Ψωρίαση, ψυχολογία και καθημερινότητα

Η ύπαρξη της ψωρίασης συνεπάγεται αλλαγές στην καθημερινότητα του ατόμου. Κατ’ αρχήν, ως χρόνια πάθηση απαιτεί ιατρική και φαρμακευτική υποστήριξη. Ο ασθενής καλείται να έχει συστηματική συνεργασία με ειδικούς στον χώρο υγείας. Η επίσκεψη στο γιατρό και η τήρηση της αγωγής, εισάγονται στην καθημερινότητα του ασθενούς και την τροποποιούν. Ανάλογα με την σοβαρότητα και τα σημεία όπου εντοπίζεται η νόσος, καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να περιοριστούν ή να εγκαταλειφθούν, τουλάχιστον στις περιόδους των εξάρσεων.

Η συναισθηματική κατάσταση των ασθενών με ψωρίαση αλλάζει επίσης. Το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με την αβεβαιότητα των εξάρσεων και των υφέσεων, την προσαρμογή της αγωγής του ανάλογα με το στάδιο της νόσου και τις αλλαγές στην εικόνα του σώματός του. Όσον αφορά την κοινωνική ζωή, το στίγμα και οι μύθοι που υπάρχουν γύρω από την φύση της ψωρίασης είναι πιθανό να δυσκολέψουν τον ασθενή στις κοινωνικές του συναναστροφές.

Με λίγα λόγια, εκτός από την ιατρική διάσταση, η ψωρίαση συνδέεται με μία σειρά από ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις, ικανές να επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Σε πολλές περιπτώσεις, για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των συνεπειών της ψωρίασης είναι σημαντικός ο συνδυασμός ιατρικής και ψυχικής φροντίδας.


Πως αλλάζει η εικόνα που έχω για το σώμα μου;

Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την φυσική μας εμφάνιση, αποτελεί μέρος της αυτό-εικόνας μας και συμβάλει στη διαμόρφωση της ταυτότητάς μας. Επιπλέον, τα κοινωνικά πρότυπα στην σύγχρονη εποχή έχουν αναγάγει την ελκυστική εικόνα σώματος από απλό χαρακτηριστικό της ταυτότητας σε αξία. Είναι φυσιολογικό επομένως οι άνθρωποι να περνούν κάποιον χρόνο αξιολογώντας την εμφάνισή τους μπροστά στον καθρέπτη.

Στη περίπτωση της ψωρίασης, το όργανο που προσβάλλεται είναι το δέρμα, το οποίο καλύπτει εξ’ ολοκλήρου το σώμα. Είτε πρόκειται για ήπιες βλάβες οι οποίες εντοπίζονται σ’ ένα μόνο σημείο είτε για εκτεταμένες όταν η ψωρίαση έχει πιο σοβαρή μορφή, οι βλάβες της ψωρίασης γίνονται αναπόφευκτα αντιληπτές ως σωματικές ατέλειες, όταν αξιολογούνται με όρους εμφάνισης.

Το αποτέλεσμα είναι οι ασθενείς να κάνουν συχνά οδυνηρές σκέψεις όσον αφορά την εικόνα τους, οι οποίες τους οδηγούν κυρίως σε συμπεριφορές αποφυγής, προκειμένου να ανακουφίσουν την ένταση των αισθημάτων ντροπής για το σώμα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών είναι το άτομο να μην βγαίνει από το σπίτι για να μην το δουν, να αποφεύγει τις κοινωνικές συναναστροφές που παλαιότερα του προκαλούσαν ευχαρίστηση, να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του σώματος με ρούχα ακόμη και κατά τους θερινούς μήνες για να μην φαίνονται οι ψωριασικές βλάβες.

Η συμφιλίωση με τις αλλαγές που προκαλεί στην εικόνα του σώματος η ψωρίαση είναι μια απαιτητική υπόθεση. Χρειάζεται υποστήριξη από τα οικεία πρόσωπα του ασθενούς και πολλές φορές από κάποιον ειδικό, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει πιο συγκεκριμένα στην τροποποίηση των αποφευκτικών συμπεριφορών και στην ανακούφιση των δυσάρεστων συναισθηματικών επιπτώσεων που συχνά συνοδεύουν τις χρόνιες ασθένειες, όπως είναι το άγχος ή η κατάθλιψη (που θα συζητηθούν παρακάτω).


