Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Η Ελλάδα υποτίθεται ότι είναι «πολύ μικρή για να έχει σημασία» (too small to matter), σε αντίθεση με κάποιες τράπεζες οι οποίες είναι «πολύ μεγάλες για να πέσουν» (too big to fail) και χρηματοδοτούνται αφειδώς προκειμένου το σύστημα να διατηρήσει την ισορροπία του. Κι όμως, στις εκλογές της Κυριακής όλος ο πλανήτης έχει στραμμένα τα μάτια στη χώρα μας.

Γιατί όμως το παγκόσμιο σύστημα των αγορών να φοβάται το αποτέλεσμα της δημοκρατικής διαδικασίας σε μια ασήμαντη -από οικονομικής πλευράς- χώρα;

Ο πρώτος λόγος είναι ότι η λειτουργία των αγορών, αλλά και το σύστημα της ευρωζώνης τείνουν να καταργήσουν τη Δημοκρατία. Το σύστημα διακυβέρνησης της ευρωζώνης έχει ενσωματώσει ορισμένους κανόνες από τους οποίους δεν επιτρέπονται παρεκκλίσεις ακόμα κι αν τις ψηφίσει δημοκρατικά ένας ολόκληρος λαός.
Το γεγονός αυτό αποτελεί μια μεγάλη αντίφαση, την οποία συχνά ονομάζουμε «δημοκρατικό έλλειμμα». Ομως, η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι κατά βάση ένα σύστημα που βασίζεται στους κανόνες της Δημοκρατίας και του Δικαίου και δεν έχει το δικαίωμα να αγνοήσει το αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής διαδικασίας, ούτε να τιμωρήσει κάποια χώρα επειδή οι πολίτες της «ψήφισαν λάθος».

Ο δεύτερος λόγος που εξηγεί το διεθνές ενδιαφέρον είναι ότι εάν η Ελλάδα «πέσει», ουδείς γνωρίζει τι θα συμβεί. Το πιθανότερο είναι ότι η παγκόσμια οικονομία θα βουλιάξει στην ύφεση και θα χρειαστούν πολύς χρόνος και τεράστια ποσά για να βγει από αυτήν. Κι αυτό είναι το καλό σενάριο.
Με λίγα λόγια, οι ελληνικές εκλογές φέρνουν το πρόβλημα στις σωστές του διαστάσεις: είναι η δομή της ευρωζώνης λάθος και όχι η όποια ψήφος των Ελλήνων. Οπως είναι λάθος και οι πολιτικές που εφαρμόζονται, οι οποίες οδηγούν σε αδιέξοδο όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την Ισπανία και την Ιταλία, όπως φάνηκε το τελευταίο διάστημα. Επομένως δεν έχουν νόημα οι απειλές εναντίον των Ελλήνων ή οι έμμεσες πολιτικές παρεμβάσεις προκειμένου να ψηφίσουν υπέρ των μνημονιακών κομμάτων.

Από την άλλη πλευρά, οι διεθνείς συνθήκες, όσο άδικες ή αντιδημοκρατικές κι αν είναι, συνιστούν μια πραγματικότητα. Δεν αρκεί μια χώρα να έχει επιχειρήματα και το δίκιο με το μέρος της, αλλά πρέπει να μπορέσει να περάσει και τις απόψεις της.

Ετσι, δεν έχει επίσης κάποιο νόημα η όποια συζήτηση για μονομερείς ενέργειες και πλήρη ρήξη ή βίαιες εξόδους. Ακόμα και να ήθελαν κάποιοι να το κάνουν, θα έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσουν μια ευρεία πολιτική, κοινοβουλευτική και κοινωνική συμμαχία για να το πράξουν και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να υπάρχει.
Το παιχνίδι λέγεται «διαπραγμάτευση» με σκληρή στάση, αλλά και με συνεννόηση και συμβιβασμούς. Απέναντι στην Ευρώπη, γιατί με αυτούς τους όρους οικοδομήθηκε και λειτουργεί. Αλλά και στο εσωτερικό της Ελλάδας, γιατί όποιο κόμμα κι αν έρθει πρώτο, θα πρέπει να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις για να αλλάξει τη χώρα.
Δεν αρκεί να «αλλάξει η Ευρώπη» για να επιβιώσει. Πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς.


Aναδημοσίευση από το Πρώτο Θέμα