Αυξανόμενη ανησυχία έχει προκαλέσει σε αμερικανικούς κυβερνητικούς και κοινοβουλευτικούς κύκλους η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο στο Μαϊάμι, ανάμεσα σε εκπροσώπους της κυβέρνησης του προέδρου
Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρώσο απεσταλμένο
Κιρίλ Ντμιτρίεφ — ο οποίος τελεί υπό αμερικανικές κυρώσεις — για να συντάξουν σχέδιο ειρήνης για τον τερματισμό του
πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με πολλαπλές πηγές που επικαλείται το
Reuters.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ και συμμετείχαν ο ειδικός απεσταλμένος
Στιβ Γουίτκοφ, ο
Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του προέδρου Τραμπ, και ο
Κιρίλ Ντμιτρίεφ, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), ενός από τα μεγαλύτερα κρατικά επενδυτικά ταμεία της Ρωσίας.
Ο Ντμιτρίεφ, στενός συνεργάτης του
Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο διάλογο με τις ΗΠΑ για τον πόλεμο και φέτος έχει συναντηθεί αρκετές φορές με τον Γουίτκοφ. Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ
εξέδωσε ειδική εξαίρεση που επέτρεψε την είσοδό του στις ΗΠΑ.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Faena στο Μαϊάμι, το οποίο ανήκει στην Access Industries του ρωσο-βρετανού δισεκατομμυριούχου
Λεν Μπλαβάτνικ· ο Μπλαβάτνικ έχει επιχειρηματικούς δεσμούς με τον
Βίκτορ Βέξελμπεργκ, επίσης υπό κυρώσεις για τους δεσμούς του με τον Πούτιν. Η εταιρεία του Γουίτκοφ συνεργάζεται εμπορικά με τον Μπλαβάτνικ, μεταξύ άλλων στο Μαϊάμι.
Το RDIF και ο
Ντμιτρίεφ μπήκαν στη
«μαύρη λίστα» κυρώσεων το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία, απαγορεύοντας σε Αμερικανούς πολίτες και εταιρείες κάθε συναλλαγή μαζί τους.
Η συνάντηση κατέληξε στη δημιουργία ενός
σχεδίου 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου, σύμφωνα με δύο πηγές. Το σχέδιο, το οποίο δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα από το
Axios, προκάλεσε έκπληξη σε υπηρεσίες της αμερικανικής κυβέρνησης και μπέρδεψε πρεσβείες στην Ουάσινγκτον και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Το έγγραφο έχει ήδη δεχθεί κριτική από την Ουκρανία και τους συμμάχους της ως σχέδιο που μοιάζει να ευνοεί τη Μόσχα. Ο Ουκρανός πρόεδρος
Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεσμεύθηκε την Παρασκευή ότι «δεν θα προδώσει τα συμφέροντα της Ουκρανίας».
Δεν είναι σαφές εάν ο
Ντμιτρίεφ προσήλθε στο Μαϊάμι με συγκεκριμένες ρωσικές απαιτήσεις που ενσωματώθηκαν στο τελικό σχέδιο. Δύο πηγές ανέφεραν ότι ο
Ρουστέμ Ουμέροφ, γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και Άμυνας της Ουκρανίας, βρέθηκε και αυτός στο Μαϊάμι στις αρχές της εβδομάδας για να συζητήσει το σχέδιο με τον
Γουίτκοφ. Σύμφωνα με μία πηγή, ο Γουίτκοφ ενημέρωσε τον Ουμέροφ για το σχέδιο και οι ΗΠΑ το διαβίβασαν επισήμως στην Ουκρανία μέσω της Τουρκίας την Τετάρτη, πριν το παρουσιάσουν απευθείας στο Κίεβο την Πέμπτη. Ο Ουμέροφ υποστήριξε ότι η εμπλοκή του ήταν «τεχνική» και ότι δεν συζήτησε το περιεχόμενο σε βάθος.
Ο
Λευκός Οίκος τόνισε ότι κάθε σχέδιο ειρήνης
«πρέπει να προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας και αποτροπή για την Ουκρανία, την Ευρώπη και τη Ρωσία», καθώς και οικονομικά κίνητρα για Κίεβο και Μόσχα. Η εκπρόσωπος
Καρολάιν Λέβιτ είπε ότι το προτεινόμενο σχέδιο
«αντικατοπτρίζει τις πραγματικότητες επί του πεδίου» και αναζητά
«ένα αμοιβαία επωφελές σενάριο». Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε την Παρασκευή ότι αναμένει από τον Ζελένσκι να εγκρίνει το σχέδιο έως την Ημέρα των Ευχαριστιών, με την Ουάσινγκτον να έχει προειδοποιήσει το Κίεβο πως ενδέχεται να μειωθεί η στρατιωτική βοήθεια εάν δεν υπογράψει, σύμφωνα με το
Reuters.
Αιφνιδιασμός
Πολλοί ανώτεροι διπλωμάτες στο
Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας δεν είχαν ενημερωθεί, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Ο ειδικός απεσταλμένος για την Ουκρανία
Κιθ Κέλογκ, που συνεργαζόταν στενά με το Κίεβο για μια λύση στον πόλεμο και πρόκειται να αποχωρήσει από τη θέση του τον Ιανουάριο, φέρεται να είχε αποκλειστεί από τις συνομιλίες Γουίτκοφ–Ντμιτρίεφ. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε ότι ο υπουργός Εξωτερικών
Μάρκο Ρούμπιο είχε ενημερωθεί για το σχέδιο, χωρίς να διευκρινίζεται το πότε. Άλλοι αξιωματούχοι διέψευσαν ότι υπήρξε συντονισμός μεταξύ υπηρεσιών:
«Κανείς στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν είχε δει το έγγραφο. Ούτε ο Ρούμπιο», είπε ένας εξ αυτών, προσθέτοντας ότι περιέχει στοιχεία που ο υπουργός είχε απορρίψει στο παρελθόν.
Το κλίμα προβληματισμού εντείνεται και στο Κογκρέσο, καθώς κάποιοι φοβούνται ότι οι συνομιλίες Γουίτκοφ–Κούσνερ με τον Ντμιτρίεφ παρέκαμψαν τις θεσμικές διαδικασίες και οδήγησαν σε κείμενο που ευνοεί τις ρωσικές θέσεις. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής
Ρότζερ Ουίκερ χαρακτήρισε το σχέδιο «
προβληματικό» και εξέφρασε αμφιβολίες ότι μπορεί να φέρει ειρήνη:
«Δεν μπορεί η Ουκρανία να εξαναγκαστεί να παραδώσει εδάφη στον Πούτιν».