Οι Βέλγοι ξεφορτώνονται τα αυτοκίνητά τους

Φανταστείτε μία γειτονιά σε μία πόλη που έχει εξοστρακίσει τα αυτοκίνητα. Οι δρόμοι έχουν καλυφθεί με συνθετικό χλοοτάπητα και πάνω του έχουν τοποθετηθεί γλάστρες και τραπέζια πικ νικ, όπου οι κάτοικοι απολαμβάνουν το φαγητό και την μπίρα τους, ενώ τα παιδιά παίζουν σε τσουλήθρες και τραμπάλες που έχουν επίσης τοποθετηθεί πάνω στο οδόστρωμα. Οι κάτοικοι σε 22 δρόμους στη Γάνδη αποφάσισαν ότι η φαντασία δεν τους αρκούσε και για αυτό τον λόγο έκαναν τις ιδέες τους πραγματικότητα, έστω και για 10 εβδομάδες μέσα στο καλοκαίρι που μας πέρασε.



Η παραπάνω πρωτοβουλία στηρίχθηκε στο πρόγραμμα «Ζωντανός Δρόμος», το οποίο ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια, όταν ο Δήμος της Γάνδης ζήτησε από μία ομάδα δημοτών να οραματιστεί το βιώσιμο μέλλον της πόλης. Το Lab Van Troje -ένα «δημιουργικό εργαστήρι αστικών λύσεων»- κατέθεσε τις προτάσεις του: ένα δίκτυο από ζώνες κοντά σε κεντρικές πλατείες όπου δεν θα επιτρέπεται η διέλευση/στάθμευση αυτοκινήτων, παρά μόνο τα ποδήλατα και τα μέσα μαζικής μεταφοράς, με τους πεζούς να έχουν απόλυτη ελευθερία κινήσεων. Και η ιδέα έγινε πράξη, χρηματοδοτούμενη κυρίως μέσω crowdfunding και με την υποστήριξη (σε χρήμα και σε είδος) από επιχειρήσεις και οργανισμούς.

«Διαπιστώσαμε ότι ένα όραμα από μόνο του δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Για να το κάνουμε πραγματικότητα, ξεκινήσαμε πειράματα όπως οι 'Ζωντανοί Δρόμοι'», λένε οι Dries Gysels και Pieter Deschamps του Lab Van Troje σε συνέντευξή τους στο Co.Exist. Η πρόταση εφαρμόζεται κάθε καλοκαίρι εδώ και μία τριετία, με ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση στη βελγική πόλη.



Η πρωτοβουλία έλυσε μεμιάς την ανάγκη για περισσότερο δημόσιο χώρο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, στη Γάνδη, ο δρόμος συνδέεται με ένα άλσος και έτσι μετατρέπεται σε προέκταση του τελευταίου. Ο Steven Clays, ένας από τους κατοίκους ενός δρόμου που συμμετείχε στο πρόγραμμα, αναφέρει: «Οι γείτονες βλέπονταν περισσότερο. Είχαν περισσότερες ευκαιρίες για επαφή, συζήτηση, για να φάνε μαζί έξω...».

Τα δύο στελέχη του Lab Van Troje ανάγουν το σχόλιο του Steven σε ένα γενικότερο συμπέρασμα: «Η δημιουργία ενός ζωντανού δρόμου συνιστά μία τεράστια ευκαιρία για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Το γεγονός ότι οι κάτοικοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους δρόμους τους ως πάρκα οδηγεί σε στενότερες επαφές και αποτελεί το έναυσμα για όμορφες και ενδιαφέρουσες ιστορίες. Μετά το πέρας των δύο μηνών [που εφαρμόζεται το πρόγραμμα], αυτές οι επαφές διατηρούνται».



Και τι γίνεται με τη χρήση των αυτοκινήτων; «Ένα από τα κύρια ερωτήματα του πειράματος είναι πώς μπορούμε να οργανώσουμε την καθημερινότητά μας χωρίς να χρησιμοποιούμε τόσο πολύ τα αυτοκίνητά μας, όσο το κάνουμε σήμερα», επισημαίνουν οι Dries και Pieter. «Εάν τα καταφέρουμε, θα χρειαστούμε λιγότερα αυτοκίνητα και θα μπορούμε να τα κρατήσουμε σε απόσταση. Προκειμένου να ανακτήσουν τον δημόσιο χώρο και να τον μετατρέψουν σε ένα πιο φιλόξενο μέρος -με τσουλήθρες και πάγκους πικ νικ- οι κάτοικοι θα αναζητήσουν εναλλακτικά μέρη για να αφήσουν τα αυτοκίνητά τους».

Οι Dries και Pieter καταλήγουν σε ένα τελικό συμπέρασμα: «Οι πόλεις είναι τα εργαστήρια του μέλλοντος. Τις συμβουλεύουμε να δημιουργήσουν προσωρινά δίκτυα με ανθρώπους πρόθυμους να συμμετάσχουν, που θα μπορέσουν να προκαλέσουν και να εμπνεύσουν όλους τους υπόλοιπους μέσα στην πόλη τους».