουν ''μπάι-πας'' και στο Δημόσιο και στα πολιτικά κόμματα, έναν ανεξάρτητο θεσμό: τον γενικό γραμματέα που θα έχει δικές τους εξουσίες πάνω στο κρατικό μηχανισμό και τους δημοσίους υπαλλήλους, πέρα από τις εξουσίες της πολιτικής ηγεσίας. Σε άλλες χώρες (πχ Ιταλία κλπ) αυτά αυτονόητα και υπάρχει συνέχεια κράτους είτε βγαίνει κυβέρνηση είτε όχι, επειδή το Κράτος λειτουργεί με τους γενικούς ''μάνατζερ''. Για την Ελλάδα, η αρχή πάει να γίνει από το υπουργείο Οικονομικών και τα έσοδα.

Η μεγάλη σύγκρουση φαίνεται τώρα αρχίζει: από την μια η Τρόικα θέλει "Γενικό... δερβάναγα" τον νέο Γενικό κ. Χάρη Θεοχάρη. Τον... αγάπησε ξαφνικά; Αντιθέτως, τη δουλειά της θέλει αυτή να κάνει -ό,τι και αν σημαίνει αυτό.

Από την άλλη, είναι πολλοί εκείνοι εντός και εκτός του υπουργείου Οικονομικών που θέλουν να τον ''θάψουν ζωντανό'', πριν κλείσει ένα μήνα στο πόστο που για πρώτη φορά δημιουργήθηκε. Όχι γιατί έχουν “προηγούμενα” μαζί του -πότε να προλάβουν; αλλά ίσως για να μην τον βρουν μπροστά τους.

Στην περίφημη πια έκθεσή τους για τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό, τα τεχνικά κλιμάκια ΔΝΤ και ΕΕ λένε και ξαναλένε σε όλους τους τόνους (από πιεστικό μέχρι ... παρακλητικό) ότι πρέπει, λίγο-πολύ, υφυπουργοί και πολιτικοί παράγοντες να παραδώσουν τα ''κλειδιά'' του υπουργείου στον ''ανεξάρτητο'' Γενικό Γραμματέα. Δείχνουν ότι δεν εμπιστεύονται τους πολιτικούς στη χώρα μας. Έχουν κουραστεί από τα ''θα'', από τα ''ήξεις-αφήξεις'', από τις αλλαγές κυβερνήσεων, προσώπων και απόψεων. Ζητούν κάποιον να συνομιλούν, να έχει πλήρη αυτονομία και περισσότερη εξουσία. Να μην είναι απλώς ένα ακόμα ''ανδρείκελο'', μια πολιτική μαριονέτα όπως τόσοι προκάτοχοί του. Και θέλουν να ''πατήσουν πόδι'' στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό -και όχι μόνο;

Αυτό εννοούν οι ίδιοι ''μεταρρύθμιση'': μέσα στις 60 τόσες σελίδες της έκθεσης, οι τεχνικοί σύμουλοι της Τρόικας είναι κάτι παραπάνω από ωμοί! Ουσιαστικά μιλούν για ίντριγκες και πλεκτάνες τύπου «Τοπ-Καπί» στο υπουργείο, που εμποδίζουν τα σχέδιά τους. Διαπιστώνουν καθυστερήσεις, αναβλητικότητα, αντιστάσεις, άρνηση. Κάνουν τουλάχιστον 12 αναφορές στο θέμα, και μεταξύ άλλων λένε:

"Οι προτάσεις για την απόδοση στον νέο Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων περισσότερης αυτονομίας, δεν βρίσκονται στη σωστή τροχιά. Το κλιμάκιο της αποστολής δεν είναι καθόλου πεπεισμένο ότι οι ελάχιστες προϋποθέσεις που τέθηκαν για τον προσδιορισμό ενός βαθμού «αυτονομίας» της φορολογικής διοίκησης, θα εκπληρωθούν. Αποδεικνύεται ότι αυτοί οι περιορισμοί είναι δύσκολο να υπερκεραστούν"

Και συνδέουν ευθέως τους πολιτικούς και κομματικούς εναγκαλισμούς, με την διαφθορά στη δημόσια διοίκηση:

«Ο διαφαινόμενος κίνδυνος είναι ότι η φορολογική διοίκηση θα συνεχίσει να ακολουθεί μια πορεία βραδύτατων μεταρρυθμίσεων χωρίς να δίνεται τέλος ούτε στις πολιτικές επεμβάσεις ούτε στη διαφθορά».

