Γρ. Νικολόπουλος

Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι κάποια πράγματα πρέπει να αλλάξουν στην οικονομική πολιτική. Η πολιτική αυτή, η οποία επέβαλλε και επιβάλλει διαρκώς άδικους φόρους στους έντιμους φορολογουμένους, που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή, που διατηρεί τις σπατάλες και την αναξιοκρατία, δεν πρέπει να συνεχιστεί. Μπορεί βεβαίως να συνεχιστεί, διότι ουδείς τελικά αντιδρά και όσοι αντιδρούν υπόσχονται λαγούς με πετραχήλια που ασφαλώς δεν υπάρχουν.
Η ουτοπία δεν μπορεί να αντικαταστήσει την πολιτική και η Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξει απομονωμένη σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινότητα. Συνεπώς, οι λύσεις πρέπει να βρεθούν εντός του πλαισίου της σημερινής πραγματικότητας και να είναι ρεαλιστικές. Και για να είναι ρεαλιστικές πρέπει να γίνουν αποδεκτές από την ελληνική κοινωνία και ταυτόχρονα από τους ξένους πιστωτές. Και για να δούμε ποιες λύσεις μπορούν να πετύχουν αυτούς τους στόχους, πρέπει να αρχίσουμε να συζητάμε κάποιες επιλογές, κάτι που δεν κάνουμε. Η κυβέρνηση ακολουθεί κατά γράμμα τις εντολές των πιστωτών (οι οποίοι ενδιαφέρονται κυρίως να πάρουν πίσω τα δανεικά που τους χρωστάμε), η αντιπολίτευση κραυγάζει ψευδείς υποσχέσεις για παροχές και η κοινωνία προσπαθεί να επιβιώσει άλλοτε υποτασσόμενη, άλλοτε κλέβοντας. Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά και πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτό τον φαύλο κύκλο;
Ας πάρουμε τις οριζόντιες περικοπές και τα οριζόντια χαράτσια. Ολοι πληρώνουν, φταίνε δεν φταίνε, έχουν δεν έχουν λεφτά να πληρώσουν. Οι άνεργοι την πληρώνουν χειρότερα από όλους. Και η γενική απαίτηση του πολιτικού συστήματος είναι μία και μόνο μία: μη θιγεί το Δημόσιο, δηλαδή η φαυλότητα, η αναξιοκρατία, η διαφθορά. Καμία πρόταση δεν συζητείται στη Βουλή, ούτε στην κοινωνία.
Οι οριζόντιες περικοπές όμως και τα οριζόντια χαράτσια υπάρχουν διότι υπάρχουν οι οριζόντιες παροχές. Παροχές που υπό την κάλυψη της γενικής κουλτούρας των «κεκτημένων» φέρνουν την οικονομία στον γκρεμό και επιβαρύνουν τον πολίτη με άδικους και υπερβολικούς φόρους που χάνονται στη μαύρη τρύπα του δημόσιου ταμείου, χωρίς κανείς να ξέρει πού ξοδεύτηκαν τόσα δισεκατομμύρια και ποιος κονόμησε από τους πολιτικούς μας ταγούς. Για να μειωθούν όμως οι φόροι, ενώ παράλληλα θα δημιουργείται και δημοσιονομικό πλεόνασμα, θα πρέπει να υπάρξουν ριζικές αλλαγές και όχι μπαλώματα σαν αυτά που γίνονται σήμερα. Και για να υπάρξουν ριζικές αλλαγές χρειάζεται ρεαλισμός και θάρρος, χρειάζεται να ξαναδούμε από την αρχή κάποια πράγματα που θεωρούμε αυτονόητα. Για παράδειγμα, τη δωρεάν παιδεία και τη δωρεάν υγεία «για όλους». Τα κόμματα (όλα, μηδενός εξαιρουμένου) ούτε που θέλουν να ακούσουν τέτοιες προτάσεις. Ωστόσο, αυτά τα κεκτημένα, που ξεκινούν αιώνες πριν στο εξωτερικό και που αποκτήθηκαν με αγώνες πριν από κάποιες δεκαετίες στην Ελλάδα, ίσως κρύβουν πολλές παγίδες. Δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται ταμπού όταν καταργούνται με βιαιότητα άλλα κεκτημένα, όπως το δικαίωμα της εργασίας, οι μισθοί και οι συντάξεις.


