Η πανδημία κατέστησε πιο ορατές και επέτεινε κοινωνικές ανισότητες και αποκλεισμούς που προϋπήρχαν. Οι μηχανισμοί κοινωνικής ασφάλειας που θεμελιώθηκαν την περίοδο ανάπτυξης του κράτους πρόνοιας, αλλά υποχώρησαν ραγδαία τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, αποδεικνύονται ανεπαρκείς για να αντιμετωπιστούν οι νέες μορφές κοινωνικού αποκλεισμού.
Ξενοφών Ι. Κοντιάδης
Οι διάλογοι Παππά - Μιωνή αποτελούν, αν δεν αποδειχθούν πλαστοί, ένα συγκλονιστικό πολιτικό ντοκουμέντο. Πρόκειται για ένα τεκμήριο πολιτικής διαφθοράς τεραστίων διαστάσεων, με την εμπλοκή υπουργών, δικαστικών λειτουργών και επιχειρηματιών σε ένα σχέδιο που δεν αποσκοπούσε μόνο στον προσπορισμό οικονομικού οφέλους, αλλά και στην ηθική, πολιτική και δικαστική εξόντωση πολιτικών αντιπάλων, κατά τρόπο ώστε ενδεχομένως να διακυβευόταν το δημοκρατικό πολίτευμα και το κράτος δικαίου. Τα πολιτικά και νομικά ζητήματα είναι ευρύτατα και σύνθετα.
Στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του «Μια ζωή γεμάτη» (εκδ. Καστανιώτη 2020), ο Φοίβος Ιωαννίδης δεν αφηγείται μόνο τα βιώματα από τα παιδικά του χρόνια στη μεσοπολεμική Κρήτη, την Κατοχή και τη δολοφονία του αντιστασιακού πατέρα του από τους Γερμανούς, την μποέμικη φοιτητική ζωή στη μεταπολεμική Αθήνα, την πολιτική στράτευση, την ένοπλη αντίσταση κατά της Απριλιανής Δικτατορίας, την πολυετή φυλάκιση και την ενεργό πολιτική δράση κατά τη Μεταπολίτευση. Μέσα από τη γλαφυρή αφήγηση της προσωπικής και της πολιτικής του διαδρομής και τις μαρτυρίες για σημαντικά γεγονότα και πρόσωπα στο βιβλίο ανατέμνεται ολόκληρη η Ελληνική Ιστορία των τελευταίων 80 χρόνων.
H πανδημία έφερε την Ευρωπαϊκή Eνωση πιο κοντά στη διάλυση παρά ποτέ. Μπροστά στις ασύμμετρες οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, τα κράτη του ευρωπαϊκού Βορρά με χαμηλό επίπεδο χρέους έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να στηρίξουν τις οικονομίες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες τους σε σύγκριση με τις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου, των οποίων οι επιχειρήσεις θα βρεθούν σε μειονεκτική ανταγωνιστικά θέση και θα κινδυνεύουν να εξαγοραστούν στο πλαίσιο ενός ιδιότυπου οικονομικού δαρβινισμού.
Σε συνθήκες πανδημίας ένα κρίσιμο ζήτημα είναι οι περιορισμοί της ελευθερίας του λόγου. Είναι ανεκτοί εν όψει του κινδύνου διασποράς ψευδών ειδήσεων ή της έκφρασης απόψεων που μπορεί να επιδράσουν αρνητικά στην τήρηση των περιοριστικών μέτρων; Πώς επηρεάζει η περιορισμένη πολυφωνία των ΜΜΕ τον δημόσιο διάλογο για την πανδημία; Στην κριτική δεν είναι συνταγματικά ανεκτό, ούτε εν μέσω πανδημίας, να τίθενται όρια. Η κριτική δεν μπορεί παρά να είναι απεριόριστη σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου, όπου κατοχυρώνονται και προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα του προσώπου. Η κριτική εξ ορισμού δεν μπορεί να οριοθετηθεί, εφόσον ως κριτική αντιλαμβανόμαστε την αξιολογική κρίση για τον δημόσιο λόγο, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι επιστημονικές απόψεις των ειδικών συμβούλων των κυβερνήσεων.
Θα μπορούσε η πανδημία του COVID-19 να είχε προβλεφθεί; Ηδη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 κυκλοφόρησαν αρκετά βιβλία, όπως τα «The Coming Plague» και «Virus X», που προειδοποιούσαν για την αναζωπύρωση των λοιμωδών νόσων, την αυξανόμενη ανθεκτικότητα των νοσοκομειακών βακτηρίων στα αντιβιοτικά και τον κίνδυνο παγκόσμιας εξάπλωσης φονικών ιών.
Θα μπορούσε η πανδημία του COVID-19 να είχε προβλεφθεί; Ηδη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 κυκλοφόρησαν αρκετά βιβλία, όπως τα «The Coming Plague» και «Virus X», που προειδοποιούσαν για την αναζωπύρωση των λοιμωδών νόσων, την αυξανόμενη ανθεκτικότητα των νοσοκομειακών βακτηρίων στα αντιβιοτικά και τον κίνδυνο παγκόσμιας εξάπλωσης φονικών ιών.
Το 1929, έναν χρόνο μετά την ίδρυση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η Αγνή Ρουσοπούλου άσκησε αίτηση ακυρώσεως ενώπιόν του επειδή η εξεταστική επιτροπή του είχε απορρίψει τη συμμετοχή της στον πρώτο διαγωνισμό για πρόσληψη δικαστών, με το σκεπτικό ότι είναι γυναίκα. Τη Ρουσοπούλου, πτυχιούχο της Νομικής με μεταπτυχιακές σπουδές στη Λειψία και το Ρότσεστερ, ανέλαβε να εκπροσωπήσει ο κορυφαίος συνταγματολόγος Αλέξανδρος Σβώλος. Ωστόσο η αίτησή της απορρίφθηκε με σειρά επιχειρημάτων κατά του διορισμού γυναικών σε δημόσιες θέσεις, ιδίως δικαστών. Χρειάστηκε να περάσουν τρεις δεκαετίες μέχρι να διοριστεί το 1958 η Πηνελόπη Αθανασοπούλου πρώτη γυναίκα δικαστής στο ΣτΕ και 60 χρόνια ακόμη για να φτάσουμε στο 2018 και στην πρώτη πρόεδρο του δικαστηρίου, την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου.