Ηλίας Κ. Μάτσικας

Με ενδιαφέρον παρακολουθώ τις εξαγγελίες του υπουργού Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδη για τη ριζική αναδιάρθρωση της Θέμιδος με στόχο τη μείωση του χρόνου απονομής της.

Οι μεταρρυθμίσεις που νομοθέτησε μου δημιούργησαν μία αίσθηση ικανοποίησης για το τέλος μιας κατάστασης που ήταν αποτρεπτική για επενδύσεις και που υπονομεύει την εμπιστοσύνη σε αυτήν των πολιτών.

Η αντιμετώπιση των καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης απαιτεί ριζικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγή νοοτροπίας. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο θεσμικό αλλά και πολιτισμικό, καθώς για δεκαετίες υπήρξε ανοχή στις χρόνιες δυσλειτουργίες.

Αν και ο κ. Φλωρίδης έχει θέσει ως προτεραιότητα τη βελτίωση της κατάστασης και έχει προωθήσει αρκετές μεταρρυθμίσεις, η πραγματικότητα στα δικαστήρια δείχνει πως οι πολίτες συνεχίζουν - τουλάχιστον ακόμη- να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα.
Ανάμεσα στα μέτρα για την επιτάχυνση της δικαστικής διαδικασίας είναι η ψηφιοποίηση των δικαστηρίων, η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και η εισαγωγή νέων διαδικασιών για την αποσυμφόρηση των πινακίων. Παρότι τα μέτρα αυτά κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, η υλοποίησή τους είναι αργή και οι πολίτες δεν έχουν δει ακόμα ουσιαστικά αποτελέσματα.

Ειδικά η ψηφιοποίηση, που θα μπορούσε να μεταμορφώσει τον τρόπο λειτουργίας της δικαιοσύνης, προχωρά με ρυθμούς χελώνας. Επιπλέον, η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού στα δικαστήρια παραμένει ανεπαρκής, ενώ η γραφειοκρατία εξακολουθεί να αποτελεί τροχοπέδη.

Αφορμή για αυτές τις σκέψεις μου έδωσε ένας έντονος διάλογος με φίλο δικηγόρο, που εξέφρασε την αντίρρησή του στην άποψη ότι οι μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη αποδίδουν. Και για να υποστηρίξει τα λεγόμενά του, άνοιξε τις σημειώσεις του και μου αράδιασε τις παρακάτω υποθέσεις που χειρίζεται και οι οποίες όχι μόνο λιμνάζουν, αλλά εδώ και δύο χρόνια δεν έχει οριστεί ακόμη ημερομηνία για την εκδίκασή τους!

1. Αγωγή που κατατέθηκε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την 18/10/2022, δεν έχει οριστεί ακόμη δικάσιμος
2. Αγωγή που κατατέθηκε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την 7/12/2022, δεν έχει οριστεί ακόμη δικάσιμος
3. Αγωγή που κατατέθηκε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την 1/12/2022, δεν έχει οριστεί ακόμη δικάσιμος
4. Αγωγή που κατατέθηκε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την 20/03/2023, δεν έχει οριστεί ακόμη δικάσιμος
5. Αγωγή που κατατέθηκε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την 7/4/2023, δεν έχει οριστεί ακόμη δικάσιμος

6. Αγωγή που κατατέθηκε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την 5/5/2023, δεν έχει οριστεί ακόμη δικάσιμος

Δεν θέλω καν να σκεφτώ πότε θα ολοκληρωθεί η έκβασή τους, αν η εκδίκασή τους οριστεί μετά από 1-2 χρόνια, θα ζητηθεί και καμία αναβολή και η τελική απόφαση και στους υπόλοιπους βαθμούς διαρκέσει καμιά δεκαετία.

Και τουλάχιστον η μία από αυτές αφορά συνέχεια υπόθεσης που ολοκληρώθηκε μετά από 10 χρόνια και για δικονομικούς λόγους εισάγεται εκ νέου προς εκδίκαση...

Μετά από αυτό το ξέσπασμά του φίλου, αναλογίστηκα τι μπορεί να σημαίνουν αυτές οι καθυστερήσεις, για εμπλεκόμενους, δικαστές, την οικονομία, το κράτος.

Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι υπάρχουν αγωγές οι οποίες έχουν κατατεθεί εδώ και δύο χρόνια και δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί η ημερομηνία εκδίκασης. Σε πολλές περιπτώσεις, οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι οικογένειες που επηρεάζονται από τέτοιες εκκρεμείς υποθέσεις βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας και οικονομικής εξάντλησης.

Η δικαιοσύνη αποτελεί πυλώνα κάθε δημοκρατικής κοινωνίας και οι καθυστερήσεις στην απονομή της αποτελούν σοβαρό πλήγμα για το κράτος δικαίου. Παρότι οι πρωτοβουλίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης είναι θετικές, η υλοποίησή τους πρέπει να επιταχυνθεί. Οι πολίτες δεν μπορούν να περιμένουν άλλο. Η αλλαγή δεν είναι μόνο θέμα μέτρων αλλά και πολιτικής βούλησης να ξεπεραστούν οι χρόνιες παθογένειες που κρατούν τη δικαιοσύνη πίσω.

Ο Ηλίας K. Μάτσικας είναι δημοσιογράφος