Η φωνή του Sodade

Η παράσταση αφιέρωμα στην ξυπόλητη ντίβα Σεζάρια Εβόρα έρχεται στις 18 Νοεμβρίου στο Gazi Live στην Αθήνα – μια παράσταση με μουσική, τραγούδια και βιντεοπροβολές για την υπέροχη αλλά και τόσο συγκινητική ζωή της. 

Με αφορμή την συμπλήρωση 30 χρόνων από την κυκλοφορία του πρώτου της άλμπουμ που είχε τίτλο «Ξυπόλητη Ντίβα», η ορχήστρα που έχει το όνομα της, η Cesaria Evora Orchestra, έρχεται κοντά μας από το Πράσινο Ακρωτήριο.  

Στο αφιέρωμα συμμετέχει η Ντούλτσε Πόντες η οποία είχε συμπράξει πολλές φορές με την Σεζάρια σε μεγάλα φεστιβάλ και συναυλίες ενώ την ορχήστρα θα συνοδεύουν και νέες φωνές του Πράσινου Ακρωτηρίου, μεταξύ των οποίων η Νάνσυ Βιέιρα, η τραγουδίστρια που η ίδια η Σεζάρια είχε χρίσει άξια διάδοχό της.

Συγκινητική στιγμή της παράστασης που περιοδεύει με επιτυχία σε όλη την Ευρώπη, είναι η παρουσία του αγαπημένου ανιψιού της Σεζάρια, του Γκρέις Εβόρα, ο οποίος δημιούργησε ένα χορταστικό και πλήρες οπτικοακουστικό αφιέρωμα με φωτογραφίες και βίντεο από την ζωή της αλλά και τις καλύτερες στιγμές της σπουδαίας καριέρας της. Συμμετέχουν επίσης η Λουσιμπέλα και η Ελίδα Αλμέιντα.

Ραντεβού, λοιπόν, στις 18 Νοεμβρίου για να ταξιδεύσουμε και πάλι στο Πράσινο Ακρωτήριο και από εκεί στην Πορτογαλία, στην Βραζιλία και την Κούβα.

Οι διοργανωτές μας υπόσχονται ένα αληθινό ταξίδι ψυχής». Γιατί όπως έλεγε και η ίδια η Σεζάρια: «Η μουσική δεν έχει σύνορα. Η μουσική έχει μόνο μια γλώσσα: το συναίσθημα! Είναι η τόσο απλή αλλά και τόσο σπουδαία ένωση που συμβαίνει ανάμεσα στη μουσική και τους ανθρώπους και οι άνθρωποι αν την ζήσουν έστω και μία φορά, δεν την ξεχνούν ποτέ στη ζωή τους...».

Σε ηλικία επτά ετών έμεινε ορφανή από πατέρα, που ήταν βιολιστής, και η μητέρα της, που εργαζόταν ως μαγείρισσα, αγωνίστηκε μάταια να μεγαλώσει αυτήν και τα έξι αδέλφια της με τα πενιχρά εισοδήματά της. Στα δέκα της, η μικρή Σιζέ, όπως ήταν το χαϊδευτικό της, μπήκε σε καθολικό ορφανοτροφείο. Εκεί ήταν που ήρθε σε πρώτη επαφή με τη μουσική, συμμετέχοντας στη χορωδία του ιδρύματος.

Στα 16 της κι ενώ εργαζόταν ως ράφτρα, συνάντησε ένα ναυτικό, ονόματι Εντουάρντο, ο οποίος τη μύησε στα παραδοσιακά μουσικά στιλ των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου, κολαντέιρα (σατιρικά τραγούδια κοινωνικής κριτικής) και μόρνα (τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας). Στη δεκαετία του '60 ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία, στα οποία σύχναζαν ναυτικοί, για λίγα εσκούδο (τα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου ήταν αποικία της Πορτογαλίας έως το 1975).

Τη δεκαετία του '70 η Εβόρα ήταν πλέον αρκετά γνωστή στο νησί της, χωρίς όμως η επιτυχία της αυτή να βελτιώσει τα οικονομικά της. Έτσι, αποφάσισε να σταματήσει το τραγούδι για να μπορέσει να θρέψει τα δύο παιδιά της. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως «σκοτεινά χρόνια».

Τη διεθνή επιτυχία της οφείλει σε δύο συμπατριώτες της, που ζούσαν στην Ευρώπη. Στον Μπάνα, που την προσκάλεσε να τραγουδήσει στην Πορτογαλία και τον Ζοζέ ντα Σίλβα, που την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι για να ηχογραφήσει ένα δίσκο. Το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) που γνώρισε μεγάλη επιτυχία.

Η Σεζάρια Εβόρα εκτοξεύτηκε στο διεθνές μουσικό στερέωμα με το τραγούδι Sodade, που έγινε η πρώτη διεθνής επιτυχία της και έχε πούλησε πάνω από 500.000 αντίτυπα μέχρι σήμερα. Η πορτογαλική λέξη saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, πόθο, λύπη και μετάνοια. Η έκφραση της sodade αποτελεί λέξη που δημιουργήθηκε από πρόσμιξη των Πορτογαλικών και της τοπικής διαλέκτου. Όπως είπε αργότερα είναι η λέξη που περιγράφει την ίδια.