Πίτερ Οικονομίδης: «Αυτό το "δεν γίνεται" μας σκοτώνει ως Έλληνες»

Την ανάγκη για επανεκκίνηση του Έλληνα και της ίδιας της χώρας, ώστε να βγει από την κρίση  επεσήμανε ο Πίτερ Οικονομίδης, από τους κορυφαίους στον κόσμο για θέματα διαφήμισης, συμβουλευτική επιχειρήσεων brand strategy και το branding. Γεννημένος στο Γιοχάνεσμπουργκ. Έλληνας τρίτης γενιάς κατάφερε να «κατακτήσει τον κόσμο», να συνυπάρξει με τον κορυφαίο Στιβ Τζόμπς και να σώσουν από κοινού την Apple από την πτώχευση το 1997. Η καμπάνια με τίτλο  «Apple: Τhink Big»  που  έγινε συνώνυμη ενός παγκόσμιου τρόπου σκέψης, είναι δική του.   Καμπάνια με πρωταγωνιστές στο  θρυλικό πλέον διαφημιστικό σποτ από τον Αϊνστάιν, τη Μαρία Κάλλας , τον Γκάντι, τον Τζον Λένον και τον Τσάρλι Τσάπλιν.



«Αυτό το "δεν γίνεται" μας σκοτώνει ως Έλληνες. Δεν υπάρχει το δεν γίνεται» Αυτή ήταν η φράση που κυριάρχησε στην ομιλία του στο πλωτό Μουσείο “Hellas Liberty” στο πλαίσιο της εκδήλωσης του propeller Club Πειραιά στο πλαίσιο του πρώτου Συνεδρίου Μελών για το 2018 για το 4ο βραβείο Αριστείας των Μελών, το οποίο και του απονεμήθηκε.  

Ήταν ένας χείμαρρος ιδεών, από μία άλλη οπτική γωνία που δίνει το έναυσμα σε αυτούς που θέλουν  πραγματικά να ξεφύγουν από το… βάλτο της κρίσης, να κάνουν το πρώτο βήμα.

Το κορυφαία παράδειγμα που έφερε ήταν η ναυτιλία. Εκεί σε μία βιομηχανία που μεταφέρει το 90% του παγκόσμιου εμπορίου, η Ελλάδα είναι παγκοσμία δύναμη. Εκεί  που οι Έλληνες δεν λένε ποτέ ότι δεν γίνεται. Γιατί ΓΙΝΕΤΑΙ.

ΓΙΝΕΤΑΙ η Ελλάδα να πρωταγωνιστεί στην παγκόσμια οικονομία. Άρα ΓΙΝΕΤΑΙ να σηκώσει κεφάλι και να αλλάξει σελίδα.

«Το πλοίο αυτό, στο οποίο βρισκόμαστε, το «Ηellas Liberty», είναι  ένα τρανταχτό παράδειγμα για το τι μπορεί να πετύχει ο Έλληνας. Μέσω αυτών των πλοίων αναγεννήθηκε η ελληνική ναυτιλία» τόνισε και συνέχισε: «Η Ελλάδα είναι παγκόσμια δύναμη στη ναυτιλία και όμως δεν έχει ναυπηγεία, δεν είναι παγκόσμιο ναυτιλιακό κέντρο. Μπορεί να γίνει; ΓΙΝΕΤΑΙ» τόνισε ο Πίτερ Οικονομίδης:

«Οι αρχαίοι Έλληνες  όταν έκτισαν τον Παρθενώνα δεν είπαν ότι ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ. Η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου το 2004 που κατέκτησε το πρωτάθλημα Ευρώπης δεν είπε ότι ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ. Ο Πύρρος Δήμας όταν κέρδιζε τα μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είπε ποτέ ότι ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ».



Και συνέχισε. Στην Ελλάδα η πιο πολυχρησιμοποιημένη λέξη είναι μία. Μαλάκας. Και η αμέσως επόμενη είναι μία φράση.  Αυτό δεν γίνεται. Και πολλές φορές μπορείς να χρησιμοποιήσεις και τα δύο μαζί:  Αυτό δεν γίνεται ρε μαλάκα…» και προσέθεσε:

«Εννέα χρόνια τώρα βιώνουμε τη χειρότερη οικονομική κρίση της Ελλάδας στη  νεότερη ιστορία της. Τα νέα παιδιά δεν γνωρίζουν παρά μόνο την κρίση. Μία ολόκληρη γενιά έχει μεγαλώσει μέσα στην κρίση. Η Ελλάδα χρειάζεται επανεκκίνηση. Και όμως όλα  μοιάζουν αδύνατα μέχρι να πραγματοποιηθούν. Πρέπει να γίνουμε thought leaders.»



