Ακιντζί: Δεν φεύγουμε από τις συνομιλίες, αλλά φταίει ο Αναστασιάδης και η Ελλάδα

Με την επιστροφή του από την Ελβετία στα κατεχόμενα ο Μουσταφά Ακιντζί προσπάθησε να φορτώσει στον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη το ναυάγιο στις συνομιλίες στο Mont Pelerin. «Θα ήθελα να σας φέρω καλύτερα νέα και επειδή δεν μπόρεσα να το κάνω λυπάμαι», ανέφερε στις πρώτες του δηλώσεις.

Επανέλαβε ότι υπήρξε σοβαρή πρόοδος στη συζήτηση των πρώτων τεσσάρων κεφαλαίων (Διακυβέρνηση, ΕΕ, Οικονομία, Εξουσίες) και γι` αυτό κατέστη δυνατό να περάσουν στο εδαφικό. Υπάρχουν βέβαια, πρόσθεσε, κάποια σημαντικά για την τουρκοκυπριακή  πλευρά σημεία στα τέσσερα πρώτα κεφάλαια που δεν έχουν επιλυθεί, αλλά η πρόοδος είναι δεδομένη, έχει καταγραφεί και στις εκθέσεις του ΓΓ του ΟΗΕ. Το Σεπτέμβριο, ανέφερε, πήγε στη Νέα Υόρκη για να εξηγήσει στον ΓΓ τη συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει πιο πριν με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη όσον αφορά τη διαδικασία μέχρι τη σύγκληση της πενταμερούς διάσκεψης, αλλά εκεί ο Πρόεδρος Αναστασιάδης άλλαξε στάση, κατά την έκφραση του. Υπήρχε, συνέχισε, η κατανόηση ότι αμέσως μετά τη λεπτομερή συζήτηση του εδαφικού θα πραγματοποιείτο η πενταμερής για να συζητηθούν και τα θέματα ασφάλειας σε μια διαδικασία, όπου στο ίδιο μέρος αλλά σε διαφορετικά τραπέζια θα συζητούνταν τα θέματα κατά τρόπο αλληλένδετο.

Στο πλαίσιο αυτό, πρόσθεσε, υπήρχε και η κοινή αντίληψη με την ελληνοκυπριακή πλευρά στην τελευταία σύσκεψη στην Ελβετία να ερχόταν ένα άτομο από την Τουρκία και ένα από την Ελλάδα και ξεχωριστά από αυτούς, σε άλλο κοντινό μέρος, να συζητούσαν τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων. «Ωστόσο αυτό η Ελλάδα δεν το ενέκρινε. Εγώ το συζήτησα αυτό με την Τουρκία και ο Τούρκος Πρόεδρος το ενέκρινε και δεσμεύθηκε να στείλει έναν αρμόδιο. Αλλά λόγω της συμπεριφοράς της Ελλάδας αυτό δεν έγινε».

Ο Μουσταφά Ακιντζί αναφέρθηκε σε συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου που θα γίνει και σημείωσε ότι πρώτη φορά έγινε ανταλλαγή απόψεων και αναφέρθηκε σε ημερομηνία για την πενταμερή διάσκεψη και μάλιστα εντός Δεκεμβρίου.

Μιλώντας για τις συγκλίσεις που έγιναν στην πρώτη φάση του Mont Pelerin, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι η σημαντικότερη γι` αυτούς ήταν η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, με επτά Ελληνοκύπριους και 4 Τουρκοκύπριους, εκτός του Προέδρου και του Αντιπροέδρου του Σώματος, με την ψήφο ενός Τουρκοκύπριου τουλάχιστον να είναι απαραίτητη για τη λήψη αποφάσεων.

Αναφερόμενος στη συζήτηση των κριτηρίων του εδαφικού, ο κ. Ακιντζί είπε ότι έκανε σημαντικό βήμα και τότε ήρθε το αίτημα από την ελληνοκυπριακή πλευρά για να δοθεί μιας εβδομάδας διακοπή ώστε να διαβουλευθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά με την Ελλάδα και με τα κόμματα, λέγοντας ότι στο διάστημα αυτό έγιναν και από την Ελλάδα και από την ελληνοκυπριακή πλευρά δηλώσεις που ήταν εκτός ορθολογιστικής γραμμής και μη ρεαλιστικές. Ο ίδιος, ανέφερε, στην ομιλία του για την επέτειο ανακήρυξης του ψευδοκράτους στις 15 Νοεμβρίου, και αναχωρώντας για την Ελβετία, εξέφρασε τις ανησυχίες του και είχε εκφράσει την ελπίδα να γίνουν αντίστοιχα βήματα με τα δικά τους από την ελληνοκυπριακή πλευρά και να προχωρήσει η διαδικασία.

