Παν. Μπουσμπουρέλης

Δεν είναι μόνο τα σαφή μηνύματα των εταίρων που στοχοποίησαν εκ νέου τις συντάξεις αλλά και όλη αυτή η αύξηση της φορολογίας, που περιλαμβάνει η πρόταση της ελληνικής πλευράς, τα οποία, αν μη τι άλλο, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ικανοποιητικά. Και ένα μέρος τους προέκυψε από την υπερβολική διάρκεια του χρόνου της διαπραγμάτευσης που δημιούργησε υφεσιακά και δυσμενή δημοσιονομικά αποτελέσματα.

Μια συμφωνία είναι πλέον ορατή, και το καλύτερο που έχει να κάνει η κυβέρνηση είναι να αποδείξει αυτό που έχει αρχίσει να αμφισβητείται, δηλαδή ότι μπορεί να οδηγήσει την οικονομία σε σταθεροποίηση και ανάκαμψη.

Φυσικά ακόμα και με την αναμενόμενη σύγκλιση τίποτε δεν θα έχει κριθεί οριστικά, καθώς Ασφαλιστικό και χρέος, τα δύο μεγάλα ζητήματα, θα είναι το αντικείμενο της νέας διαπραγμάτευσης.

Οπως φαίνεται, οι πιστωτές θέλουν να μας δώσουν τη δυνατότητα να βουλώσουμε τις τρύπες του καλοκαιριού με τα εναπομείναντα κεφάλαια του ΤΧΣ, χωρίς δηλαδή να μας εντάξουν ακόμα σε νέο πρόγραμμα.

Ομως τις τελευταίες ημέρες διέρρευσαν και οι πληροφορίες για την ελληνική πρόταση της νέας αναδιάρθρωσης του χρέους.
Οπως αντιλαμβανόταν κανείς που παρακολουθεί τις εξελίξεις ότι η αρχική βάση της διαπραγμάτευσης δεν επρόκειτο να οδηγήσει πουθενά, έτσι είναι μάλλον απίθανο οι πιστωτές να δεχτούν τα όσα κατέγραψαν οι «Financial Times» για διαγραφή του 50% ή υποκατάσταση από τα λεγόμενα perpetual bonds, ομόλογα που αποπληρώνονται στο διηνεκές.

Στο ίδιο μήκος κύματος φοβάμαι ότι θα κινηθούν και τα ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης. Ισως οι ρεαλιστικές προτάσεις περιλαμβάνουν χαμηλά επιτόκια και επιμηκύνσεις, όχι όμως διαγραφές και ειδικά υπό τις παρούσες προϋποθέσεις.

Πρέπει επίσης στο σημείο αυτό να σημειωθεί επιτέλους ότι όλη αυτή η διαδικασία δεν θα πρέπει να πάρει στον λαιμό της τις επόμενες γενιές που θα επωμιστούν τις υποχρεώσεις μιας χρεοκοπίας με αβέβαιες κοινωνικές επιπτώσεις.

Ολα, λοιπόν, κατατείνουν στο ότι ο πρωθυπουργός ή θα ολοκληρώσει τη μετεξέλιξή του σε σύγχρονο κεντροαριστερό Ευρωπαίο ηγέτη, που μέσα από την Ευρωζώνη θα διασφαλίσει τη σταθεροποίηση της χώρας και τη δικαιότερη κοινωνική ανακατανομή των βαρών, ή το πολιτικό του κεφάλαιο θα απομειώνεται.

Η κλιμάκωση της διαπραγμάτευσης κατέδειξε ότι εξαρχής θα έπρεπε να την είχαν πάρει πάνω τους στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με οικονομικό λόγο πιο mainstream, που μιλούν τη σύγχρονη γλώσσα, όπως ο Γιώργος Σταθάκης, διότι η εναλλακτική προσέγγιση της πλευράς Βαρουφάκη δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο υπουργός Οικονομικών δεν είναι καλός οικονομολόγος, άλλωστε η ανάλυση για την ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων που έκανε στον ΣΕΒ ήταν εξαιρετική και ήδη έχει αποκτήσει τεράστια εμπειρία στη διαχείριση της κρίσης.

Ωστόσο όλα αυτά είναι χρήσιμα για τη συνέχεια της διαπραγμάτευσης όπου καλό θα είναι να συγχρονιστούμε από την αρχή στη συχνότητα που θα πρέπει να μιλήσουμε.
Οσον αφορά όλους αυτούς που θέλουν να κάνουν τα δικά τους αγνοώντας τους εταίρους-πιστωτές, είναι χρήσιμη η εμπειρία της Αργεντινής, που αναλύεται εξαιρετικά στο νέο βιβλίο του οικονομολόγου Κώστα Μελά.

Με δικό σου νόμισμα μπορείς να κάνεις πολλά, όση πιστωτική επέκταση θέλεις και υποστήριξη της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Αν πράγματι θέλουμε επιτόκια μεταξύ 15% και 25%, πληθωρισμό που κανείς δεν θα ξέρει πού πράγματι θα είναι και ένα νόμισμα το οποίο θα υποτιμάται συνέχεια, αλλά υπό προσαρμοσμένους όρους τελικά θα παραμένει υπερτιμημένο, μπορούμε να το δοκιμάσουμε. Μήπως τελικά αυτό πρέπει να είναι το αντικείμενο του δημοψηφίσματος;