TikTok made in USA: Έφτασε η ώρα της αμερικανικής απόσχισης, ποιοι είναι οι όροι που συμφωνήθηκαν

Η υπόθεση που ξεκίνησε ως πολιτική απειλή και εξελίχθηκε σε θεσμικό «μπρα-ντε-φερ» ΗΠΑ-Κίνας μπαίνει πλέον στην τελική της ευθεία. Εσωτερικό memo, που κυκλοφορεί εδώ και κάποιες ώρες σε κυβερνητικούς και επενδυτικούς κύκλους στην Ουάσιγκτον, αποτυπώνει μια συμφωνία-πλαίσιο για την πώληση των αμερικανικών δραστηριοτήτων του TikTok σε κοινοπρακτικό σχήμα με βασικούς παίκτες τις Oracle, Silver Lake και MGX (Abu Dhabi). Το χρονοδιάγραμμα είναι σαφές - η ολοκλήρωση τοποθετείται εντός του 2026, με τις κρίσιμες εγκρίσεις να «τρέχουν» παράλληλα στις ΗΠΑ και στο Πεκίνο.

Δεν πρόκειται για ένα απλό deal τεχνολογίας. Πρόκειται για μια ελεγχόμενη γεωπολιτική απόσχιση. Το TikTok, για πρώτη φορά, αντιμετωπίζεται όχι ως εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης αλλά ως στρατηγικό asset, ικανό να επηρεάσει δημόσιο λόγο, εκλογικές διαδικασίες και πολιτισμικά μοτίβα σε παγκόσμια κλίμακα.

Η αρχιτεκτονική της συμφωνίας

Η δομή της συμφωνίας είναι προσεκτικά σχεδιασμένη ώστε να απαντά στις απαιτήσεις εθνικής ασφάλειας της Ουάσιγκτον. Oracle, Silver Lake και MGX αποκτούν από 15% η καθεμία, ενώ η ByteDance περιορίζεται σε ποσοστό κάτω του 20% - όριο-κλειδί για να μη θεωρείται πλέον ελέγχουσα οντότητα. Το υπόλοιπο ποσοστό κατανέμεται σε υφιστάμενους επενδυτές της ByteDance μέσω συνδεδεμένων εταιρειών.

Το νέο εταιρικό σχήμα προβλέπει διοικητικό συμβούλιο επτά μελών, με πλειοψηφία Αμερικανών, ενώ η Oracle αναλαμβάνει εκ νέου τον ρόλο του τεχνολογικού «φρουρού» των δεδομένων. Cloud υποδομές, data storage, έλεγχος πρόσβασης και monitoring περνούν υπό αμερικανική εποπτεία. Δεν είναι τυχαίο - είναι το πολιτικό αντάλλαγμα που ζητά η Ουάσιγκτον για να μην μπει το TikTok σε καθεστώς απαγόρευσης.

Τι πωλείται - και τι όχι

Το πιο κρίσιμο στοιχείο της συμφωνίας δεν βρίσκεται στα ποσοστά, αλλά στο αντικείμενο της πώλησης. Το προς μεταβίβαση asset δεν περιλαμβάνει τον μητρικό, κινεζικής προέλευσης αλγόριθμο της ByteDance. Ο πυρήνας του recommendation system - ο κώδικας που αποφασίζει τι βλέπει ποιος και πότε - παραμένει εκτός συμφωνίας.

Αντίθετα, το αμερικανικό TikTok μετατρέπεται σε ξεχωριστή επιχειρησιακή οντότητα. Περιλαμβάνει τους χρήστες στις ΗΠΑ, τη διαφημιστική μηχανή, τις εμπορικές συμφωνίες, τις ομάδες moderation και το data management εντός αμερικανικού εδάφους. Ο αλγόριθμος θα λειτουργεί μέσω διαδικασίας ανα-εκπαίδευσης (retraining) πάνω σε αμερικανικά δεδομένα, με τεχνικό διαχωρισμό από τη βασική κινεζική βάση κώδικα.

Με απλά λόγια - δεν πρόκειται για «παράδοση» τεχνολογίας, αλλά για δημιουργία παράγωγου προϊόντος. Ένα TikTok made in USA, χωρίς άμεση πρόσβαση της ByteDance στον πυρήνα της λειτουργίας του.

