Οι αναμνήσεις που ο Αλέξανδρος Ιωάννου έχει από τον παππού του είναι ελάχιστες, καθότι τον έχασε όταν ήταν μόλις 4 ετών: «Μου έρχεται στο μυαλό η εικόνα ενός κραταιού αρχοντάνθρωπου, που στις γιορτές συγκέντρωνε όλη την οικογένεια γύρω από το τραπέζι. Δεν θυμάμαι λεπτομέρειες για την προσωπικότητά του, εφόσον τον γνώρισα ουσιαστικά μέσω της Τατιάνας Αβέρωφ, της μητέρας μου. Για τον Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα έμαθα περισσότερα μέσω των διηγήσεων. Στην οικογένεια υπήρχε πάντοτε μια περηφάνια για το έργο και την κοινωνική αποδοχή του παππού». Ο Αλέξανδρος Ιωάννου ανήκει στην τρίτη γενιά της οικογένειας Αβέρωφ. Οπως εξηγεί, «η συγκεκριμένη ρίζα είναι από την πλευρά της μητέρας μου, η οποία είναι κόρη του γνωστού πολιτικού και επιχειρηματία. Ωστόσο, στις επιχειρήσεις μυήθηκα από τον πατέρα μου, ο οποίος, αν και γεωλόγος, ασχολούνταν επαγγελματικά με τις ιχθυοκαλλιέργειες. Ηταν επιτυχημένος σε αυτό τον τομέα, όμως αποφάσισε να εγκαταλείψει κάθε δραστηριότητα προκειμένου να αφοσιωθεί στο οινοποιείο της οικογένειας και τα κρασιά, έχοντας στενή συνεργασία με τον παππού μου». Σήμερα η οικογένεια Ιωάννου έχει αναπτύξει στο Μέτσοβο, τον τόπο στον οποίο ανδρώθηκε ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας, μια σειρά από δραστηριότητες: πρώτα απ’ όλα, βέβαια, λειτουργεί το οινοποιείο, με μια μεγάλη γκάμα από βραβευμένα κρασιά. Υπάρχει επίσης το τυροκομείο, ο ξενώνας, το Μουσείο Ιδρύματος Αβέρωφ με μια σπάνια συλλογή από πίνακες κ.λπ., καθώς και ένα wine bar στην Αθήνα, συγκεκριμένα στο Παγκράτι. Ο Αλέξανδρος Ιωάννου, παρά την εφηβική του επιθυμία να χαράξει τη δική του, ανεξάρτητη πορεία, τελικά ακολούθησε την οικογενειακή ρότα.
Μια πανελλήνια νίκη στο αλπικό σκι τού άνοιξε διάπλατα τις πόρτες της Γυμναστικής Ακαδημίας, κάτι που δεν ενθουσίασε ιδιαίτερα την οικογένειά του. Ο Αλέξανδρος δεν παρακολούθησε ποτέ τα μαθήματα στο ΤΕΦΑΑ, καθώς έκρινε ότι το αντικείμενο δεν τον ενδιέφερε. Αντιθέτως, εκείνη την εποχή γράφτηκε στο Deree, έτσι ώστε να σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων. Μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε για έναν χρόνο στη σχολή και κατόπιν ανέλαβε οικειοθελώς ενεργό ρόλο στις οικογενειακές επιχειρήσεις. «Το αντικείμενο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον», λέει στο «thema people» ο Αλέξανδρος Ιωάννου, τονίζοντας ότι «μου αρέσει όλη αυτή η γνώση γύρω από τα κρασιά, όπως μου αρέσει να δοκιμάζω τα τυριά και τα βούτυρά μας, τα οποία είναι ομολογουμένως εξαιρετικής ποιότητας. Προσωπικά δίνω μεγάλη σημασία στη γεύση - μαγειρεύω κι εγώ ο ίδιος. Γι’ αυτό και στο “Κατώγι” το φαγητό κρύβει τη δική του μαγεία, αλλά και μαεστρία, αφού προσφέρουμε παράδοση με σύγχρονα μέσα. Τα πάντα έχουν μια φρέσκια ματιά».
