Lou Reed: Ο δικός μου θεός είναι το Rock 'n' Roll

Ο μουσικός που καθόρισε την μουσική από την δεκαετία του 1960 και μετά. Η καλτ μορφή της ροκ, ο πρωτοπόρος δημιουργός, ο μεγάλος κιθαρίστας, ο ρομαντικός επαναστάτης, ο soft ροκάς. Ο Νεουορκέζος που λάτρεψε η υφήλιος. Ένας μουσικός θρύλος, ο Lou Reed, έκλεισε τα μάτια του για πάντα, αφήνοντας πίσω ένα μουσικό track record που δεν θα καταρρίψει κανείς...

Τον Lou Reed, τον γνωρίζεις πάντοτε από κάποιον μεγαλύτερο σου. Εκεί γύρω στα δεκατέσσερα σου που αρχίζεις και ψάχνεσαι με Rolling Stones, Doors, και Smiths έρχεται πάντα κάποιος μεγαλύτερος και σου δίνει ένα δείγμα μουσικής (κασέτα στην εποχή μου) από Velvet Underground λέγοντας σου, ότι αυτοί τους έχουν επηρεάσει όλους αυτούς που ακούς, άκου και θα με καταλάβεις. Το είπε άλλωστε ο Brian Eno καλύτερα από όλους: «Μπορεί το πρώτο τους άλμπουμ να πήγε χάλια στις πωλήσεις (μιλάει για το The Velvet Underground & Nico με εξώφυλλο τη μπανάνα του Andy Warhol) αλλά κάθε ένας από αυτούς τους 30,000 που αγόρασαν αυτόν τον δίσκο τότε, μετά έφτιαξε ένα δικό του συγκρότημα». Και ισχύει... Το άλμπουμ αυτό είναι ομολογουμένως ένα από τα άλμπουμ που έχουν ασκήσει τη μεγαλύτερη επιρροή στην ιστορία της μουσικής. (νούμερο 13 στη λίστα των 500 καλύτερων άλμπουμ όλων των εποχών του περιοδικού Rolling Stone).


Βραχνή φωνή χωρίς συναίσθημα, σκεφτόταν κάποιος που πρωτοάκουγε τον Reed..και μετά πρόσεχε τους στίχους του και καταλάβαινε.. πάρτε παράδειγμα τραγούδια όπως το Sweet Jane: “Heavenly wine and roses, seem to whisper to me when you smile”.  Ο ίδιος άλλωστε είπε οτι πάντοτε στόχος του ήταν να μεταφέρει την ποιότητα του μυθιστορήματος στο στίχο..και να καταφέρει να γράψει το απόλυτο αμερικάνικο μυθιστόρημα μέσα σε ένα μόνο τραγούδι. Ίσως να μην κατάφερε να το γράψει σε ένα τραγούδι...αλλά σίγουρα η intellectual πλευρά της νεώτερης Αμερικής, από το 1960 έως σήμερα αποτυπώνεται στη μουσική του. Και ειδικότερα το προφίλ του Νεουορκέζου.

Η ιστορία του Reed άλλωστε ξεκινάει και καταλήγει εκεί στην λατρεμένη του New York. Γεννημένος στο Brooklyn, σπούδασε στο πανεπιστήμιο Syracuse δημοσιογραφία, δημιουργική γραφή και σκηνοθεσία. Γνώρισε τον ποιητή Delmore Swartz που ήταν o καθηγητής του που τον επηρέασε πολύ. Ο Reed πάντα ανεξάρτητος οικονομικά, και λάτρης της free jazz, ξεκίνησε να δουλεύει ως μουσικός παραγωγός στο ραδιόφωνο της περιοχής του παίζοντας τζαζ,  doo wop, rhythm and blues όλα μουσικά είδη που τον επηρέασαν πολύ στο πως έπαιζε την κιθάρα του. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο με Άριστα και το 1964 μετακόμισε στην Νέα Υόρκη, όπου βρήκε δουλειά σαν στιχουργός με μόνιμο συμβόλαιο στην Pickwick Records. Το πρώτο χιτάκι που έγραψε λεγόταν The Ostrich (η στρουθοκάμηλος) και είχε στίχους όπως “βάλε το κεφάλι σου στο πάτωμα και άσε κάποιος να στο πατήσει”. Ήταν μια παρωδία των pop τραγουδιών της εποχής, που οι ιδιοκτήτες της δισκογραφικής είπαν ότι έχει πλάκα, και έτσι έφεραν ένα συγκρότημα να το παίξει. Ήταν οι The Primitives του Ουαλού μουσικού John Cale και του Tony Conrad. Οι μουσικοί εντυπωσιάστηκαν με τον τρόπο παιξίματος της κιθάρας του Reed και από τότε το παίξιμο του απέκτησε το παρατσούκλι “ostrich guitar”. Με τον Cale όμως η ταύτιση μουσικά ήταν άμεση. Έγιναν κολλητοί αμέσως, ξεκίνησαν να συγκατοικούν και γνώρισαν τον κιθαρίστα Sterling Morrison και την ντράμερ Maureen Tucker και λίγο καιρό αργότερασχημάτισαν τους Velvet Underground, αυτό που θα έμελλε να είναι ένα από τα πιο avant guard συγκροτήματα όλων των εποχών.