Πως αλλάζει η αυτo-εκτίμησή μου;

H αυτo-εκτίμηση αποτελεί κι αυτή ένα κομμάτι της αυτο-εικόνας μας, δηλαδή του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και ορίζουμε το ποιοι είμαστε. Η αυτο-εκτίμηση είναι ένα δυναμικό χαρακτηριστικό, δηλαδή δεν παραμένει σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Ο βαθμός αυτό-εκτίμησης αλλάζει φυσιολογικά σε όλους τους ανθρώπους ακολουθώντας την πορεία της ζωής. Έτσι, σε περιόδους δυσκολιών όλοι είναι πιθανό να βιώσουμε μείωση στο βαθμό της αυτο-εκτίμησής μας, ενώ όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλύτερα αναμένεται αντίστοιχα αύξηση της αυτο-εκτίμησης. Στους ασθενείς με ψωρίαση, οι αλλαγές αυτές είναι πολύ συχνά αλληλένδετες μ ε τις περιόδους εξάρσεων και υφέσεων της νόσο.

Ο όρος αυτο-εκτίμηση χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αξία που αποδίδουν οι άνθρωποι στον εαυτό τους σε δύο κυρίως τομείς, της ικανότητας και της αποδοχής. Η ικανότητα έχει να κάνει με την επίτευξη στόχων και τον έλεγχο επάνω στα γεγονότα της ζωής. Η αποδοχή σχετίζεται με την ανάγκη να λαμβάνουμε εκτίμηση και συμπάθεια, από τον εαυτό μας και από τους άλλους. Η ψωρίαση φέρνει κάποια εμπόδια στην υγιή αυτο-εκτίμηση: είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα και η αιτιολογία της έναρξής της χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα. Αβεβαιότητα επίσης χαρακτηρίζει την πορεία και την εξέλιξη της νόσου σε κάθε ασθενή.

Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ικανά να οδηγήσουν τον ασθενή σε σκέψεις αμφισβήτησης της ικανότητάς του να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες της νόσου. Επιπλέον, οι αλλαγές στην αυτό-εικόνα και οι συναισθηματικές δυσκολίες που τις συνοδεύουν προκαλούν μείωση στα επίπεδα αποδοχής του εαυτού και τείνουν να καθιστούν την αυτο-εκτίμηση ευαίσθητη σε περαιτέρω υπονόμευση. Αν οι δυσκολίες της ζωής κρατούν την  αυτο-εκτίμησή σας συστηματικά μειωμένη, μην διστάσετε να αναζητήσετε τη βοήθεια ειδικού.


Ποιες είναι οι κυριότερες συναισθηματικές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσω;

Η κατάθλιψη

Η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από έντονη και επίμονη θλίψη, από απώλεια ευχαρίστησης και ενδιαφέροντος. Παρατηρούνται αλλαγές στην συμπεριφορά και στις συνήθειες του ατόμου, π.χ. παραμελέι την φροντίδα του εαυτού του και την σωματική του υγιεινή, δυσκολεύεται με τον ύπνο ή το φαγητό. Η αυτοκτονία απότελέι κατάληξη του 10% των ανθρώπων που υποφέρουν από κατάθλιψη.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι σε λιγότερο από μία δεκαετία η κατάθλιψη θα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας στον πλανήτη.

Οι ασθενείς με ψωρίαση έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη. Αυτό συμβαίνει γιατί τόσο οι σωματικές ασθένειες, όσο και οι στρεσογόνες καταστάσεις της ζωής, προσωπικές και κοινωνικές, συγκαταλέγονται ανάμεσα στους παράγοντες που προκαλούν κατάθλιψη. Οι δυσκολίες που συνοδεύουν την ψωρίαση, όπως η καθημερινή απαίτηση για φροντίδα σώματος, αλλά και η απομόνωση λόγω του κοινωνικού στίγματος, αποτελούν παράγοντες κινδύνου. Τα ποσοστά αυτοκτονιών έχει βρεθεί ότι σχετίζονται ακόμη και με τη χρόνια φαγούρα.
Η θεραπεία της κατάθλιψης γίνεται μέσω ψυχοθεραπευτικής και φαρμακευτικής αντιμετώπισης. Η ενημέρωση είναι το Α και το Ω, ώστε τα σημάδια της κατάθλιψης να μπορούν να αναγνωριστούν έγκαιρα και το άτομο που υποφέρει να αναζητήσει βοήθεια. Η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη.