Η ύπαρξη ενός διχτυού κοινωνικής προστασίας είναι απαραίτητη. Και το δίχτυ αυτό πρέπει να είναι ανθεκτικό και πράγματι να καλύπτει τις ανάγκες της κοινωνίας. Ποιας κοινωνίας όμως; Των μη εχόντων. Των αδυνάτων. Οσων το έχουν ανάγκη. Οχι όμως όλων.


Η δωρεάν παιδεία «για όλους», για παράδειγμα, οδηγεί σε τεράστιες δαπάνες, σε σχολεία και πανεπιστήμια που δεν λειτουργούν και δεν προσφέρουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης. Γιατί; Διότι οι φόροι που πληρώνουμε όλοι μας μοιράζονται κατά το δοκούν ή κατά το συμφέρον από κάθε κυβέρνηση και δεν κατευθύνονται στα σχολεία και στα πανεπιστήμια. Αν η δωρεάν παιδεία «για όλους» καταργούνταν για όσους έχουν δυνατότητα να πληρώνουν και ίσχυε μόνο για όσους δεν έχουν, τότε το υπουργείο Παιδείας θα αποκτούσε έσοδα, θα μπορούσε να επενδύσει, θα αναβάθμιζε το επίπεδο των σπουδών. Γιατί ο πλούσιος να σπουδάζει δωρεάν; Για να σπουδάζει δωρεάν ο πλούσιος, κάποιος φτωχότερος πληρώνει τις σπουδές του μέσω των φόρων. Το ίδιο ισχύει και για την υγεία. Γιατί ο ΕΟΠΥΥ να πληρώνει τα ιδιωτικά νοσοκομεία για να πάνε τα μέλη του; Τα καλύτερα νοσοκομεία μας είναι τα κρατικά. Εκεί είναι οι πανεπιστημιακοί γιατροί, εκεί είναι οι περισσότερες ειδικότητες και τα αναγκαία μηχανήματα. Κι όμως, ο ΕΟΠΥΥ πληρώνει τους ασφαλισμένους του για να πηγαίνουν στα ιδιωτικά νοσοκομεία. (Δεν ξέρω αν το έχετε παρατηρήσει, αλλά όλοι οι «ηγέτες» μας, πολιτικοί, πνευματικοί και οικονομικοί, όταν έχουν κάτι σοβαρό θα πάνε στον «Ευαγγελισμό» ή σε κάποιο άλλο εξειδικευμένο κρατικό νοσοκομείο και όχι στα ιδιωτικά.) Γιατί λοιπόν τόσες σπατάλες χωρίς λόγο; Γιατί τόσες «δωρεάν» παροχές σε όλους;

Τελικά με το σύστημα που ακολουθούμε για δεκαετίες τώρα συντηρούμε μια ψευδαίσθηση. Ούτε δωρεάν παιδεία έχουμε, ούτε δωρεάν υγεία. Πρώτον, τα πληρώνουμε όλα με το παραπάνω μέσω των υπερβολικών φόρων. Δεύτερον, τελικά αυτό που παίρνουμε δεν είναι ακριβώς παιδεία, ούτε ακριβώς υγεία. Το «κοινωνικό δίχτυ» προσπαθεί να καλύψει τους πάντες και αυτούς που τελικά δεν το χρειάζονται. Αποτέλεσμα είναι να έχουμε μια τρύπια κουρελού που δεν προστατεύει κανέναν και που πληρώνουμε πανάκριβα για να τη συντηρούμε επειδή θεωρείται «κειμήλιο των κοινωνικών αγώνων».


Αν τελικά αρχίσουμε από την αρχή να επανεξετάζουμε τη λειτουργία του κράτους μας και τους στόχους της κοινωνίας μας, τότε θα μπορούμε να διαμορφώσουμε μια οικονομική πολιτική ρεαλιστική, με μείωση των φόρων, με περισσότερη δικαιοσύνη, με δίκαιους φόρους και δίκαιες παροχές, η οποία θα μπορεί να γίνει αποδεκτή και από την κοινωνία και από τους πιστωτές. Κι αν όμως τελικά δεν γίνει αποδεκτή, τουλάχιστον θα την έχουμε συζητήσει. Διότι αν δεν συζητάμε τίποτα θεωρώντας τα όλα κεκτημένα και δίκαια, τότε θα παραμείνουμε στο τέλμα.