Έτσι ξεκίνησαν να γράφουν ιστορία.. Παίζοντας σε καταγώγια στο Lower East Side, πειραματίζονται με ναρκωτικά, με μουσική που ακούγεται εντελώς περίεργη (διάσημη η ατάκα του David Bowie ότι όταν τους άκουσε πρώτη φορά ένιωσε τον εγκέφαλο του να εκρύγνεται) ο Reed που είναι αμφιφυλόφιλος επιτέλους μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα σε ένα τέτοιο περιβάλλον και να ξεχάσει τα ηλεκτροσόκ που του έκαναν οι γονείς του για να “ξεπεράσει” τις κρίσεις ομοφυλοφιλίας του.

'Ενα βράδυ τους είδε να παίζουν ο Andy Warhol, ο οποίος ενθουσιάστηκε με τον πειραματικό τους ήχο και τους συμπεριέλαβε στα “Exploding Plastic Inevitable” τα λεγόμενα EPI, που ήταν βραδιές με μουσική, περφόρμανς και ταινίες που μάζευαν όλον τον cool κόσμο της Νέας Υόρκης. Εκεί ο Reed γνώρισε πολλούς μουσικούς και όπως ο ίδιος έλεγε πάντοτε, ο Andy Warhol έγινε ο μέντορας του. Τα σπάσανε μόνο όταν ο Warhol τους πρότεινε να βάλουν και μια γυναίκα να τραγουδάει το μοντέλο και τραγουδίστρια Nico. Με δυσκολία συμφώνησαν και βγήκε το πρώτο άλμπουμ τους (ο Reed διαχώρισε την θέση των Velvet Underground βάζοντας δίπλα το όνομα της Nico). Φυσικά αυτό το άλμπουμ έμελλε να γίνει ένα ιστορικό άλμπουμ που επηρεάζει  ακόμα τη μουσική. Τραγούδια του τα “Sunday Morning”, “I'm waiting for the Man” “Femme Fatale” “Venus in furs” “Run, run, run” “All Tomorrow's Parties” “Heroin” “Here she Goes Again” “I'll be Your Mirror” “The Black Angel's Death Song” και “European son”.

 Ένα άλμπουμ αργότερα το White Light/White Heat του 1969, ο Warhol είχε απολυθεί από μάνατζερ, η Nico είχε φύγει και οι Undergound συνέχιζουν μόνοι. Δύο άλμπουμ μετά απο αυτό, ο Reed έφυγε από τη μπάντα και ξεκίνησε σόλο καριέρα. Αυτά το 1972.

Το πρώτο του άλμπουμ ήταν το Transformer την ίδια χρονιά (1972). Παραγωγοί; Ο David Bowie και ο Mick Ronson. Το χιτ του δίσκου το Walk on the Wild Side, μια ωδή σε όλους τους απατεωνίσκους, άστεγους, τραβεστί, πόρνες και περιδιαβώμενους της Νέας Υόρκης που κάποτε πλαισίωναν τον Warhol. Ήταν ένας δίσκος με μεγάλη επιτυχία που θα τον καταδίωκε για την υπόλοιπη καριέρα του. Σημαντικό κομμάτι του δίσκου το Perfect Day που θα περάσει απαρατήρητο μέχρι το 1996 που θα συμπεριληφθεί στο soundtrack της καλτ ταινίας Trainspotting.