Μαζί με τον παππού του Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα
Το Κατώγι της απόλαυσης
Το «Κατώγι Αβέρωφ», το οποίο δημιούργησε η οικογένεια του Αλέξανδρου Ιωάννου, είναι το στολίδι του Μετσόβου. Χτισμένο μέσα στη φύση, διαθέτει 15 δωμάτια, παρέχοντας διαμονή που στους επισκέπτες μένει αξέχαστη. Παραδοσιακή αρχιτεκτονική, δωμάτια με τζάκι και ατμόσφαιρα που δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τα πανάκριβα καταλύματα του Γκστάαντ και του Σεν Μόριτς. Ολα τα δωμάτια στο «Κατώγι» έχουν θέα στο οινοποιείο ή στο μετσοβίτικο τοπίο, χωρίζονται σε κόκκινα και λευκά, όπως και τα κρασιά, ενώ είναι εξοπλισμένα με όλες τις σύγχρονες ανέσεις. Ποτήρια γεμάτα κρασί, έργα τέχνης που κοσμούν όλους τους χώρους, αρώματα μούστου, ζεστή ανθρώπινη φιλοξενία συνθέτουν τη μοναδική ατμόσφαιρα του ξενοδοχείου. Οι χώροι χαρακτηρίζονται από διακριτική πολυτέλεια και σύγχρονη αισθητική, ενώ στοιχεία τοπικής παράδοσης ενσωματώνονται σε μια γενικότερη αίσθηση νοτιοευρωπαϊκής κομψότητας.
Οπως λέει χαρακτηριστικά ο Αλέξανδρος Ιωάννου, «το “Κατώγι” είναι ένας οινοτουριστικός ξενώνας για τους λάτρεις της καλής γεύσης, αλλά και του κρασιού. Παρέχεται η δυνατότητα για περιήγηση στο οινοποιείο και στις διαδικασίες παραγωγής, καθώς πραγματοποιούνται και δοκιμές κρασιών. Πρόκειται για μυσταγωγία η οποία συγκινεί και τους πιο μυημένους του είδους, γι’ αυτό και η επισκεψιμότητα είναι επαναληπτική. Είναι εκπληκτικό ότι όλα ή σχεδόν όλα τα προϊόντα είναι φρέσκα και χειροποίητα. Ο τραχανάς και το πέτουρο, για παράδειγμα, γίνονται στο χέρι, καθώς και κάποιες πρωτότυπες μαρμελάδες, όπως αυτή με κρεμμύδι, καρότο και τζίντζερ, που μπορεί να συνοδεύουν ορισμένα πιάτα».
Η τραχανόσουπα, τα σαγανάκια με μαρμελάδα φραμπουάζ, οι χορτοκεφτέδες σε σάλτσα πέστο, το κότσι κ.λπ. συνδυάζουν τη ζεστασιά της φιλοξενίας με την τέρψη του ουρανίσκου. Στο «Κατώγι» οι εικόνες του πανέμορφου Μετσόβου δένουν αρμονικά με τις εκλεπτυσμένες γεύσεις, οδηγώντας και τις πέντε αισθήσεις σε ντελίριο. Επιστέγασμα της γλυκιάς απόλαυσης είναι βέβαια οι λεπτές γευστικές αποχρώσεις των κρασιών.
«Μου αρέσει όλη αυτή η γνώση γύρω από τα κρασιά, όπως μου αρέσει να δοκιμάζω τα τυριά και τα βούτυρά μας. Στο ”Κατώγι“ το φαγητό κρύβει τη δική του μαγεία και μαεστρία, αφού προσφέρουμε παράδοση με σύγχρονο τρόπο»
«Σήμερα το οινοποιείο μας παράγει 20 διαφορετικές ετικέτες και περίπου 800.000 φιάλες, μέρος των οποίων εξάγουμε στην Αμερική, στην Κίνα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη»
Η ιστορία των οίνων Κατώγι Αβέρωφ ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Toσίτσας φυτεύει στις απόκρημνες πλαγιές της Πίνδου, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κλήματα της ποικιλίας Cabernet Sauvignon. Ο ίδιος εμφιαλώνει στο κατώγι του σπιτιού του στο Μέτσοβο το κρασί που παίρνει το όνομα Κατώγι Αβέρωφ. Εκείνη η πρώτη ετικέτα, την οποία είχε φιλοτεχνήσει με τα ίδια του τα χέρια ο πολιτικός και λογοτέχνης Αβέρωφ έγραφε «κλήματα από τη Γαλλία σε χώμα ελληνικό ορεινό». Το εγχείρημα αποδείχθηκε ότι ήταν κάτι πολύ περισσότερο από απλό μεράκι. Ενταγμένη σε μια ευρύτερη προσπάθεια, σε ένα ήδη τεράστιο έργο για την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής, η οινοπαραγωγική δραστηριότητα του Αβέρωφ γεννήθηκε από το όραμα της αναμπέλωσης των εγκαταλειμμένων πλαγιών της Πίνδου και της αναβίωσης της παλιάς αμπελουργικής παράδοσης, η οποία ανθούσε στην περιοχή κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.
