Σπύρος Πώρος, 30 χρόνια πίσω από τον φακό

Οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από μια φωτογραφία του θα έφταναν για να γράψουν αρκετά μυθιστορήματα, αλλά για την ώρα αρκούν για να διανθίσουν την πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεσή του, με τίτλο «Αποτύπωμα 30», που φιλοξενείται έως τις 21 Δεκεμβρίου στo Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας. Ο λόγος για τον Σπύρο Πώρο που έχει φωτογραφίσει, μεταξύ άλλων, από διάσημους όπως τον Σαρλ Αζναβούρ και τον Χάρβεϊ Καϊτέλ μέχρι την Κίρα Νάιτλι, τα περίφημα μπαλέτα της Κούβας και τις άγριες φυλές των Μαορί. Δεν του είναι άγνωστα τα βαρυσήμαντα πρόσωπα ούτε οι απάτητες γωνιές του πλανήτη, οι μεγάλοι έρωτες και τα άγρια βράδια της Νέας Υόρκης, σαν αλλόκοτα εσταντανέ από το «Sex and the City» -ο φακός του έχει απαθανατίσει ακόμα και τον Mr. Big, βλ. Κρις Νορθ- και φυσικά, σε καμία περίπτωση οι ηλιόλουστες μέρες της Αθήνας, όπως τότε που ανέβαζε στην Ακρόπολη την Τζένιφερ Λόπεζ για να ποζάρει σε μία από τις σπάνιες άνετες φωτογραφήσεις της.



Απέναντι στην κάμερά του δεν έμεινε αδιάφορος κανείς, αφού ήξερε όχι ότι φωτογραφίζεται αλλά ότι αποκαλύπτει τη μύχια αλήθειά του. Για εκείνον πιο πολύ, άλλωστε, μετράει η στιγμή που θα του χαμογελάσει μία από τις φιλοξενούμενες του Γηροκομείου Αθηνών, όπου νιώθει ευτυχής ως καλλιτεχνικός διευθυντής, παρά όταν θα βρεθεί ανάμεσα στους κοσμικούς κύκλους της Αθήνας αφού, όπως μας λέει, «στην Ελλάδα η showbiz υπάρχει μόνο κατ' ευφημισμό, αφού δεν υφίσταται πραγματικό star system. Η ύπαρξή του προϋποθέτει πραγματικούς αστέρες, όχι εφήμερους πρωταγωνιστές σε ριάλιτι», για να καταλήξει πως χαίρεται που κρατάει πλέον αποστάσεις από όλα αυτά. «Μπορεί να έζησα δύσκολα παιδικά και εφηβικά χρόνια, αλλά δεν έχω απωθημένα. Γιατί δεν έφυγα για να σπουδάσω, ούτε με ένα όνειρο, αλλά επειδή δεν με χωρούσε ο τόπος. Απλώς, ήθελα να τρέξω μακριά από όλους».



Από την πόλη και γενικά από τη χώρα έφυγε κάποιο πρωί στα 19, αφού ήδη είχε προλάβει να δουλέψει σε ό,τι εργασία βάζει ο νους, από την Κεντρική Αγορά μέχρι τα καραβάκια του Ρίου, όπου τελικά τού άνοιξε δισκοπωλείο ο καπετάνιος και μποξέρ πατέρας του, «για να μην πάρω τους δρόμους». Εκείνος, όμως, ως ατίθασο παιδί και ήδη πρωταθλητής της Ελλάδας στο τζούντο, του έκλεβε τα βράδια το Suzuki και έτρεχε στις διάφορες παραλίες, όπου αγνάντευε μόνος επί ώρες το πέλαγος, τολμώντας να φανταστεί ένα διαφορετικό μέλλον. Με τον πατέρα του, «τον μόνο άνθρωπο που φοβήθηκα ποτέ», τον συνέδεαν λίγα πράγματα αλλά ουσιαστικά: ο Πειραιάς, οι βόλτες στην Καστέλα, οι αγώνες στο Καραϊσκάκη, «η πραγματική έδρα της πιο ουσιαστικής ομάδας του Πειραιά, του Εθνικού», όπως μας λέει, φορώντας μάλιστα τη χαρακτηριστική γαλάζια φανέλα, καθισμένος στον καναπέ του σπιτιού του, στην Αθήνα. Από εκείνον πήρε το τσαγανό, όπως και από τον αντάρτη παππού την περηφάνια και από τον άλλο παππού, του οποίου έχει και το όνομα, έναν τους πρώτους θεατρικούς συγγραφείς στην Ελλάδα, τον σεβασμό και την αγάπη για την τέχνη.



«Αυτή ήταν η μόνη πυξίδα στη ζωή μου, ακόμα και όταν όλα έδειχναν λάθος. Η τέχνη που επικοινωνεί με τον βαθύτερο κόσμο μας και αποκαλύπτει την ανθρωπιά μας. Γι’ αυτό αποκαλώ τις φωτογραφίες μου ανθρωπογεωγραφίες, καθώς προσπαθώ να αποτυπώσω όσο μπορώ την ψυχοσύνθεση κάθε ανθρώπου. Εκεί εστιάζω αφού δεν μου λέει τίποτα η φωτογραφία, όσο άρτια και αν είναι τεχνικά, αν είναι άψυχη. Ευτυχώς είχα την τύχη στη Νέα Υόρκη να έχω αρκετούς βοηθούς, ώστε να μπορώ να εστιάζω στο πιο κεντρικό κομμάτι που είναι για μένα ο άνθρωπος».









Αντιθέτως, γυρνώντας όλο τον κόσμο ως περίοπτο μοντέλο των κορυφαίων πρακτορείων Wilhelmina και Select έζησε στο πικ όλα όσα άλλοι δεν τολμούσαν καν να φανταστούν. Αλλά για εκείνον η καλύτερη στιγμή ήταν όταν μπορούσε να απαθανατίσει ό,τι βάλει ο νους με τη μικρή του Kodak G1. «Την τέχνη τη συνδέω πάντα με το συναίσθημα και με όλον αυτό τον πλούτο των συναισθηματικών αντιδράσεων που γεννά ένα έργο. Εφόσον ένα έργο δημιουργεί έντονα συναισθήματα -και όχι σοκ, γιατί καλύπτει το γνήσιο συναίσθημα- και καταφέρνει να αποτυπώσει κάτι που προκαλεί ανάλογες αντιδράσεις, τότε είναι τέχνη. Δεν είναι, επομένως, κάτι ανεξήγητο». Ούτε η ομορφιά, όπως λέει, «είναι κάτι απλό - και ας λέει ο Αριστοτέλης ότι είναι αυταπόδεικτη. Εχω δει ανθρώπους που μπορεί να μην είναι συμμετρικοί με την κλισέ, αυστηρή έννοια, αλλά είναι όμορφοι εσωτερικά και εξωτερικά. Γιατί έχουν μάθει να τοποθετούνται στον κόσμο. Είχα την τύχη να φωτογραφίσω τέτοιους ανθρώπους», καταλήγει, λέγοντας ιστορίες για τον κιθαρίστα των Animals Χίλτον Βάλενταϊν, που τον έπεισε να φωτογραφηθεί γυμνός μαζί με τη γυναίκα του, με το ταλαιπωρημένο σώμα και το τουρμπάνι των Σιχ στο κεφάλι.