«Δεν μπόρεσε να υπάρξει ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα» σημείωσε «και δεν μπορέσαμε να περάσουμε σε μια πενταμερή διάσκεψη και να ανακοινωθεί η ημερομηνία για αυτή. Ο λόγος είναι απλός και ξεκάθαρος. Κρίμα γιατί οι συνομιλητές μας έκαναν προσπάθεια όπως το εδαφικό, που ήταν ένα από τα θέματα που θα διαμορφώνονταν τελικά στις διαπραγματεύσεις που θα γίνονταν σε διαφορετικά τραπέζια στην πενταμερή, ολοκληρωθεί υπέρ τους, ακόμη από την αρχή, και να αποδυναμωθεί η δύναμη της τουρκοκυπριακής πλευράς». Η ελληνοκυπριακή πλευρά, πρόσθεσε, επέμενε να ολοκληρωθεί το θέμα του χάρτη όπως ήθελε αυτή, αντί ενός αρχικού χάρτη που θα τύγχανε διαπραγμάτευσης στην πενταμερή, όπως επέμεινε και στο θέμα του αριθμού των ατόμων που θα επιστρέψουν στα υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση εδάφη. Την ίδια συμπεριφορά, είπε, είχε και η Ελλάδα στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, που ήθελε να πάει σε πενταμερή εφόσον ακυρωθούν οι εγγυήσεις και αποσυρθεί ο τουρκικός στρατός.

«Δηλαδή πριν πάνε στις συνομιλίες ήθελαν να διασφαλίσουν το αποτέλεσμα, να πάρουν από την αρχή, τέτοιες προϋποθέσεις δεν μπορούν να υφίστανται», σημείωσε. Η πρώτη ημέρα στη δεύτερη φάση του Mont Pelerin, πρόσθεσε, αναλώθηκε σε αυτό το θέμα, γιατί εάν συμφωνούσαν στα κριτήρια του εδαφικού και έφταναν να τα αποτυπώσουν σε χάρτη θα καθόριζαν την ημερομηνία και τον τύπο της διάσκεψης. Γι` αυτό, πρόσθεσε, συζητήθηκαν και ημερομηνίες π.χ 17,18,19 Δεκεμβρίου και έγιναν διάφορες επαφές εκεί για να έρθει η Ελλάδα, παρά τις δηλώσεις που είχαν γίνει.

Ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ, ανέφερε ο κ. Ακιντζί, μίλησε κάποιες φορές και με την Ελλάδα και με την Τουρκία. Η Τουρκία έστειλε το μήνυμα ότι θα συμμετείχε στη διάσκεψη για τις εγγυήσεις και η Ελλάδα έθεσε όρο να έχει πρώτα ο κ. Τσίπρας επαφές με την Τουρκία για να μπορέσει να έρθει, όπως διασφάλισε ο ΟΗΕ την τουρκοκυπριακή πλευρά (ότι η Ελλάδα στο τέλος θα συμμετάσχει) και έτσι την επόμενη ημέρα τη Δευτέρα μπόρεσαν να περάσουν στις εργασίες.

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ανέφερε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά ήθελε να συζητήσει πρώτα το χάρτη, αντί στο τέλος, αλλά θέματα πολιτικής ισότητας των Τουρκοκυπρίων τα άφησε στην άκρη και αυτά είναι η εκ περιτροπής προεδρίας και η ενεργός συμμετοχή στα όργανα λήψης αποφάσεων. Θεώρησε, είπε, ότι αυτά τα θέματα θα τα κρατά ρεζέρβα για να διαπραγματευτεί το εδαφικό. Και στο περιουσιακό, συνέχισε, η ελληνοκυπριακή πλευρά ήθελε κάποια θέματα να μείνουν ασαφή. «Ετσι δεν μπορεί να γίνει διαπραγμάτευση». Έπαιρναν, είπε, με την τσιμπίδα σημεία που τους άρεσαν από το σχέδιο Ανάν και όταν τους επεσήμανε ο ίδιος ότι υπήρχαν άλλα στοιχεία στο σχέδιο Ανάν, όπως οι εγγυήσεις, η απάντηση που έπαιρνε ήταν ότι δεν μπορούν να υπάρχουν εγγυήσεις. Το ίδιο και για την εκ περιτροπής προεδρία που υπήρχε στο σχέδιο Ανάν, το οποίο – πρόσθεσε – το είχαν στην αναμονή. Επεσήμανε δε ότι ήταν η πρώτη φορά που το χάρτη τον έκαναν οι Κύπριοι και όχι ο ΟΗΕ.