Το άγχος

Το άγχος εκδηλώνεται με αισθήματα έντασης και ευερεθιστότητα. Η ανησυχία, ο φόβος, η νευρικότητα και η αδυναμία χαλάρωσης αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά του άγχους  και συνοδεύονται από δυσκολίες στην συγκέντρωση της προσοχής και στον ύπνο. Τα σωματικά συμπτώματα δεν θα μπορούσαν να λείπουν, καθώς το άγχος είναι μια καθαρή περίπτωση ψυχοσωματικής αντίδρασης.

Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα όταν αφορά μία συγκεκριμένη κατάσταση που απαιτεί αντιμετώπιση, π.χ. η επίλυση ενός προβλήματος. Όμως, όταν το άγχος ξεπερνά τα όρια του φυσιολογικού και παρατείνεται στο χρόνο, είναι δυνατόν να επιφέρει μόνιμες δυσλειτουργικές συμπεριφορές. Ο μηχανισμός μέσω του οποίου ενεργοποιείται το άγχος είναι κατά βάση βιολογικός, μέσω της διέγερσης του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος. 

Η ύπαρξη παρατεταμένου άγχους είναι δυνατόν να επηρεάσει αρνητικά την πορεία ενός αυτοάνοσου νοσήματος, όπως η ψωρίαση. Η αντιμετώπιση των καταστάσεων που δημιουργούν άγχος απαιτεί εξατομικευμένη ψυχική φροντίδα, ωστόσο υπάρχουν τεχνικές σωματικής και ψυχικής χαλάρωσης, στις οποίες μπορείτε να εξασκηθείτε και να τις χρησιμοποιήσετε για να μειώνετε τα επίπεδα άγχους στον οργανισμό σας.

Ο θυμός

Οι εκδηλώσεις του θυμού εκτείνονται από τον απλό εκνευρισμό έως την έκρηξη οργής. Όπως συμβαίνει και στην κατάθλιψη και στο άγχος, όταν βιώνουμε θυμό εμφανίζονται και σωματικά συμπτώματα, ταχυκαρδίες, αυξημένη πίεση, σφίξιμο των μυών. Ο θυμός εξυπηρετεί στην υπεράσπιση του εαυτού μας σε καταστάσεις όπου χρειάζεται να δράσουμε ανάλογα. Παρ’ όλα αυτά, είναι ένα συναίσθημα που εύκολα μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο και σταδιακά νε επιφέρει καταστροφικές συνέπειες στις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις.

Οι ασθενείς με ψωρίαση νιώθουν θυμωμένοι, κυρίως λόγω του απρόβλεπτου και της χρονιότητας της ασθένειας. Η μεγαλύτερη και ίσως δυσκολότερη συναισθηματική συνέπεια της ψωρίασης που καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι η κοινωνική απόρριψη. Το να αναγκάζονται στις κοινωνικές συναναστροφές να υπερασπίζονται τον εαυτό τους, εξηγώντας στα επίμονα βλέμματα τι τους συμβαίνει, γίνεται με το πέρασμα του χρόνου κουραστικό ή και εκνευριστικό.

Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που χρειάζεται διαχείριση. Πολλές φορές είναι δύσκολο να αλλάξουν οι καταστάσεις που προκαλούν μια θυμωμένη αντίδραση. Το σημαντικό είναι να κρατάτε το θυμό σας σε χαμηλά επίπεδα, π.χ. χρησιμοποιώντας τεχνικές σωματικής και ψυχικής χαλάρωσης. Έχοντας πιο ‘καθαρό μυαλό’ είναι πιθανότερο να καταφέρετε να βρείτε έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο για να ανταποκριθείτε σε πολύπλοκες καταστάσεις που σας καθιστούν ευάλωτους.

