Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Η Ευρώπη ξεκίνησε μια μεγάλη στροφή πολιτικής. Οπως όλα τα “μεγάλα καράβια”, θα χρειαστεί χρόνο μέχρι να ολοκληρώσει τη στροφή, δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη πόσες μοίρες θα στρίψει, ούτε και εάν η νέα πορεία θα αποφύγει το “παγόβουνο” -τη διάλυση του ευρώ.

Φαίνεται όμως ότι οι πάντες έχουν συνειδητοποιήσει ότι εάν η Ευρωζώνη δεν αλλάξει δομή και πολιτικές, αργά ή γρήγορα θα διαλυθεί υπό το βάρος της ύφεσης η οποία θα οδηγήσει σε οικονομική και πολιτική αποσταθεροποίηση τις χώρες μέλη και, τελικά, το κοινό νόμισμα σε διάσπαση.

Είναι ο φόβος που εξωθεί τους Ευρωπαίους ηγέτες σε αποφάσεις.

Η κατάσταση αυτή είναι προς όφελος της Ελλάδας, διότι δημιουργεί προϋποθέσεις για να τεθεί σε νέα βάση το πρόβλημα. Αρκεί η υπόθεση να μην περιοριστεί στις καθησυχαστικές δηλώσεις των εταίρων ότι αναγνωρίζουν τις προσπάθειες των Ελλήνων και ότι περιμένουν να εφαρμόσουμε τις δεσμεύσεις μας.
Από αυτά χορτάσαμε τα τελευταία χρόνια και δεν εμπόδισαν ούτε στο ελάχιστο την περαιτέρω βύθιση της χώρας στο αδιέξοδο.

Τώρα, όμως, όλα ξαναμπαίνουν στο τραπέζι. Μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα ληφθουν αποφάσεις οι οποίες θα καθορίσουν τις ισορροπίες στην Ευρώπη για τις επόμενες δεκαετίες και, όπως είναι λογικό, οι διαφωνίες είναι πολλές.

Στη Σύνοδο Κορυφής έγινε σαφές ότι Γερμανία και Γαλλία έχουν ακόμη πολύ δρόμο μέχρι να βρουν τον κοινό παρονομαστή. Eπιτεύχθηκε ένας συμβιβασμός για την τραπεζική εποπτεία, ο οποίος όμως ανοίγει το δρόμο ώστε κάποια στιγμή τα κεφάλαια για την ενίσχυση των τραπεζών να δίνονται από το Ταμείο Διάσωσης (ESM) και να μη “χρεώνονται” στο κρατικό δημόσιο χρέος.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο συμβιβασμός έγινε με κάποια υποχώρηση από την πλευρά της Γερμανίας και προβλέπει ότι η νομοθεσία για την κοινή εποπτεία των τραπεζών θα διαμορφωθεί μέχρι το τέλος του 2012. Ετσι, καλύφθηκε η γαλλική απαίτηση να μην καθυστερήσουν άλλο οι αποφάσεις, αλλά η εφαρμογή των ρυθμίσεων αναμένεται περί τα τέλη του 2013. Ισως λοιπόν δοθεί στην πράξη  χρόνος για να φτάσει η Γερμανίδα Καγκελάριος κυρία Άνγκελα Μέρκελ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2013 χωρίς να δείξει στην εκλογική της πελατεία ότι υποχωρεί.

Από την άλλη πλευρά, οι αρχηγοί κρατών δεν συζήτησαν την δημοσιονομική πειθαρχία και την ιδέα του “υπερ-επιτρόπου” που προωθεί η Γερμανία, αλλά αποφάσισαν να εξετάσουν τα “συμβόλαια μεταρρυθμίσεων”, δηλαδή δεσμευτικές συμβάσεις που θα συνάπτει κάθε χώρα με την Ευρωζώνη, οι οποίες θα περιγράφουν τις οικονομικές πολιτικές που θα εφαρμόζουν. Κάτι σαν “μνημόνια α λα καρτ” για κάθε χώρα ξεχωριστά.

Ετσι, με τη Γερμανία και τη Γαλλία να βρίσκονται σε απόσταση, τα περισσότερα θέματα μένουν ανοιχτά για τη Σύνοδο Κορυφής του Νοεμβρίου αλλά κυρίως εκείνη του Δεκεμβρίου, όπου θα ληφθούν αποφάσεις για τα υπόλοιπα κρίσιμα θέματα που αφορούν στο νέο ευρωπαϊκό σχεδιασμό, όπως η πρόταση για προϋπολογισμό των 17 χωρών της Ευρωζώνης, ο οποίος θα βασίζεται στην έκδοση βραχυπρόθεσμων ευρω-ομολόγων και θα χρηματοδοτεί αναπτυξιακά έργα.

Το νέο πλαίσιο προσδιορίζει και ποιος είναι ο “πήχυς” για την ελληνική κυβέρνηση:
Πρέπει να βάλει “υποθήκες” έτσι ώστε να χρηματοδοτηθούν και οι ελληνικές τράπεζες απευθείας από το Ταμείο Διάσωσης για να ελαφρύνει το κρατικό δημόσιο χρέος, να υποστηρίξει με νύχια και με δόντια την ίδεα για προϋπολογισμό των 17 της Ευρωζώνης (ξεχωριστό από εκείνον των 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης) όπως και κάθε συζήτηση για αναπτυξιακά κονδύλια. Το κυριότερο είναι ότι η ελληνική πλευρά πρέπει να εξασφαλίσει γενναία χρηματοδότηση επενδύσεων με ευρωπαϊκά κονδύλια για να βγούμε από το τέλμα.

Διαφορετικά τα “μπράβο” των εταίρων θα μείνουν χωρίς αντίκρυσμα και η χώρα θα συνεχίσει στον κατήφορο.