Κώστας Μελάς

Ο Ερντογάν ψηφίστηκε από 20 εκ. ψηφοφόρους ακριβώς ο ίδιος αριθμός ψηφοφόρων που έλαβε το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στις πρόσφατες τοπικές εκλογές του Μαΐου 2014. Αντιθέτως ο αντίπαλός του, Ekmeleddin İhsanoğlu,κοινός υποψήφιος των δύο βασικών κομμάτων της αντιπολίτευσης του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος [Republican People’s Party (CHP)] και του Εθνικιστικού Κόμματος[ Nationalist Movement Party (MHP)] και άλλων οχτώ μικρότερων κομμάτων έλαβε 15 εκ ψήφους, έναντι 20 εκ ψήφων που είχαν λάβει στις προηγούμενες τοπικές εκλογές. Δηλαδή 5 εκ ψήφους λιγότερους.

Οι επικεφαλείς των δύο βασικών αντιπολιτευόμενων κομμάτων Kemal Kılıçdaroğlu (CHP)]  και  Devlet Bahçeli (MHP)  κατηγόρησαν αυτά τα 5 εκ ψηφοφόρων ότι αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τις διακοπές τους και να ψηφίσουν ενάντια στον  Erdoğan , επιτρέποντάς του να πανηγυρίσει μια μεγάλη νίκη  που, ειρήσθω εν παρόδω,   δεν ανταποκρίνεται στην σημερινή  εκλογική πραγματικότητα της Τουρκίας. Παράλληλα όμως και παρά τις ενστάσεις των δύο αρχηγών, η συγκεκριμένη άρνηση δείχνει την έλλειψη ενθουσιασμού αυτής της μερίδας του τουρκικού λαού να ψηφίσει υπέρ του κοινού υποψηφίου της αντιπολίτευσης κάτι που μπορεί να μεταφραστεί και σε έλλειψη εμπιστοσύνης στις πολιτικές ηγεσίες των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Συγχρόνως  δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι αυτό το τμήμα της μεσαίας τάξης της Τουρκίας, μπορεί να πνέει τα μένεα ως προς τις πολιτιστικές επιλογές του  Erdoğan, αλλά γνωρίζει καλά ότι η οικονομική της άνοδος οφείλεται στην οικονομική πολιτική του ιδίου. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι μια πολιτική αλλαγή θα επιτρέψει τη συνέχιση της οικονομικής τους ανόδου.  
Συνεπώς θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο Erdoğan , και δευτερευόντως το AKP, διαθέτει μια «σκληρή» επιρροή στο εκλογικό σώμα που ανέρχεται στο 42-44% . Το περίπου 52% των ψήφων που έλαβε στις προεδρικές εκλογές επετεύχθη με ποσοστό συμμετοχής 74,0%.

Αυτό δείχνει ότι ο Erdoğan δεν κατάφερε να κινητοποιήσει ένα μεγαλύτερο  τμήμα τούρκων ψηφοφόρων ,προερχομένων από την αντιπολίτευση, όπως τουλάχιστον ήλπιζε , ώστε να ξεπεράσει τουλάχιστον το 55,0% για να έχει την ευχέρεια να κυβερνήσει την χώρα ως μόνος και απόλυτος άρχων.

Η Τουρκία εξακολουθεί και μετά τις προεδρικές εκλογές να παραμένει μια εκλογικά και πολιτιστικά διασπασμένη χώρα .Γεωγραφικά αυτό είναι περισσότερο από εμφανές δεδομένου ότι ο Erdoğan και το AKP, έχουν την πλειοψηφία στην Κωνσταντινούπολη (στην οποία έχουν μεταναστεύσει πλέον των 6 εκ. Τούρκων από την Ανατολία) , στην Ανατολία και στις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας. Αντιθέτως  στις αναπτυγμένες περιοχές της Μεσογείου επικρατούν παραδοσιακά τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και στις κουρδικές περιοχές τα κουρδικά κόμματα.

Επίσης ο τρόπος που χειρίστηκε ο Erdoğan την προεκλογική εκστρατεία , πόλωσε περισσότερο την ήδη πολωμένη πολιτική κατάσταση σε τέτοιο σημείο που να θεωρείται σήμερα το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας από τα πλέον πολωμένα με αποτέλεσμα ο πολιτικός κίνδυνος να εξακολουθεί να θεωρείτε πολύ υψηλός.

Μάλιστα  την επομένη των προεδρικών εκλογών , ο οίκος αξιολόγησης Fitch σε ανακοίνωσή του (11 Αυγούστου), εκτιμά ότι παρά την νίκη του Erdoğan δεν μειώνεται καθόλου ο πολιτικός και ο κοινωνικός κίνδυνος επιπλέον  και λόγω των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών τον Ιούνιο του 2015.

Ήδη ένα σημαντικό πρόβλημα του κυβερνώντος κόμματος είναι η διαδοχή του Erdoğan στην ηγεσία του κόμματος και επομένως  και στην πρωθυπουργία. Η δήλωση του απερχομένου προέδρου Gül, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση από τον Erdoğan,  ότι επιστρέφει στο κόμμα «στο οποίο ήταν συνιδρυτής , αρχηγός και πρωθυπουργός» δυσκολεύει τις εξελίξεις παρότι, λόγω του ότι επειδή  δεν είναι βουλευτής, βάσει του Συντάγματος, δεν μπορεί να εκλεχθεί τώρα πρωθυπουργός και άρα αρχηγός του κόμματος.

Όλα αυτά θα επιλυθούν στις 27 Αυγούστου 2014, με τη σύγκλιση της ηγεσίας του AKP, για την εκλογή νέου αρχηγού. Η εκλογή νέου αρχηγού θα σηματοδοτήσει μια νέα περίοδο στις πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία με δύο βασικά ερωτήματα όμως να επιζητούν απάντηση : πρώτον, πόσο αρμονική θα είναι η συνεργασία μεταξύ του νέου πρωθυπουργού και του «αυταρχικού»  Erdoğan; Δεύτερον , η νέα ηγεσία του AKP θα καταφέρει να έχει την ίδια αποδοχή από το εκλογικό σώμα όπως είχε με τον χαρισματικό Erdoğan; Το μέλλον θα δείξει.