Ποιες είναι οι κυριότερες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της ψωρίασης;

Κοινωνικό στίγμα

Η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την ψωρίαση οδηγεί στη διαμόρφωση εσφαλμένων υποθέσεων. Πρόκειται για ερμηνείες που δίνει ο ανθρώπινος νους σε καταστάσεις που δεν γνωρίζει προκειμένου να αντιμετωπίσει το στρες και το φόβο που προκαλείται από το Άγνωστο. Οι παρερμηνείες αυτές που προκύπτουν λόγω άγνοιας τείνουν να επηρεάζουν μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων, τρέφοντας τους διάφορους μύθους που αποτελούν τον πυρήνα του κοινωνικού στίγματος.

Οι ασθενείς με ψωρίαση είναι πιο ευάλωτοι στον κοινωνικό στιγματισμό λόγω της υψηλής ορατότητας της νόσου. Οι κοινωνικές αντιλήψεις που επικρατούν σχετικά με τη νόσο είναι ένας από τους παράγοντες που δυσχεραίνουν την ποιότητα ζωής τους. Οι συνηθέστερες αντιλήψεις αφορούν στο εάν η ψωρίαση είναι ή όχι μεταδοτική νόσος, αν δημιουργείται λόγω κακής προσωπικής υγιεινής του ασθενούς, αν πρόκειται περί ενός απλού προβλήματος κοσμητικής αισθητικής, εάν θεραπεύεται ή όχι. Για την καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος η καλύτερη συνταγή είναι η ενημέρωση. Μικρές συμβουλές επιτυχίας σ’ αυτή την τόσο σημαντική προσπάθεια είναι:
• Να είστε όσο το δυνατόν πιο ευθείς σχετικά με την ψωρίαση όσο το δυνατόν νωρίτερα στις σχέσεις.
• Να ενημερώνετε τους ανθρώπους γύρω σας.
• Να βρείτε τρόπους με τους οποίους αισθάνεστε καλά να περιγράψετε τη ψωρίαση.
• Να παρέχετε την ευκαιρία στους άλλους να σας μιλήσουν για τα δικά τους συναισθήματα σχετικά με την ψωρίαση.

Διαπροσωπικές σχέσεις (οικογένεια, φίλοι, έρωτας, εργασία)   

Η ύπαρξη της ψωρίασης έχει σημαντικό αντίκτυπο στις διαπροσωπικές σχέσεις των ασθενών. Ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών παραπονιούνται ότι  η ψωρίαση υπονομεύει την ποιότητα των ερωτικών τους σχέσεων, ενώ υπάρχουν και κάποιοι που αποφεύγουν να κάνουν παιδιά από φόβο μήπως τους κληρονομήσουν την ψωρίαση. Πολλοί ασθενείς αποφεύγουν συστηματικά διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες, κυρίως αυτές που έχουν να κάνουν με την άθληση και τα ομαδικά σπορ.

Οι ανασταλτικοί παράγοντες στις διαπροσωπικές σχέσεις των ασθενών με ψωρίαση φαίνεται να είναι κυρίως  αμηχανία και η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η αμηχανία του να έχει να πει κανείς τα ‘νέα’ σχετικά με την ύπαρξη της ψωρίασης μπορεί να νικηθεί αν εφοδιαστείτε με τη σιγουριά ότι μπορείτε να εξηγήσετε τι είναι αυτό που έχετε. Το κλειδί για να προχωρήσει το ‘ζύμωμα’ μιας σχέσης είναι η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία. Επιπλέον, το πρώτο βήμα για το χτίσιμο μιας υγιούς αυτοεκτίμηση είναι αποδοχή του εαυτού του. Όταν η επίκριση προς τον εαυτό σταματάει και δίνει χώρο στον σεβασμό, τότε μόνο μπορούν οι άνθρωποι να γνωρίσουν τη μοναδικότητά τους και να εξελιχθούν στην σχέση τους με τον εαυτό τους και στις σχέσεις τους με του άλλους.