Στη συνέχεια ανέφερε μεταξύ άλλων ένα περιστατικό με Γερμανό δημοσιογράφο ο οποίος στη διάρκεια συνέντευξης τον ρώτησε:

 "Οι Έλληνες είναι Ευρωπαίοι; Κι εγώ κόλλησα, έπαθα πλάκα. "Τι με ρωτάει αυτός ο τύπος;" Και τότε κατάλαβα ότι  αυτό που με ρωτούσε  είναι το αν οι Έλληνες έχουν θέση στη σύγχρονη Ευρώπη και για το τι  μπορούν να  προσφέρουν οι Έλληνες σήμερα στον κόσμο; Και με απασχόλησε ως σκέψη πολύ. Του απάντησα:

«Δεν θα γίνουμε ποτέ καλοί Γερμανοί. Ξέχνα το! Αλλά μπορούμε να γίνουμε εξαιρετικοί Έλληνες. Πιστεύω  ότι η κρίση  που βιώνουμε στην Ελλάδα δεν είναι οικονομική κρίση, είναι κάτι άλλο. Είναι κοινωνική κρίση, είναι κρίση ταυτότητας, είναι κρίση αυτοπεποίθησης.  Δεν θα γίνουμε καλοί Γερμανοί.  Δεν το έχουμε μέσα μας. Έχουμε κάτι άλλο που είναι  σπάνιο: φιλότιμο, φιλοξενία, ΑΓΑΠΗ για τη ΖΩΗ. Είμαστε ανθρώπινοι σε ό,τι κι αν κάνουμε. Και αν το συνδυάσουμε  με την τεχνογνωσία, θα κάνουμε σπουδαία πράγματα» είπε ο Πίτερ Οικονομίδης μπροστά σε ένα κοινό που τον αποθέωνε.



Υπογράμμισε ότι πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική του  «all time classic» όταν αναφερόμαστε στην Ελλάδα. Πρέπει να  δώσουμε προς τα έξω μία άλλη εικόνα. Γιατί όπως εξήγησε  το all  time classic απευθύνεται σε όλους όσοι  θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα για διακοπές και όχι σε όσους θέλουν να επενδύσουν.  Φυσικά χρειάζεται και αυτό αφού η Ελλάδα στηρίζεται στον τουρισμό, όμως δεν φθάνει μόνο αυτό για να βγούμε από την κρίση».

Κάποιος από το ακροατήριο, Άγγλος,  στέλεχος  μεγάλης εταιρείας που είναι παντρεμένος με Ελληνίδα εκμυστηρεύτηκε ότι η πρώτη φράση που έμαθε στα ελληνικά ήταν «δεν φταίω εγώ…».

 Ο Πίτερ Οικονομίδης του απάντησε: «Είναι αλήθεια ότι ως λαός έχουμε μία τάση να αποποιούμαστε των ευθυνών μας. Και όχι μόνο αυτό αλλά και ότι κάποιος άλλος θα μας σώσει.  Το θέμα όμως είναι εμείς τι κάνουμε, εμείς τι πρέπει να κάνουμε για να αλλάξουμε τα πράγματα. Και πρώτα από όλα πρέπει να αλλάξουμε εμείς. Η αλλαγή του εαυτού μας  είναι η αλλαγή που αναζητούμε στην πραγματικότητα, που πρέπει να αναζητούμε.  Κανείς άλλος δεν θα μας βγάλει από την κρίση παρά μόνο εμείς, οι ίδιοι».



Υπογεννητικότητα

Στο δρόμο για την επανεκκίνηση της Ελλάδας υπάρχει ένα ακόμη εμπόδιο. Η υπογεννητικότητα. Όπως επεσήμανε  ο Πίτερ Οικονομίδης έως το 2050 ο πληθυσμός της χώρας αν συνεχιστούν οι γεννήσεις με αυτό τον αργό ρυθμό θα έχει μειωθεί από τα 10 εκατομμύρια στα έξι. Το όριο είναι δύο παιδιά κατά μέσο όρο ανά οικογένεια  και ήδη  έχουμε πέσει στο 1,30.

Όσο αφορά  τον τρόπο που θα περάσει  αυτός  ο τρόπος σκέψης στον κόσμο ο Πίτερ Οικονομίδης ξεκαθάρισε ότι δεν υπολογίζει στην προσπάθεια αυτή το ελληνικό κράτος εδώ και χρόνια. Η λύση είναι η νέα γενιά που αναζητά τρόπους να σηκωθεί, η ομογένεια, τα Ιδρύματα και το νέο αφήγημα για τις δυνατότητες της χώρας. «Απευθύνομαι σε όσους πιστεύουν ότι ΓΙΝΕΤΑΙ» τόνισε.

Γεννημένος το 1953 στο Γιοχάνεσμπουργκ, μεγάλωσε μέσα στο κλίμα του απαρτχάιντ, ζώντας πολύ άνετα. Ελληνικά έμαθε μεγάλος, σε ηλικία 25 ετών  γιατί το θέλησε ο ίδιος.  Ο  πατέρας  κατόρθωσε με πολύ δουλειά να στήσει μια μικρή αυτοκρατορία, κατασκευάζοντας βαριά βιομηχανικά μηχανήματα, όπως τεράστιους γερανούς.

«Ήταν πολύ άξιος άνθρωπος ο πατέρας μου» είπε ο Πίτερ στη διάρκεια εκμυστηρεύσεων στο «Hellas Liberty».   «Όμως  ήθελε να συνεχίσω εγώ τη δουλειά. Άντεξα μαζί του μόλις έξι μήνες, όταν ήμουνα 22 χρονών. Μετά αποφάσισαν να πάω στη Νέα Υόρκη να κατακτήσω το Madison Square Garden.  Εργάστηκα  για λίγο στο διαφημιστικό τμήμα της Pepsi και ακολούθως μπήκα στην διαφήμιση, ξεκινώντας από την McCann Erickson στο Γιοχάνεσμπουργκ». Στην συγκεκριμένη εταιρεία θα μείνει  25 χρόνια  ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο με πρώτο σταθμό της πορείας του τα γραφεία της McCann στο Χονγκ-Κονγκ.



Το τηλεφώνημα που έλαβε μια μέρα στο γραφείο του από τα κεντρικά γραφεία της Νέας Υόρκης, ήταν η αρχή για τον ερχομό του στην Ελλάδα, όπου ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος.

«Έμεινα στην Ελλάδα από το 1983 μέχρι το 1991. Ήταν μια πολύ λαμπερή περίοδος για την εταιρία και πιστεύω ότι δημιούργησε σχολή στον χώρο της διαφήμισης. Είχαμε πάρει το πρώτο βραβείο στο διαφημιστικό φεστιβάλ στις Κάννες, για την ασπρόμαυρη ταινία του Campari, στην οποία ήταν κόκκινο μόνο το ποτό. Ήταν η πρώτη φορά που πήρε βραβείο ελληνική διαφήμιση» διηγείται.

Ακολούθησε η θέση του προέδρου της McCann στο Μεξικό και  τη Λατινική Αμερική, με συνεχή ταξίδια. «Απολαμβάνω τα αεροπορικά ταξίδια γιατί μπορώ να βρω λίγη ησυχία να εστιάσω στις σκέψεις και στα σχέδιά μου χωρίς να με ενοχλεί κανένας» επεσήμανε το βράδυ της περασμένης Πέμπτης.

Από τις κορυφαίες περιόδους της επαγγελματικής του καριέρας ήταν   όταν του ανατέθηκε ο παγκόσμιος διαφημιστικός λογαριασμός της Coca Cola, ύψους τότε ενός δισεκατομμυρίου οχτακοσίων εκατομμυρίων δολαρίων. Ήταν ο  διευθυντής client service σε όλο τον κόσμο.



Η απόπειρα απαγωγής

Στο Μεξικό έζησε και μια συγκλονιστική περιπέτεια.   Αποχωρώντας από μία δεξίωση έπεσε θύμα απαγωγής  και έμεινε όμηρος επί τρεις ώρες.   «Οδηγούσα ένα αυτοκίνητο-πρόκληση για το Μεξικό και την φτώχεια που επικρατούσε εκεί. Ήταν μια τεράστια Κάντιλακ-ήταν πελάτης μας- είχα διώξει τον οδηγό μου και σε ένα φανάρι μπήκαν μέσα δύο άγνωστοι, ο ένας με πιστόλι. Δεν είχα λεφτά στο πορτοφόλι μου, ενώ οι πιστωτικές μου κάρτες ήταν όλες αμερικάνικες και όπως είπα στον επίδοξο απαγωγέα δεν είχα τη δυνατότητα να σηκώσω χρήματα από κάποιο ATM. Με πίστεψαν. Μετά από ατέλειωτες βόλτες, φθάσαμε  στο Four Seasons. Τότε έκανα  έναν ελιγμό, φρέναρα  απότομα και μετά να πετάχτηκα  έξω από το αυτοκίνητο και έτρεξα στο  λόμπι».

Τότε  πήρε την απόφαση να φύγει από το Μεξικό.

