Νέα επαγγελματική πραγματικότητα: Οι CEOs εξουθενώνονται και οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων ευημερούν

Στον κόσμο της εταιρικής ηγεσίας, οι διευθύνοντες σύμβουλοι συχνά θεωρούνται η επιτομή της επιτυχίας, που κατευθύνουν μεγάλους οργανισμούς προς την ευημερία. Ωστόσο, πίσω από την αίγλη και το κύρος της θέσης τους, κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα: πολλοί διευθύνοντες σύμβουλοι αντιμετωπίζουν εξάντληση, εξουθένωση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και πρόωρη θνησιμότητα. Αντίθετα, οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων φαίνεται να «διασχίζουν» το επιχειρηματικό τοπίο με περισσότερη ικανοποίηση και ευημερία, ενώ οι μελέτες δείχνουν ότι ο μέσος ιδιοκτήτης είναι πιο ευτυχισμένος και από τον μέσο εργαζόμενο.

CEOs σε κίνδυνο

Σύμφωνα με την Wall Street Journal, περισσότεροι από 1.900 διευθύνοντες σύμβουλοι εγκατέλειψαν τη δουλειά τους πέρυσι, ενώ 19 πέθαναν εν ενεργεία – αριθμός ρεκόρ. Μεταξύ εκείνων που παρέμειναν στη θέση τους, σύμφωνα με μια μελέτη της Deloitte, το 82% έχει βιώσει εξάντληση ενδεικτική της επαγγελματικής εξουθένωσης και το 96% αισθάνεται ότι η ψυχική του υγεία έχει χειροτερέψει. Δυστυχώς, αυτά τα ευρήματα ευθυγραμμίζονται και με αποτελέσματα από πιο μακροπρόθεσμες έρευνες.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών της Αμερικής, διαπίστωσε ότι οι διευθύνοντες σύμβουλοι που δεν προστατεύονταν από τους νόμους των κρατών από εχθρικές εξαγορές, έζησαν κατά μέσο όρο δύο χρόνια λιγότερο από εκείνους που προστατεύονταν.


Οι διευθύνοντες σύμβουλοι των οποίων οι εταιρείες υπέστησαν σημαντικές υφέσεις, είχαν επίσης την τάση να ζήσουν περίπου δύο χρόνια λιγότερο από τους ομολόγους τους. Κάτι παρόμοιο ισχύει και για τους CEO των οποίων οι κλάδοι γνώρισαν απότομη πτώση των τιμών των μετοχών τους. Οι ίδιοι φάνηκε να γερνούν ένα χρόνο ή και περισσότερο σε σύγκριση με τα στελέχη, των οποίων οι εταιρείες τα πήγαν καλύτερα.

Ανάλογης μεγάλης κλίμακας έρευνες έχουν αποδείξει, ότι αντίθετα με τους προαναφερθέντες, οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων φαίνεται να ευημερούν περισσότερο. Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Baylor συγκεκριμένα διαπίστωσε, ότι οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων έχουν σημαντικά μικρότερη συχνότητα εμφάνισης σωματικών και ψυχικών ασθενειών, επισκέπτονται λιγότερο συχνά το νοσοκομείο και αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή τους. Εννοείται πως είναι και πιο ευτυχισμένοι από τους υπαλλήλους τους.

Το βάρος της ευθύνης

Μπορεί σε κάποιους να φαίνεται περίεργη αυτή η πραγματικότητα που επισημαίνουν τα ευρήματα των ερευνών. Ότι δηλαδή οι υψηλά ιστάμενοι βιώνουν τόσο έντονα αρνητικά συναισθήματα, σε βαθμό που αυτά έχουν αντίκτυπο στην υγεία τους, είτε ψυχική, είτε σωματική. Ωστόσο, αν σκεφτούμε το πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν, ίσως αντιληφθούμε ότι η επιτυχία τους έρχεται με ένα πολύ δικαιολογημένο κόστος.


Οι διευθύνοντες σύμβουλοι των μεγάλων επιχειρήσεων λειτουργούν σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό, συνεχή έλεγχο και αμείλικτη πίεση για την επίτευξη οικονομικών στόχων. Οι απαιτήσεις της ηγεσίας μιας εισηγμένης στο χρηματιστήριο εταιρείας, για παράδειγμα, όπου κάθε απόφαση ελέγχεται από τους μετόχους και τους αναλυτές, μπορεί να επιβαρύνει την ψυχική και σωματική ευεξία ενός ατόμου. Ο ατελείωτος κύκλος της λήψης αποφάσεων με υψηλό ρίσκο, οι πολλές ώρες εργασίας και η προσδοκία για συνεπή αποτελέσματα συμβάλλουν σε αυξημένο κίνδυνο εξάντλησης και επαγγελματικής εξουθένωσης. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι όμως, δεν είναι υπεύθυνοι μόνο για την οικονομική επιτυχία των οργανισμών τους, αλλά και για τη διαβίωση των εργαζομένων τους. Το βάρος αυτής της ευθύνης, σε συνδυασμό με την ανάγκη να περιηγηθούν στις πολύπλοκες επιχειρηματικές προκλήσεις και αβεβαιότητες, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο άγχος.