Γονείς και παιδιά

Η αντίδραση των παιδιών που έχουν ψωρίαση είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Όπως και οι ενήλικες, ενδέχεται να έχουν δυσκολίες στο να διαχειριστούν την ‘αλήθεια’ της διάγνωσής τους. Τα παιδιά στηρίζονται στους γονείς στους για να βρουν παρηγοριά για τα συμπτώματα της ψωρίασης, αλλά και συναισθηματική συμπαράσταση για το ότι το δέρμα τους φαίνεται διαφορετικό από των άλλων παιδιών. Υπάρχουν παιδιά που αντιδρούν με μια μικρή συναισθηματική επιβάρυνση προς τη νόσο και άλλα παιδιά που αισθάνονται αμηχανία, θυμό ή λύπη. Η διάθεσή τους και οι αντιδράσεις τους διακατέχονται από μεταπτώσεις μετά την εκδήλωση της νόσου. Τα παιδιά ως επί το πλείστον αισθάνονται άγχος όταν η νόσος υποτροπιάζει, όταν υφίσταται χειροτέρευση και όταν απορρίπτονται από τα άλλα παιδιά της ηλικίας τους.

Ανεξάρτητα από το άτομο που εκπαιδεύει ή παρηγορεί το παιδί, το πλαίσιο στήριξης είναι πολύ σημαντικό για να μπορεί να διαχειριστεί την νόσο αποτελεσματικά. Ο τρόπος που εκπαιδεύει ο γονιός το παιδί του, πρέπει να βασίζεται στην ηλικία και στο επίπεδο κατανόηση του παιδιού. Για τα μικρά παιδιά είναι ευκολότερο να αντλούν πληροφορίες από τους γονείς τους, ενώ οι έφηβοι συχνά στρέφονται για ενημέρωση και συμπαράσταση σε συνομήλικους ή σε συμβούλους που πιθανότατα γνωρίζουν περισσότερα για την ψωρίαση. Εάν τα παιδιά σας αντιμετωπίζουν προβλήματα με τους συμμαθητές τους, εξηγήστε τι είναι η ψωρίαση στους καθηγητές ή στους συμμαθητές του παιδιού σας. Ενημερώνοντας ξανά και ξανά το παιδί για τη νόσο, είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να κατανοήσει καλύτερα και αποτελεσματικότερα την κατάστασή του, έχοντας πάντα ως βασικό γνώμονα την αλήθεια και την παροχή ελπίδας στο παιδί.

Πρακτικές Συμβουλές

Υπάρχουν μικρά καθημερινά πράγματα που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα της ψωρίασης;