«Κάναμε σημαντικά βήματα. Κρίμα που δεν είδαμε αντίστοιχα. Πήγαμε να διαπραγματευτούμε αλλά όχι να παραχωρήσουμε τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Είχαμε πάντα στο μυαλό μας ότι λύση μπορεί να εξευρεθεί στο πλαίσιο της ισότητας, της ελευθερίας και της ασφάλειας».

«Δεν υπάρχει λογική ένα νησί όπως η Κύπρος να ζει διαιρεμένο. Θεωρούμε ότι το πιο λογικό είναι να κερδίσουμε μαζί, να μοιραστούμε την ευημερία». Βάλαμε είπε, ως στόχο το 2016 και ήρθαμε πολύ κοντά σε αυτόν. Το 2017 υπάρχουν επικίνδυνες προοπτικές, ανέφερε παραπέμποντας στην αλλαγή του ΓΓ του ΟΗΕ και το ενδεχόμενο νέων ερευνών. Θέλουμε να συνεργαστούμε σε αυτόν τον τομέα, είπε εννοώντας τον τομέα του φυσικού αερίου. Το 2018, συνέχισε, υπάρχουν Προεδρικές εκλογές και η εκστρατεία γι` αυτές θα αρχίσει μετά τους πρώτους μήνες του 2017.

Γι` αυτό το 2016 ήταν ένα φυσικό χρονοδιάγραμμα, παρ` όλο που όπως είπε, αυτή η λέξη δεν αρέσει στους Ελληνοκύπριους. Το εάν αυτό το διάστημα θα τεθεί υπό κίνδυνο ή όχι, θα το δούμε τις επόμενες ημέρες, πρόσθεσε. Αλλά, είπε, η στάση της ε/κ πλευράς που επιδείχθηκε στο Mont Pelerin πρέπει να αλλάξει.

Ο Μουσταφά Ακιντζί ανακοίνωσε επίσης ότι θα ενημερώσει τη λεγόμενη «βουλή» για όλες τις εξελίξεις την ερχόμενη Πέμπτη σε έκτακτη ολομέλεια.


Επιστροφή προσφύγων

Σε ερώτηση που αφορούσε τον αριθμό προσφύγων που η ελληνοκυπριακή πλευρά ήθελε να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι ήταν ένας συγκεκριμένος αριθμός και επέμεναν σε αυτόν. Λέγονταν πάντα, πρόσθεσε, ότι 100.00 Ελληνοκύπριοι θα επέστρεφαν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση και 60.000 άτομα θα γυρνούσαν στην τουρκοκυπριακή  συνιστώσα πολιτεία, αλλά – συνέχισε – σύμφωνα με τις δικές τους έρευνες πέρυσι, 160.000 πρόσφυγες δεν βρίσκονται σήμερα εν ζωή, αλλά ο αριθμός των εν ζωή είναι 111.000. Στα εδάφη στο «βορρά», πρόσθεσε, υπάρχουν άτομα που έχουν γίνει πρόσφυγες πολλές φορές.

Αναφέρθηκε στην έκκληση του ΓΓ του ΟΗΕ στην έναρξη της διαδικασίας στο Mont Pelerin να μην δημιουργηθούν αχρείαστες εντάσεις στους ανθρώπους και ο κ. Ακιντζί σημείωσε πως πρέπει να γίνουν εδαφικές αναπροσαρμογές εντός λογικών ορίων, προσθέτοντας ότι θα πρέπει ο αριθμός των ανθρώπων που θα αναγκαστούν να αλλάξουν μέρος να είναι ο μικρότερο δυνατός.

Κληθείς να σχολιάσει δήλωση του ειδικού συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ Έσπεν Μπαρθ Ειντε ότι το 2016 ακόμη δεν έχει τελειώσει, ο κ. Ακιντζί είπε ότι θα υπάρξουν επαφές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και ίσως προσθέσουν και τη Βρετανία ή να έχουν ξεχωριστές συναντήσεις. «Έχει αρχίσει άλλωστε ήδη μια προσπάθεια, μεταξύ των κκ. Κοτζιά και Τσαβούσογλου και τώρα μεταξύ των κκ. Τσίπρα και Ερντογάν. Νομίζω ότι αναμένεται να βρεθούν το πρώτο μισό του Δεκεμβρίου. Αυτή είναι καλή εξέλιξη. Επιθυμία μου είναι ενώ συζητούν οι πλευρές στην Κύπρο να αρχίσουν να συζητούν και αυτοί», είπε.