Εμπενίζερ Σκρουτζ: Παντού βρίσκεται ένας ανάμεσά μας

Χριστούγεννα και φέτος. Η γιορτή της αγάπης και της γέννησης του Θεανθρώπου. Μία εποχή όπου όλοι δίνουν ευχές και δώρα. Ο Άγιος Βασίλης από την Καισαρεία κάνει το μακρινό του ταξίδι και πραγματοποιεί τις ευχές και τα όνειρα των μικρών παιδιών. Υπάρχει όμως και ένα αλλά. Ανάμεσα στους ήρωες της παιδική μας ηλικίας υπάρχει και η σκοτεινή προσωπικότητα του Εμπενίζερ Σκρουτζ, που δεν ξέρει τι θα πει γενναιοδωρία.

Δεν φταίει αποκλειστικά αυτός. Σύμφωνα με το ομώνυμο μυθιστόρημα του Καρόλου Ντίκενς, ρόλο έπαιξαν τα ψυχικά τραύματα της παιδικής του ηλικίας τα οποία και διαμόρφωσαν έναν μίζερο, ξερακιανό και στεγνό από συναισθήματα ήρωα.

Ο Σκρουτζ έβαζε πάνω από όλους και όλα πρώτα το χρήμα. Με αυτή του τη στάση και το πάθος του για την φιλαργυρία έχασε φίλους, την αγαπημένη του, καθώς και οικογένεια και συναδέλφους. Σημειωτέον ότι η αγαπημένη του του δίνει πίσω το δαχτυλίδι των αρραβώνων του, αφού ο Σκρούτζ δεν βρίσκει χρόνο για αυτήν.



Δεν είναι ότι δεν έχει χρήματα. Έχει. Αλλά δεν μπορεί να δώσει τίποτα σε κανέναν. Και αυτό γιατί η πράξη αυτή καθεαυτή, τον υπερβαίνει. Τον ξεπερνάει. Βυθισμένος στην εορταστική μιζέρια του, σκορπά γύρω του την γκρίνια και την περιφρόνηση για τους άλλους, και γίνεται ένας διαχρονικός ήρωας με αρνητική σημασία. Στην πραγματικότητά το επάγγελμά του είναι τοκογλύφος. Δηλαδή εκμεταλεύεται φτωχούς και πλούσιους με σκληρό και πολλές φορές απάνθρωπο τρόπο, ακόμα και προς εκείνους που τον ευεργέτησαν στο ξεκίνημα της ζωής του. Άλλωστε η τσιγγουνιά είναι ένα καλά κρυμμένο μυστικό. Η προσωπικότητά του βρίσκει την τέλεια ενσάρκωσή του στον ήρωα του Γουόλτ Ντίσνευ των κλασσικών εικονογραφημένων.

Υποψισμένος ότι ο ξάδερφος Ντόναλντ και τα τρία ανηψάκια του τον θέλουν αποκλειστικά για τα λεφτά του, τα φυλάει ως κόρην οφθαλμού, τα ασφαλίζει και τα προσκυνάει ενώ συχνά τον βλέπουμε να κάνει και βουτιές στην πισίνα του με τα δολλάρια. Ο καλύτερός του φίλος είναι η καραμπίνα για τους εχθρούς του. Συναρπαστικό? Ίσως. Η συγκεκριμένη όμως προσωπικότητα στον αντίποδα του `Αη-Βασίλη έχει πρβληματίσει την υφήλιο, εδώ και δεκαετίες.

Παντού υπάρχει ένας Σκρούτζ. Το κακό όμως είναι ότι η τσιγγουνία του είναι μεταδοτική.

Τον χαρακτηρίζει η μισανθρωπία και η μισαλλοδοξία και θα λέγαμε και η παντελής έλλειψη προσφοράς και ανθρωπιάς προς τους άλλους.

Όταν όμως εμφανίζονται τα πνεύματα των Χριστουγέννων από το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, όλα αλλάζουν. Ο Εμπενίζερ γίνεται άλλος άνθρωπος, ενώ αποκαλύπτονται νέες πτυχές του χαρακτήρα του που ήταν εδώ και καιρό καλά κρυμμένες.

Το μυθιστόρημα του Ντίκενς αλλάζει τροπή. Ανα αγάπη σημαίνει να σπρώχνει κανείς τον άλλον πιο κοντά σε αυτό που πραγματικά είναι, τότε τα πνεύματα των Χριστουγέννων έκαναν καλά τη δουλειά τους. Του έδωσαν μία δεύτερη ευκαιρία να επανορθώσει και να επαναξιολογήσει το νόημα της ζωής. Το θέμα είναι εάν το άξιζε πραγματικά αφού σύμφωνα πάντα με το μυθιστόρημα είχε εκμεταλευτεί και αδικήσει ανθρώπους. Οι ανήσυχες ψυχές του άλλαξαν οπτική στη ζωή. Έτσι ο Εμπενίζερ Σκρουτζ εμβληματική πλέον φιγούρα των παιδικών μας χρόνων δικαιώθηκε και η παγκόσμια λογοτεχνία βρήκε στο πρόσωπό του έναν, τον καθέναν που έχει καταλάβει την δύναμη του χρήματος.

Το ίδιο το μυθιστόρημα μας προβληματίζει τελικά. Γιατί οι κακοί να έχουν πάντα μία δεύτερη ευκαιρία ενώ οι καλοί να πεθαίνουν νέοι. Εδώ είναι το ερώτημα.

Ο κάθε Εμπενίζερ αξίζει κι αυτός μία δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. `Η μήπως όχι?