• Δώστε ότι καλύτερο σε εσάς τους ίδιους. Ο εαυτός σας είναι σύμμαχος. Ακούστε προσεκτικά το σώμα σας, το δέρμα σας, και ανταποκριθείτε στις ανάγκες του. Σε πιο δύσκολες στιγμές, όταν νιώθετε άγχος, πίεση ή ακόμα και οργή,
- αναπνεύστε βαθιά,
- επωφεληθείτε από σκέψεις που σας ηρεμούν,
- αποστασιοποιηθείτε νοερά από την ένταση
- και μπείτε στην ουσία του προβλήματος ως ανοιχτός/-η πλέον προς την αντικειμενικότερη λύση.
Συζητήστε με τους ανθρώπους γύρω σας και προσπαθήστε να αποφύγετε δραματικές αντιδράσεις, που δυσχεραίνουν την επικοινωνία.
• Φροντίστε το δέρμα σας, διατηρώντας το καθαρό και ενυδατωμένο κατά το δυνατόν με μαλακτικές κρέμες, αποτρέποντας τη ξηρότητα, τον κνησμό και τις εκδορές.
• Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά το ξύρισμα, τους τραυματισμούς ή τις πληγές, τους μώλωπες, τις χειρουργικές επεμβάσεις, τη δερματοστιξία (τατουάζ) και ούτω καθεξής.
• Προσοχή στις «θαυματουργές» θεραπείες και σε ό,τι υπόσχεται άμεση και οριστική θεραπεία. Να θυμάστε ότι τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται με τη σωστή θεραπεία σε συνδυασμό με άσκηση, συνέπεια και ηρεμία. Η αγωνία και το άγχος αποτελούν βασικούς εκλυτικούς παράγοντες στην υποτροπή της ψωρίασης.
• Αποκτήστε έλεγχο στην αίσθηση της φαγούρας. Το ξύσιμο ερεθίζει ακόμη περισσότερο την προσβεβλημένη περιοχή και καθώς η έντασή του κλιμακώνεται είναι δυνατόν να οδηγήσει σε τραυματισμούς του δέρματος, που προκαλούν ακόμη περισσότερη φαγούρα. Το δέρμα σας ζητά την προσοχή, τη στοργή και την αφοσίωσή σας. Αντικαταστήστε το ξύσιμο με μια πιο φροντιστική συμπεριφορά, όπως το απαλό χάδι της ερεθισμένης περιοχής.
• Το ελαφρύ μαύρισμα κάνει καλό! Ο ήλιος και το ζεστό νερό βελτιώνουν την ψωρίαση, εκτός εάν το δέρμα είναι πολύ ξεφλουδισμένο στην περίπτωση αυτή, η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολίαεπιδεινώνει την ασθένεια.
• Να συμβουλεύεστε πάντα το δερματολόγο σας για τη σωστή χρήση των φαρμάκων. Μην αναλαμβάνετε τη διαχείριση των φαρμάκων. Κανείς δε μπορεί να σας δώσει καταλληλότερες οδηγίες για τη λήψη ή μη των φαρμάκων από τον ιατρό σας. Αν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες, συζητήστε με το γιατρό σας για να επαναπροσδιορίσετε τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές ώστε να διαπιστωθεί αν υποβάλλεστε στη θεραπεία που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες σας.
• Αποφύγετε τα στενά ρούχα, με κορδόνια, λάστιχα ή κουμπιά, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πληγές. Προτιμήστε τα ρούχα που έρχονται σε άμεση επαφή με το σώμα σας να είναι άνετα και βαμβακερά.
• Η ψωρίαση τείνει να βελτιώνεται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, ενώ οι υποτροπές συμβαίνουν κατά κανόνα εντός των τριών πρώτων μηνών. Τα φάρμακα δε βοηθούν ιδιαίτερα σε αυτή την περίπτωση και υπάρχει κίνδυνος να βλάψουν το έμβρυο.
• Ακολουθήστε ισορροπημένη διατροφή, παρακολουθώντας και διατηρώντας σταθερό το βάροςσας. Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε λαχανικά, είναι ωφέλιμη για όλους.
• Αποφύγετε το κάπνισμα και το αλκοόλ, γιατί αποτελούν παράγοντες που επιδεινώνουν την ψωρίαση. Σταματήστε το κάπνισμα και το αλκοόλ όπως εσείς μπορείτε, είτε ανακαλύπτοντας τρόπους εκτόνωσης των δυσάρεστων συναισθημάτων είτε δίνοντας περισσότερη έμφαση σε ασχολίες και πρόσωπα που αγαπάτε.


Πως μπορώ να βοηθήσω ένα φίλο ή ένα μέλος της οικογένειάς μου, που έχει ψωρίαση;

 Όπως κάθε χρόνια ασθένεια, η ψωρίαση μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα τις σχέσεις είτε αυτές είναι φιλικές είτε οικογενειακές. Ο τρόπος για να αποφευχθεί η δυσκολία στις σχέσεις είναι η τήρηση μιας θετικής στάσης απέναντι στην ψωρίαση και τις επιπτώσεις της και η αμοιβαία ανοιχτή επικοινωνία. Σύμμαχος στην ασθένειά σας είναι ο δερματολόγος, η θεραπεία, η οικογένεια, οι φίλοι και πάνω απ’ όλα ο εαυτός σας.

• Ενημέρωση

Η πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχος. Ενημερωθείτε σχετικά με τη νόσο, έτσι ώστε να σας λυθούν τυχόν απορίες για το πώς η ψωρίαση εκδηλώνεται και επηρεάζει το αγαπημένο σας πρόσωπο. Αυτό θα σας βοηθήσει να καταπολεμήσετε διάφορες προκαταλήψεις που μπορεί να υπάρχουν, και επομένως να είστε πιο ανοιχτοί στην επικοινωνία όσον αφορά την ασθένεια. Είναι σημαντικό να μπορείτε να εξηγήσετε σε φίλους ή στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τι είναι η ψωρίαση, εφόσον δείτε ότι υπάρχουν απορίες.

