Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Την προηγούμενη εβδομάδα μάθαμε για την τιμωρητική και σχεδόν εκδικητική διάθεση των εταίρων απέναντι στην Ελλάδα, το 2010, από τον πρώην υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ μέσω των συνεντεύξεων-σημειώσεων οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για να γραφτεί το βιβλίο του «Stress Test: Reflections on Financial Crises», το οποίο κυκλοφόρησε τον Μάιο.

«Ξέρετε, οι Ευρωπαίοι ήρθαν σε εκείνη τη συνάντηση λέγοντας: “Θα δώσουμε στους Ελληνες ένα μάθημα. Είναι πραγματικά φριχτοί. Μας είπαν ψέματα. Είναι απαίσιοι, άσωτοι και εκμεταλλεύτηκαν τα πάντα. Θα τους συντρίψουμε”. Αυτή ήταν η στάση όλων» είναι η χαρακτηριστική φράση του Αμερικανού πρώην υπουργού.

Από τις συνεντεύξεις προκύπτει ότι ο ρόλος των ΗΠΑ εκείνη την περίοδο ήταν κατευναστικός και ίσως να βοήθησαν στο να αποφευχθούν τα χειρότερα για τη χώρα μας, αφού είχαν δει τον χάρο με τα μάτια τους όταν άφησαν να καταρρεύσει η επενδυτική τράπεζα Lehman Brothers.

Αποκαλύπτεται επίσης ότι η Ευρωζώνη ποτέ δεν είχε σχέδιο, αφού ακόμα και η περίφημη φράση του Ντράγκι ότι θα κάνει «ό,τι χρειάζεται για να διασωθεί το ευρώ» προέκυψε «στο πόδι», καθώς ο πρόεδρος της ΕΚΤ στρίμωξε τα λόγια αυτά την τελευταία στιγμή, ύστερα από συναντήσεις με ανθρώπους της αγοράς στο Λονδίνο οι οποίοι είχαν πειστεί ότι η Ευρωζώνη πρόκειται να διαλυθεί.

Πριν από τις αποκαλύψεις Γκάιτνερ είχε έρθει στο φως η επιστολή του Ζαν-Κλοντ Τρισέ προς τον Ιρλανδό υπουργό Οικονομικών, με την οποία ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ εκβίαζε ουσιαστικά τη χώρα να ενταχθεί στο πρόγραμμα διάσωσης και να αναλάβει το κράτος τα ανοίγματα των ιρλανδικών τραπεζών προκειμένου να διασωθούν οι υπόλοιπες τράπεζες στην Ευρωζώνη.

Το ανατριχιαστικό στοιχείο είναι το ύφος της επιστολής, όπου με καθαρό εκβιασμό ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ απειλούσε να κόψει τη ρευστότητα στις ιρλανδικές τράπεζες αν η χώρα δεν δεχόταν το πακέτο.
Σας θυμίζει κάτι;

Μήπως την Ελλάδα που το 2010 ανέβαλε την αναδιάρθρωση του χρέους για να προλάβουν οι ξένες τράπεζες να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα που κατείχαν;

'Ή μήπως την Κύπρο η οποία υπέκυψε στο «πρόγραμμα διάσωσης» ύστερα από εκβιασμό της ΕΚΤ ότι θα έκοβε τη ρευστότητα στις τράπεζες;

Φαίνεται ότι ο εκβιασμός αποτελεί βασικό μέσο άσκησης πολιτικής στην Ευρωζώνη και χρησιμοποιείται κάθε φορά που ο κόμπος φτάνει στο χτένι.

Το χειρότερο είναι ότι από το 2010 λίγα πράγματα έχουν αλλάξει και η Ευρωζώνη δείχνει να οδεύει προς νέα προβλήματα, καθώς ο αντιπληθωρισμός και η ύφεση αποτελούν τώρα τις νέες απειλές.

Ασφαλώς, υποτίθεται ότι έχουν δημιουργηθεί πλέον νέα «εργαλεία» για την αντιμετώπισή τους, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) για να μη χρειάζεται το ΔΝΤ, αλλά ο πυρήνας των μηχανισμών δεν έχει αλλάξει. Η διάσωση κρατών απαγορεύεται από τις συνθήκες, ενώ η Γερμανία εξακολουθεί να στυλώνει τα πόδια σε κάθε πρόταση νομισματικής χαλάρωσης ή χρηματοδότησης της οικονομίας προς όφελος της ανάπτυξης.

Με αυτά τα δεδομένα, δεν προμηνύεται τίποτα εύκολο για την Ελλάδα το επόμενο διάστημα. Ούτε για την κυβέρνηση η οποία ελπίζει σε κάποια «δώρα» από τους εταίρους για να τα εκμεταλλευτεί πολιτικά, αλλά ούτε και για μια ενδεχόμενη νέα κυβέρνηση η οποία θα επιχειρήσει να τα αλλάξει όλα.