Ο Πίτερ Οικονομίδης παντρεύτηκε δύο φορές στην ζωή του. Την πρώτη με την καλλονή Νίκι Μόρις, σε ένα γάμο που κράτησε μόλις οχτώ μήνες και τελείωσε άδοξα. Η δεύτερη φορά που ανέβηκε τα σκαλιά της εκκλησίας αποδείχτηκε σαφώς πιο ανθεκτική, αφού ο γάμος του άντεξε τέσσερα χρόνια.

Η συνεργασία με τον Στηβ Τζόμπς

 Όταν το 1996 ο Πίτερ Οικονομίδης αποφάσισε να αφήσει την υπ’ αριθμόν  1 τότε διαφημιστική εταιρεία στον κόσμο για να πάει σε μια μικρότερη  πολλοί ήταν εκείνοι που παραξενεύτηκαν.   Η TBWA βρισκόταν τότε στην δέκατη θέση, αλλά η φιλοσοφία της και οι καμπάνιες της είχαν συζητηθεί και είχαν αποσπάσει πολύ θετικά σχόλια.

Αφήνοντας τη McCann Erickson δεν φανταζόταν ότι ένα χρόνο αργότερα θα συναντούσε τον περίφημο Στιβ Τζομπς, ο οποίος επέστρεψε για να σώσει την Apple από την πτώχευση.  

Διηγείται: «Όταν γύρισε ο Τζομπς η εταιρεία ήταν έτοιμη να κλείσει. Τα μηχανήματα ήταν πανάκριβα και πολύ αργά και δεν υπήρχε λόγος για κάποιον να αγοράσει έναν από τους υπολογιστές της.  Εκείνη την χρονική περίοδο η μετοχή της Apple είχε πέντε δολάρια και ο πρώτος άνθρωπος που επιστράτευσε ήταν ο Λι Κλόου, η ιδιοφυία πίσω από τις διαφημίσεις της εταιρίας του.

Αμέσως μετά ανέλαβε την νέα καμπάνια μόνο για την Αμερική η TBWA. Ήμουν  επικεφαλής client service για όλο τον κόσμο πέταξε από τη Νέα Υόρκη στην Καλιφόρνια.

Πέταξα από τη Νέα Υόρκη φορώντας t-shirt, τζιν και αθλητικά. Όταν όμως μπήκα στο γραφείο του διαπίστωσα ότι μάλλον είχα ντυθεί πολύ επίσημα. Ο Στιβ φορούσε σορτσάκι και ήταν ξυπόλητος!

Ο Τζομπς σηκώθηκε από το γραφείο του, ήρθε προς το μέρος μου, μου πιάνει το χέρι και με κοιτάει στα μάτια για αρκετά δευτερόλεπτα. Ήταν ο τρόπος του να σε δεχτεί ή να σε απορρίψει. Μετά αρχίσαμε να μιλάμε για τέσσερις περίπου ώρες, με αποκλειστικό θέμα το όραμά του, να αφήσει το σημάδι του στο σύμπαν.

Φάγαμε  σούσι. Στη συνέχεια μου  είπε  αν θα μπορούσα να παρουσιάσω ένα δίκτυο που θα είχε τη δυνατότητα μπορούσε  να συνεργαστεί  με την Apple,  για να διανέμει τα προϊόντα της.

Ήθελε την προσωπική επαφή και αμφέβαλλε αρχικά αν η TBWA θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του. Ήταν μια πρόκληση για μένα να τον πείσω ότι μπορούσαμε να το κάνουμε».

Ο Πίτερ Οικονομίδης τα κατάφερε και η καμπάνια με τον τίτλο «Apple: Think different» σάρωσε  τα πάντα.

Συνάντησε ξανά τον Τζομπς τα επόμενα χρόνια, πάντα για δουλειά και πάντα στην Καλιφόρνια. «Στον Στιβ δεν άρεσαν οι μετακινήσεις, Ήθελε να είναι πάντα στο γραφείο του, να μπορεί όπως μου είχε πει να δουλεύει από το γκαράζ του. Αυτό έκανε μέχρι ημέρα που ανακοίνωσε ότι σταματάει».

Ο Πίτερ Οικονομίδης είναι εκείνος που  πίσω από την πρώτη ελληνική διαφήμιση που βραβεύθηκε στις Κάνες  για το Campari,  στην οποία το μπουκάλι ήταν έγχρωμο σε ασπρόμαυρο φόντο,  πίσω από τη διαφήμιση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού το Ελλάδα - «Εκλεκτή των θεών» («Chosen by the gods»), ενώ δικό του δημιούργημα είναι η ατάκα για τον καφέ Λουμίδη  «Έκαστος στο είδος του». Επίσης έφτιαξε καμπάνια   «Δώστε μία ευκαιρία στην Ελλάδα» (Give Greece a Chance).