• Επικοινωνία

Εξασκηθείτε στην αποτελεσματική επικοινωνία. Σκεφτείτε την επικοινωνία ως μια ανταλλαγή πληροφοριών. Ως βασική αρχή να έχετε ότι δεν μπορείτε να γνωρίζετε πώς αισθάνεται κάποιος άλλος, αν ο ίδιος δεν σας το αποκαλύψει. Με τον ίδιο τρόπο δεν μπορεί ο αγαπημένος σας να γνωρίζει τι σκέφτεστε και αισθάνεστε, αν εσείς οι ίδιοι δεν μιλήσετε ανοιχτά για αυτό. Μην διστάσετε να ρωτήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο πώς νιώθει και ενθαρρύνετέ το να σας μιλήσει για τα συναισθήματά του, χωρίς να γίνετε πιεστικοί αν δεν βρείτε ανταπόκριση. Το σημαντικό είναι να εκφράσετε ότι είστε διαθέσιμοι να προσφέρετε την στήριξή σας, όταν και εφόσον ο άλλος το επιθυμήσει.

• Δραστηριοποιηθείτε ως προς την υποστήριξη

Οι δυσκολίες έχουν καμιά φορά την ιδιότητα να μας ακινητοποιούν. Μπροστά στην αίσθηση του αβοήθητου και στην απόγνωση είναι δυνατόν να βιώσουμε συναισθήματα απόσυρσης και εγκλωβισμού. Φροντίστε να παραμένετε ενεργοί και δραστήριοι στην προσωπική σας ζωή και παροτρύνετε το αγαπημένο σας πρόσωπο να κάνει το ίδιο. Μπορείτε επίσης να απευθυνθείτε σε μια ομάδα υποστήριξης συγγενών και φίλων των ατόμων που υποφέρουν από ψωρίαση και μέσα από αυτό τον τρόπο να ακούσετε τις εμπειρίες άλλων ανθρώπων που στηρίζουν άτομα με ψωρίαση και πως εκείνοι αντιμετωπίζουν το δύσκολο έργο τους. Προτείνετε στον αγαπημένο σας να αναζητήσει μια ομάδα υποστήριξης ψωριασικών ασθενών, για να μοιραστεί την εμπειρία του με άτομα που περνάνε αντίστοιχες καταστάσεις με αυτόν.

• Δείτε πέρα από την ασθένεια

Φροντίστε να μην δώσετε στον αγαπημένο σας την ταμπέλα του «αρρώστου». Η ψωρίαση είναι μόνο ένα από τα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν και σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει το βάθος και την πολυπλοκότητα της προσωπικότητάς του. Όλοι κατά καιρούς στη ζωή μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις που απειλούν την σωματική ή και την συναισθηματική μας υγεία, επομένως υπάρχει μέσα σε όλους μας η κατανόηση για το πώς μπορεί να επηρεάζει μια επιβαρυμένη υγεία.


Γνωρίστε τα δικαιώματά σας

Η πρόθεση του ασθενούς να θεραπεύσει ή να βελτιώσει την κατάσταση της νόσου είναι άρρηκτα εξαρτώμενη από την προθυμία του να ενημερώνεται σχετικά με τη φύση της νόσου, καθώς και από την επιμονή και υπομονή, που επιδεικνύει ο ίδιος 
σε θέματα υγείας. Η γνώση των δικαιωμάτων του αποτελεί προϋπόθεση πρωταρχικής σημασίας για την πληροφόρησή του, αλλά και για την αποδοτικότητα της προσπάθειας που καταβάλλει. 

