Βυζαντινό ταξίδι γεύσεων από το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης

Σε μια προσπάθεια να αναδείξει την τοπογραφία των γεύσεων της Θράκης, αλλά και την πολυσημία του Έβρου και των μνημείων του, το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης μετουσίωσε την έρευνά του για τις βυζαντινές τροφικές συνήθειες και συνταγές, σε πράξη στρώνοντας ένα μεγάλο «Δειπνοτράπεζο» στον Ι.Ν Κοσμοσώτειρας, το μοναστήρι που ίδρυσε το 1152 ο σεβαστοκράτορας Ισαάκιος Κομνηνός και που στις μέρες μας θεωρείται ένα από το καλύτερα δείγματα της κωνσταντινουπολίτικης τέχνης στον ελλαδικό χώρο.

Την εκδήλωση άνοιξε με μία ξενάγηση στο εσωτερικό του ναού για όλους τους παρευρισκόμενους, η βυζαντινολόγος Λίλα Σαμπανοπούλου, εξηγώντας παράλληλα τους λόγους που η Παναγιά η Κοσμοσώτειρα αποτελεί μία εκκλησία που συμβολίζει την ενότητα αλλά και τις κοινές καταβολές των απανταχού Θρακιωτών.

«Οι εγγεγραμμένες μνήμες στο χώρο, αλλά και οι γραμμένες και άγραφες ιστορίες της καθημερινότητας  των ανθρώπων, όπως αυτές της τροφής και της διατροφής, κατέχουν δεσπόζουσα θέση στο ερευνητικό έργο του Ε.Μ.Θ. Το Δειπνοτράπεζο  στρώθηκε για να αναδειχθεί, μέσα από τη προσέγγιση της τροφής, το πολιτιστικό απόθεμα του ενδιάμεσου αυτού χώρου Ανατολής και Δύσης που λέγεται Θράκη, ένας κόσμος που κληρονομήθηκε  και αναγνωρίζεται στην τοπογραφία των γεύσεων της Θρακιώτικης κουζίνας» επισημαίνει η διευθύντρια του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, Αγγελική Γιαννακίδου.



Για το Δειπνοτράπεζο επιλέχθηκαν αντιπροσωπευτικά πιάτα της Βυζαντινής εποχής, δίνοντας έτσι και το στίγμα ενός δύσκολου εγχειρήματος αφού στις πληροφορίες από  γραπτές πηγές και κείμενα γιατρών και σχολιαστών της εποχής, όπου περιγράφονται είδη φαγητών ,ποτέ δεν να αναφέρονται οι δοσολογίες των υλικών, αλλά ούτε  και τα διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά της αγροτικής, της αυτοκρατορικής και μοναστικής κουζίνας.

«Η μακραίωνη Βυζαντινή κουζίνα αποτελούσε πάντα μία χύτρα που ανακατευόταν όλο και περισσότερα συστατικά και γεύσεις, που προέρχονταν από τις περιοχές των κτήσεων της, αλλά και τα κύματα των ετερόκλητων εισβολέων. Ενσωματώνοντας ήθη, παραδόσεις και προϊόντα, η Βυζαντινή κουζίνα εξελίχθηκε σε μια πλούσια κουζίνα, που συνδυάζει την Ανατολή με τη Δύση, ελληνορωμαϊκές γεύσεις και σύνθετες συνταγές με πρωτόγνωρα υλικά» τονίζει η κ. Γιαννακίδου.



Να σημειώσουμε πως για την κατασκευή του εντυπωσιακού τραπεζιού χρησιμοποιήθηκε πόρτα από την Καππαδοκία (τέλη του 18ου αιώνα), πιάτα του 1769 και του 1800 από τα χάνια της Ξάνθης, ενώ τα μαχαιροπήρουνα ήταν ανακατασκευές  δουλεμένα από μάστορες σιδεράδες της Θράκης. Για τον σχεδιασμό του δείπνου αξιοποιήθηκε η έρευνα του γνωστού γευσιγνώστη και συνεργάτη του Μουσείου Μιχάλη Ζευγουλά, με αντιπροσωπευτικά φαγητά της βυζαντινής γαστρονομικής κουλτούρας, όπως ελιές με μπαχαρικά και ξηρούς καρπούς, κρέας καπνιστό, κρίθινα παξιμάδια και ξυλάγγουρα, μείγμα τυριών με σουσάμι, fασόλια μαυρομάτικα με βλήτα, σαλάτα με φρέσκα ωμά λαχανικά, σκορδάτος πουρές από ρεβύθια, ψητά καρότα και ξινόγαλο, διπλοτήγανο από αλευρωμένα ψαράκια, πληγούρι και κοτόπουλο με σάλτσα από πετιμέζι.

Η  μουσική  με το ούτι ήταν από τον εθνομουσικολόγο Παναγιώτη  Στουπιάδη, ενώ η Καππαδόκισσα από τους Ασκητές Κομοτηνής, Κατερίνα Φαρασοπούλου  και ο  λαογράφος Βασίλης Φαρασόπουλος ερμήνευσαν Καππαδόκικα τραγούδια με τη συνοδεία του μουσικού-ερευνητή Γιάννη Παγκοζίδη.