Το πολιτικό υπόβαθρο

Η εξέλιξη αυτή δεν προέκυψε σε κενό. Ο Ντόναλντ Τραμπ, ήδη από την πρώτη του προεδρική θητεία, είχε αναδείξει το TikTok σε σύμβολο της ψηφιακής απειλής από την Κίνα. Είχε μιλήσει ανοιχτά για κινδύνους εθνικής ασφάλειας, για συλλογή δεδομένων Αμερικανών πολιτών και για ενδεχόμενη χειραγώγηση του δημόσιου λόγου μέσω αλγορίθμων.

Προεκλογικά, το μήνυμα ήταν ωμό - ή πώληση ή απαγόρευση. Εκείνη την περίοδο, το σενάριο έμοιαζε περισσότερο με πολιτικό μοχλό πίεσης. Πέντε χρόνια μετά, μετατρέπεται σε θεσμική πολιτική. Όχι με «λουκέτο», αλλά με εταιρικό ακρωτηριασμό, αυστηρή εποπτεία και τεχνικό διαχωρισμό από την Κίνα.

Η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο επιταχύνει τις διαδικασίες. Το TikTok δεν είναι απλώς πλατφόρμα νεολαίας. Είναι εργαλείο πολιτικής επιρροής, ειδικά σε ηλικίες που παραδοσιακά δεν καταναλώνουν συμβατικά μέσα ενημέρωσης. Και αυτό, για την Ουάσιγκτον, δεν μπορεί να παραμένει εκτός ελέγχου.

Το Πεκίνο και τα όρια της συναίνεσης

Από την κινεζική πλευρά, η στάση μοιάζει σήμερα τουλάχιστον να έχει δύο σκέλη. Επισήμως, το Πεκίνο απορρίπτει την εξαναγκασμένη πώληση και μιλά για πολιτική εργαλειοποίηση της τεχνολογίας. Στην πράξη, όμως, δείχνει να αποδέχεται μια ενδιάμεση λύση - αρκεί να μη μεταβιβαστεί ο πυρήνας του αλγορίθμου.

Η κινεζική νομοθεσία περί εξαγωγής τεχνολογίας θέτει ρητούς περιορισμούς στη μεταβίβαση advanced recommendation systems. Το μοντέλο που συζητείται σήμερα παρακάμπτει το πρόβλημα. Δεν εξάγει τον αλγόριθμο. Δημιουργεί έναν «σκιώδη» μηχανισμό, λειτουργικά αυτόνομο αλλά τεχνικά συγγενή.

Για το Πεκίνο, είναι το μικρότερο δυνατό κόστος. Για την Ουάσιγκτον, είναι αρκετό για να μιλήσει για έλεγχο. Δεν είναι επίσης εκτός πλαισίου και σε καμία περίπτωση – πλέον- ουτοπικό ένα σενάριο η συμφωνία πλαίσιο για το Tik Tok να αποτελέσει τη βάση οικοδόμησης νέας σχέσης ανάμεσα σε Κίνα και ΗΠΑ και σε άλλα επίπεδα ενός οικονομικού πολέμου που ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει κηρύξει μέσω των δασμών.

Το TikTok με αριθμούς

Οι αριθμοί εξηγούν γιατί το TikTok έγινε γεωπολιτικό ζήτημα. Στις ΗΠΑ μετρά πάνω από 170 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες. Στις ηλικίες 18-34 αποτελεί την κυρίαρχη πλατφόρμα, ξεπερνώντας σε χρόνο χρήσης τόσο το Instagram όσο και το YouTube.
Τα ετήσια διαφημιστικά έσοδα στην αμερικανική αγορά εκτιμώνται άνω των 16 δισ. δολαρίων, με σταθερά ανοδική τάση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το TikTok ξεπερνά το 1,5 δισ. χρήστες, με παρουσία σε περισσότερες από 150 χώρες και δεκάδες γλώσσες.

Δεν είναι απλώς μια εφαρμογή. Είναι οικοσύστημα. Και ως τέτοιο, δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός της νέας ψυχροπολεμικής λογικής.

Η πώληση του αμερικανικού TikTok δεν είναι ένα ακόμη tech deal. Είναι η πιο καθαρή απόδειξη ότι ο ψηφιακός χώρος έχει περάσει οριστικά στο πεδίο της σκληρής ισχύος. Με αλγορίθμους αντί για πυραύλους, με data centers αντί για βάσεις.
Το αποτέλεσμα δεν είναι πλήρης ρήξη. Είναι ελεγχόμενος διαχωρισμός. Και αυτό, ίσως, είναι το νέο μοντέλο της σύγκρουσης ΗΠΑ-Κίνας - όχι αποσύνδεση, αλλά επιλεκτική απόσχιση. Με όρους, με ποσοστά και με αλγορίθμους υπό επιτήρηση.