• Ενημέρωση - Πληροφόρηση

Δικαιούστε να ζητήσετε πληροφορίες για την ψωρίαση, τις θεραπείες της και τα φάρμακα που συνταγογραφούνται. Έχετε το δικαίωμα για μια πλήρη εξήγηση των ανωτέρω, ώστε να μάθετε όσο το δυνατόν περισσότερα για την ψωρίαση. Δικαιούστε να πληροφορήσετε όποιον επιθυμείτε για το γεγονός ότι πάσχετε από ψωρίαση και να το παρουσιάσετε με επιστημονικό τρόπο, εξηγώντας τους και λύνοντας τις απορίες τους. Εξασφαλίζοντας την ενημέρωση και την πληροφόρηση, αποκτάτε μία σφαιρική άποψη του θέματος, η οποία με τη σειρά της σας παρέχει τη δυνατότητα να μεταδώσετε τη γνώση σας με άνεση. Έχετε το δικαίωμα να θυμάστε την ωφέλιμη πλευρά της μεταδοτικότητας: να αξιοποιήσετε το γεγονός ότι η γνώση μεταδίδεται, σε αντίθεση με την ψωρίαση. Επίσης εμπλουτίζοντας την άποψή σας συζητώντας με ειδικούς, αλλά και άλλους ανθρώπους που πάσχουν από ψωρίαση, σχηματίζετε μία περισσότερο εμπεριστατωμένη θέση, όσον αφορά τον τρόπο που επιλέγετε να αντιμετωπίσετε την ψωρίαση. 

• Περίθαλψη

Η πληροφόρησή σας θα πρέπει να είναι άρτια, ώστε να σας επιτρέπει να σχηματίζετε πλήρη εικόνα των ιατρικών, κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων της καταστάσεως και να λαμβάνετε ο ίδιος/-α αποφάσεις ή να μετέχετε στη λήψη αποφάσεων, αντιμετωπίζοντας την ψωρίαση με το δικό σας τρόπο και τους δικούς σας όρους. «Το συμφέρον του ασθενούς θα πρέπει να είναι ο κύριος παράγοντας επιλογής ανάμεσα σε διάφορες θεραπείες και φροντίδα.» (Ν. 2071 ΦΕΚ 123/92 T.A. - Άρθρο 47). Έχετε το δικαίωμα για τη λήψη της πιο αποτελεσματικής θεραπείας, η οποία θα δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα με τις λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Δικαιούστε μια συμπονετική και ειλικρινή αντιμετώπιση από τον ιατρό σας. Ακόμη, η δυνατότητα να αλλάξετε ιατρό ή φαρμακείο, να συγκρίνετε φαρμακευτικά προϊόντα και να δοκιμάσετε όλες τις θεραπείες που επιλέγετε, αποτελεί απαραβίαστο δικαίωμά σας.

• Ψυχολογία

Δικαιούστε να βλέπετε τον εαυτό σας ως ένα άτομο με μεγάλη αξία, το οποίο πάσχει από μία διαγνωσμένη ιατρική κατάσταση, που ονομάζεται ψωρίαση. Αυτό συνεπάγεται την ευθύνη απέναντι στον εαυτό σας να του αναγνωρίζετε όλα του τα χαρακτηριστικά, αποφεύγοντας ισοπεδωτικές τακτικές, που θα μεροληπτούσαν εις βάρος αξιέπαινων χαρακτηριστικών σας. Έχετε το δικαίωμα να είστε θυμωμένοι, καταθλιπτικοί ή αναστατωμένοι, εξαιτίας του ότι πάσχετε από ψωρίαση, καθώς επίσης και το δικαίωμα να αντιμετωπίζετε δυναμικά την κατάσταση, να ισορροπήσετε τα συναισθήματά σας, να εντάξετε τη φροντίδα του δέρματός σας στην καθημερινότητά σας και να ενδιαφέρεστε για την ψωρίαση. Επειδή όμως πρόκειται για μία χρόνια νόσο, και ως άνθρωποι είσαστε άλλοτε πιο ευάλωτοι και άλλοτε πιο σθεναροί, μη διστάσετε να ζητήσετε υποστήριξη από την οικογένεια, τους φίλους σας, και φυσικά από εμάς. 

Σωματείο Υποστήριξης Ασθενών με Ψωρίαση ‘ΚΑΛΥΨΩ’
Έβρου 1, 115 28 Αθήνα
τηλ: 210 7212002
fax: 210 7212003
site: www.kalipso.gr
email: info@kalipso.gr
facebook: www.facebook.com/somateiokalipso
twitter: twitter.com/SomateioKalipso