Ο Reed πάλευε με τους δαίμονες του όλα αυτά τα χρόνια. Ναρκωτικά παντός είδους, γυναίκες, άνδρες και πολύ μα πάρα πολύ αλκόολ, παρ' όλο που παίρνει  λίγο «τα πάνω του» μετά την πρώτη του ατομική επιτυχία Και όμως συνεχίζει να γράφει μουσική, αλλά το δεύτερο άλμπουμ του είναι το πιο σκοτεινό Berlin, που αναφέρεται στη χρήση ναρκωτικών, την οικογενειακή βία την πορνεία και την απιστία. Το 1974 βγάζει δύο άλμπουμ τα Sally Can't Dance και Rock 'n' Roll Animal, όπου “ξανά-ανακαλύπτει” με άλλους ήχους, παλιότερα τραγούδια του όπως το  Perfect Day.
Το 1975 βγάζει το Coney Island Baby, ένα μαλακό, γλυκό και ζεστό άλμπουμ. Το Rock and Roll Heart του 1976, ήταν ίσως από τα χειρότερα του και η επιστροφή γίνεται το 1978 με το Street Hassle. Την ίδια χρονιά βγαίνει και το Live: Take no Prisoners που οι κριτικοί θεωρούν το πιο τολμηρό του άλμπουμ μουσικά. Συνεχίζει με τα The Bells και Growing Up in Public το 1979-1980.

Δεκαετία του 80

Ο Lou Reed ξεκινάει μια νέα πορεία. Σε μικρά κλαμπάκια του Μανχάταν γνωρίζει νέους μουσικούς όπως την Patti Smith και τον David Byrne. Ακούει νέα πράγματα και πειραματίζεται. Επίσης παντρεύεται για πρώτη φορά με την Βρετανίδα σχεδιάστρια Sylvia Morales. Αυτή η δεκαετία με τον συντηριτισμό, το χρηματιστήριο και τους γιάπηδες σχηματίζει μια Νέα Υόρκη που τον αηδιάζει.. και με τον θάνατο του Warhol το 1987, επιστρέφει στις ρίζες του... ξανασυνεργάζεται με τον John Cale μετά από είκοσι χρόνια, στο άλμπουμ tribute για τον μέντορα τους, το Songs for Drella (το nickname του Warhol).



Δεκαετία του 90
Οι Velvet Underground ξανασυναντιούνται σε ένα φιλανθρωπικό γκαλά. Ο Reed βγάζει το προσωπικό του Magic and Loss το 1992 και συνεχίζει τουρνέ στην Ευρώπη. Το 1996 οι Velvet Underground μπαίνουν στο Rock and Roll Hall of Fame.

2000 έως σήμερα
Το άλμπουμ Ecstasy θα τον φέρει στο προσκήνιο με εξαιρετικές κριτικές ακόμα και από τους πιο σκληρούς μουσικούς κριτές του. Θα χωρίσει με την γυναίκα του γιατί πιθανώς μετά από πολλά πολλά χρόνια που ψάχνει το άλλο του μισό θα το βρει στο πρόσωπο της εικαστικού και μουσικού Laurie Anderson την οποία έχει γνωρίσει στα τέλη του 90 αρχικά ως φίλη. Θα παντρευτούν το 2008. Θα αρχίσει να ασχολείται με φιλανθρωπικές συναυλίες, γκαλά, την φωτογραφία και την ποίηση με πιο εντατικό τρόπο και θα συνεχίσει τις περιοδείες.
Οι καταχρήσεις και η έντονη ζωή όμως θα ζητήσουν τα ρέστα όταν το 2012 θα ανακαλύψει ότι πλέον το συκώτι του υπολειτουργεί. Ο ίδιος που έχει γράψει ένα από τα πιο εικονικά τραγούδια για τη χρήση ναρκωτικών το Heroin θα πει σε συνέντευξη το 1974 όταν τον ρωτήσουν γιατί γράφει τραγούδια για την χρήση των ναρκωτικών και παροτρύνει τους νέους να κάνουν χρήση. «Γιατί τα ναρκωτικά είναι πιο διασκεδαστικά από τη monopoly». Τα ναρκωτικά πια τα έχει κόψει «αλλά για να τα κόψω άρχισα το ποτό» εξηγεί.
Το καλοκαίρι του 2013 θα υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος και θα δηλώσει ότι «νιώθω πιο δυνατός από ποτέ. Είμαι το θαύμα της σύγχρονης ιατρικής» .. τελικά όμως δεν τα κατάφερε, άλλωστε δεν περίμενε θαύματα, γιατί δεν πίστευε στον Θεό ...

«My God is Rock n Roll» έλεγε πάντοτε...



Δείτε εδώ στιγμιότυπο συναυλίας με τους David Bowie, Louu Reed, David Byrne, Patti Smith κτλ.