Πράγματι, με τη βοήθεια Ελλήνων και Γάλλων επιστημόνων, ο Αβέρωφ δημιούργησε έναν από τους πιο φημισμένους και ορεινούς αμπελώνες στη χώρα μας. Επίσης, έχτισε ένα μικρό οινοποιείο στις ανατολικές παρυφές του Μετσόβου και το 1989 ίδρυσε την ανώνυμη εταιρεία Κατώγι. Το κόκκινο κρασί Κατώγι γίνεται γνωστό σε όλη τη χώρα και αποσπά βραβεία στο εξωτερικό. «Ο παππούς μου», λέει ο Αλέξανδρος Ιωάννου, «ήταν πρωτοπόρος στην περιοχή και έφερε σπάνιες ποικιλίες από το εξωτερικό, οι οποίες εδώ και χρόνια κρατούν υψηλή θέση στην εκτίμηση του κόσμου. Σήμερα το οινοποιείο μας παράγει 20 διαφορετικές ετικέτες και περίπου 800.000 φιάλες, μέρος των οποίων εξάγουμε στην Αμερική, στην Κίνα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη». Τα τυριά του τυροκομείου Αβέρωφ γράφουν κι αυτά τη δική τους ιστορία.
Πρόκειται για μια δραστηριότητα της ευρύτερης οικογένειας, η οποία έχει κερδίσει σημαντική θέση ανάμεσα στα γκουρμέ προϊόντα της ελληνικής αγοράς. Υπάρχει το γνωστό σε όλους μετσοβόνε, η μετσοβέλα, το κατσικίσιο με το πιπέρι, η γραβιέρα και το βούτυρο. Εκπληξη, όμως, αποτελεί και η παραγωγή παρμεζάνας. Φτιάχνονται λίγα κεφάλια τον χρόνο, αλλά οι γευσιγνώστες τη θεωρούν εφάμιλλη της ιταλικής, άποψη που συμμερίζονται ακόμη και πολλοί Ιταλοί: «Η παραγωγή είναι περιορισμένη, αλλά έχει αποσπάσει πολύ καλές κριτικές», σημειώνει σχετικά ο Αλέξανδρος Ιωάννου. Οπως αποκαλύπτει ο 28χρονος επιχειρηματίας, μέντοράς του είναι ο πατέρας του, ο οποίος είναι αποφασισμένος να προσφέρει γενναιόδωρα στον γιο του τη γνώση, καθώς σε λίγα χρόνια σκέφτεται να εγκαταλείψει τα ηνία της επιχείρησης και να τα παραδώσει εξ ολοκλήρου σ’ εκείνον.
«Αναμνηστικά αντικείμενα από τον παππού μου δεν έχω», αναφέρει στο «thema people» ο Αλέξανδρος, διευκρινίζοντας πως «οτιδήποτε δικό του βρίσκεται στις συλλογές του μουσείου και μπορεί να το δει ο κόσμος. Οπως μπορεί να θαυμάσει και τη μοναδική συλλογή πινάκων Ελλήνων καλλιτεχνών από τον 18ο αιώνα. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους Ελληνες συλλέκτες».
Αν και εγγονός πολιτικού, ο ίδιος αποστρέφεται την ανάμειξη με τα κοινά. Χαλαρώνει μαγειρεύοντας, ταξιδεύοντας και ασχολούμενος με τα σπορ, όπως η βραζιλιάνικη χορευτική/πολεμική καποέιρα, και οραματίζεται να φτιάξει ένα θεματικό πάρκο Αβέρωφ, όπου ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να ξεναγηθεί και να δοκιμάσει την άμεση εμπειρία σε όλες τις οικογενειακές δραστηριότητες. Ονειρεύεται να εκσυγχρονίσει κάποιες από τις ετικέτες κρασιών, αφήνοντας ανέγγιχτες κάποιες άλλες που θεωρεί εμβληματικές και κλασικές. Οσο για τη συνέχεια της ιστορίας που πέφτει στους ώμους του, δηλώνει: «Αυτό δεν το θεωρώ βάρος, αλλά ευχαρίστηση. Αν δεν είχα τη συγκεκριμένη ενασχόληση, κυριολεκτικά θα βαριόμουν. Το να ασχολείσαι με δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με τις ρίζες σου ομολογώ ότι είναι συγκινητικό, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μεγάλη πρόκληση».