Αν τα λένε αυτά γραπτώς οι τεχνικοί σύμβουλοι και τα υπογράφουν, τι θα πουν αύριο και μεθαύριο οι επικεφαλής ελεγκτές, όταν κλείσουν οι πόρτες στα τετ-α-τετ με τους υπουργούς;

Τι θέλει όμως η Τρόικα να βάλει να κάνει τον Ανεξάρτητο Γενικό Γραμματέα; Εκεί είναι το "ζουμί". Αντιγράφω επί λέξει -μεταξύ άλλων:

1.«Ο Γενικός Γραμματεας Δημοσίων Εσόδων -ΓΓΔΕ πρέπει να έχει την ευθύνη για το 90% τουλάχιστον των προσλήψεων και προαγωγών, είτε με ανάθεση είτε με μεταβίβαση αρμοδιότητας». Φαντάζεστε τι σημαίνει αυτό σε ένα υπουργείο όπου η διαφθορά οργιάζει και ισχύει το γνωστό «πόσο πάει η εφορία»;

2. «Για να εντοπισθούν και να ανταμειφθούν τα στελέχη με την υψηλότερη απόδοση -οι υπάλληλοι οι οποίοι συστηματικά σημειώνουν τις υψηλότερες επιδόσεις πρέπει να τυγχάνουν αναγνώρισης και επιβράβευσης». Ποιος θα κάνει την αξιολόγηση και θα μοιράζει το ''χαρτί'' στο υπουργείο Οικονομικών; Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ).

3. «Το ΣΔΟΕ πρέπει να υπαχθεί στην αρμοδιότητα του ΓΓΔΕ. Έγιναν επανειλημμένως υποδείξεις από τους εμπειρογνώμονες και συμβούλους ότι το ΣΔΟΕ πρέπει, τουλάχιστον, να υπαχθεί στην αρμοδιότητα του ΓΓΔΕ, αν όχι να ενσωματωθεί πλήρως στη διοίκηση εσόδων». Ποιος λοιπόν θέλει να κρατά τον έλεγχο του ΣΔΟΕ στα χέρια του; Ο Υφυπουργός (λέγε με «Μαυραγάνη»!) λένε ΔΝΤ και Κομισιόν. Και δεν σταματούν εκεί…

4. «Το κλιμάκιο πιστεύει ότι η Γενική Γραμματεία  Πληροφοριακών Συστημάτων  πρέπει να υπαχθεί στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων». Ποιος το εμποδίζει να γίνει; Τόσα και τόσα υποχρεώνεται να κάνει η κυβέρνηση από την Τρόικα, σε αυτό αντιστέκεται;

5. Έλεγχοι Ακεραιότητας: ''οι στόχοι επιτυγχάνονται. Ο νέος Γενικός Γραμματέας ζήτησε από τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων να διενεργήσει, με τη βοήθεια της Οικονομικής Επιθεώρησης, ελέγχους όλων των δηλώσεων πόθεν έσχες όλων των διευθυντών αρχίζοντας από τις μεγαλύτερες Δ.Ο.Υ. Η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων παρέλαβε στοιχεία 130 υπαλλήλων οι οποίοι περιλαμβάνονται σε κατάλογο προσώπων τα οποία φαίνεται να έχουν εμβάσει ποσά σε ξένη τράπεζα. Οι έλεγχοι θα επεκταθούν και στις φορολογικές δηλώσεις των συζύγων τους».

Άρα ο νέος Γενικός θα κάνει τα πάντα, εκτός από το να ψηφίζει νόμους. Το πείραμα είναι λοιπόν πρωτοφανές για τη χώρα μας. Ο κόσμος έχει προφανώς άλλα προβλήματα για να ασχολείται, αλλά μέσα στην μεγάλη κρίση αξιών που ζούμε, πρέπει να αποφασίσουμε πώς βλέπουμε ένα νέο θεσμό που γεννιέται και ποτέ δεν είχαμε. Η Τρόικα έχει ήδη τα σχέδιά της, η κυβέρνηση δίνει ακόμα μάχες οπισθοφυλακής, αλλά και εμείς ακόμα πρέπει να σκεφτούμε -αν έχουμε άλλο πια κουράγιο- τι μπορεί να σημαίνει για όλους μας ο θεσμός αυτός. Και αν ακόμα αποτύχει ο κ.Θεοχάρης στο ρόλο του, δεν πρέπει να καταδικαστεί άκριτα ο θεσμός μέσα στη θολούρα και τον χαλασμό των εποχών, γιατί απλά δεν είναι θέμα προσώπων αλλά είναι ένα μοντέλο διοίκησης που γεννιέται και κρίνεται -για να επεκταθεί παντού- ενώ παραμένει παντελώς άγνωστο ακόμα στη χώρα μας.