Αντιθέτως, οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων έχουν συχνά μια πιο άμεση σχέση με τις επιχειρήσεις τους. Η κλίμακα των επιχειρήσεων είναι μικρότερη, επιτρέποντας μια πιο πρακτική προσέγγιση στη λήψη αποφάσεων. Ενώ οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν τις δικές τους προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών αβεβαιοτήτων και των περιορισμών των πόρων, μπορεί τελικά να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία και αυτονομία στη διαχείριση της εργασίας τους. Αυτή η προσωπική σύνδεση με την επιχείρηση μπορεί από ότι φαίνεται να ενισχύσει την αίσθηση του ελέγχου και του σκοπού, συμβάλλοντας σε μια πιο ικανοποιητική εργασιακή εμπειρία. Παράλληλα απολαμβάνουν μια μεγαλύτερη ελαστικότητα στην διαχείριση του ωραρίου τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν είσαι ιδιοκτήτης μικρής επιχείρησης, το άγχος για την καλή της λειτουργία, ή η διαδικασία λήψης αποφάσεων παραλείπονται. Αλλά η έντασή τους είναι σίγουρα σε μικρότερη κλίμακα από ότι των μεγάλων εταιρειών.


Το Φαινόμενο Ομπάμα

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των παραπάνω αποτελεί το «φαινόμενο Ομπάμα», δηλαδή το γεγονός ότι μια αγχωτική δουλειά με πολλές ευθύνες, γερνάει γρηγορότερα αυτόν που την κάνει. Και τι πιο αγχωτικό, από το να διευθύνεις την μεγαλύτερη επιχείρηση που υπάρχει, μια ολόκληρη χώρα.
Παρακολουθώντας με μια σύντομη αναδρομή την προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα, ένα πράγμα γίνεται εμφανές: Η προεδρία σε γερνάει. Όταν, πιο συγεκριμένα, ο 47χρονος Ομπάμα ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2009, φαινόταν τόσο νέος και δεν υπήρχε σχεδόν ούτε μια γκρίζα τρίχα στο κεφάλι του. Ωστόσο, όπως ο Μπιλ Κλίντον και ο Τζορτζ Μπους πριν από αυτόν, το άγχος του να είσαι παγκόσμιος ηγέτης φαίνεται ότι προκάλεσε δραματική αλλαγή στην εμφάνιση του Ομπάμα. Μετά από αυτή την παρατήρηση και αφού μελέτησε τα ιατρικά αρχεία των Αμερικανών προέδρων μέχρι και τη δεκαετία του 1920, ο Michael Roizen, συγγραφέας του βιβλίου "Real Age: Are You as Young as You Can Be?", κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δουλειά γερνάει τους προέδρους πιο γρήγορα από τον μέσο άνθρωπο. "Ο τυπικός πρόεδρος γερνάει δύο χρόνια για κάθε χρόνο που βρίσκεται στο αξίωμα", δήλωσε στο CNN το 2009. Τα γκρίζα μαλλιά πάνε μαζί με τη δουλειά, προφανώς.

Στη θέση ενός CEO

Σκεφτείτε να είσαστε για παράδειγμα ό CEO της Meta. Η ευθύνη πέφτει πάνω σας για τα πάντα. Είστε υπεύθυνοι για περίπου 160.000 υπαλλήλους, εργάζεστε για το διοικητικό συμβούλιο, τους επενδυτές και τους μετόχους. Ασχολείστε με τα εργατικά συνδικάτα, τις τοπικές και εθνικές κυβερνήσεις, το κογκρέσο που σας κυνηγά, τις ρυθμιστικές αρχές και ταυτόχρονα οι άνθρωποι ζητούν συνεχώς τη γνώμη σας για τα τρέχοντα γεγονότα. Με λίγα λόγια βρίσκεστε συνεχώς στο μικροσκόπιο. Αν σκεφτούμε όλα τα παραπάνω, τότε σίγουρα λίγοι θα άντεχαν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην επαγγελματική ζωή και την προσωπική τους ευημερία. Ακόμα λιγότεροι θα μπορούσαν να ξεφύγουν από το άγχος αυτής της αγχωτικής καθημερινότητας, η οποία, όσες οικονομικές απολαβές και αν προσφέρει, σίγουρα δεν μπορεί να αντιστρέψει την οδύνη των ευθυνών και τον αντίκτυπο στην υγεία.