Αμετανόητοι «θεριακλήδες» οι Έλληνες

Αμετανόητοι «θεριακλήδες» αποδεικνύονται οι Έλληνες εν μέσω… καπνοαπαγόρευσης. Όπως καταδεικνύει πρόσφατη έρευνα, η εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος δεν πτόησε ιδιαίτερα τους καπνιστές στη χώρα μας, οι οποίοι, βοηθούντων και των ελαστικών μέτρων επιτήρησης του νόμου, συνέχισαν να επιδίδονται στην αγαπημένη τους επιβλαβή συνήθεια.

Μάλιστα, τα συγκριτικά στοιχεία από το 2006 έως το 2010  μαρτυρούν ότι αυξάνουν και πληθύνονται οι Ελληνίδες καπνίστριες, σε αντίθεση με τους άντρες, όπου καταγράφεται μείωση του καπνίσματος.

Η έρευνα παρουσιάστηκε τη Δευτέρα από τον καθηγητή κ. Παναγιώτη Μπεχράκη, το γενικό γραμματέα του υπουργείου Υγείας κ. Αντώνη Δημόπουλο και τον πρόεδρο του ΕΟΦ κ. Γιάννη Τούντα, με αφορμή το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τον Έλεγχο του Καπνίσματος, το οποίο πραγματοποιείται από την Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου έως το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου στο αμφιθέατρο του υπουργείου Υγείας, στο Μαρούσι (Κηφισίας 39).

Στόχος του συνεδρίου -στη διάρκεια του οποίου θα παρευρεθούν μεταξύ άλλων διακεκριμένοι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Harvard- είναι να αναπτυχθούν νέα εκπαιδευτικά εργαλεία, που θα επιτρέψουν την ουσιαστική παρέμβαση εντός του σχολείου και θα μειώσουν δραστικά το ποσοστό των Ελλήνων μαθητών και νέων καπνιστών.
 
Εξ απαλών ονύχων αρχίζουν το κάπνισμα οι Έλληνες

«Φυτώρια» καπνιστών αποδεικνύονται τα ελληνικά σχολεία. Όπως έδειξε η έρευνα Hellas Health ΙΙI, η καπνιστική συνήθεια έχει γερές ρίζες μέσα στη σχολική κοινότητα, καθώς οι μισοί από τους καπνιστές δήλωσαν ότι άρχισαν το καθημερινό και συστηματικό κάπνισμα σε ηλικία μικρότερη των 18 χρόνων.

Εντός ή εκτός σχολείων σε φανατικές καπνίστριες εξελίσσονται πάντως οι γυναίκες. Συγκεκριμένα, το 42,9% των ανδρών και το 37,2% των γυναικών δηλώνουν ότι είναι καθημερινοί καπνιστές. Σε σύγκριση όμως με τις προηγούμενες πανελλαδικές μελέτες Hellas Health I και ΙΙ, που έγιναν το 2006 και το 2008 αντίστοιχα, τα ποσοστά των ανδρών καπνιστών εμφανίζονται σημαντικά μειωμένα κατά 7% (ήταν 49,9% το 2006 και 46,4% το 2008), ενώ στις γυναίκες παρουσιάζεται σταθερή αύξηση κατά 6,4% (30,8% το 2006 και 33,5% το 2008).

Αγνοούν τις επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος

Εννέα στους δέκα Έλληνες γνωρίζουν ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα, εμφράγματα, αναπνευστικά νοσήματα και επιπλοκές της κύησης. Λιγότεροι, επτά στους δέκα, γνωρίζουν ότι προκαλεί επίσης εγκεφαλικά επεισόδια και άλλους καρκίνους.

Καταγράφεται όμως άγνοια των Ελλήνων σε ό,τι αφορά τις συνέπειες από το παθητικό κάπνισμα. Είναι ενδεικτικό ότι ποσοστό 15% του δείγματος δήλωσε ότι ο καπνός από το τσιγάρο των άλλων δεν είναι επικίνδυνος για την υγεία.

Αυτή η άγνοια αντικατοπτρίζεται και στα υψηλά ποσοστά έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα, τόσο στο σπίτι όσο και στους χώρους εργασίας. Τρεις στους 10 από τους συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν πως ζουν σε σπίτια όπου κάποιος καπνίζει εντός σπιτιού, ενώ 4 στους 10 απάντησαν ότι δεν υπάρχει κάποιου είδους περιορισμός του καπνίσματος στο σπίτι τους.

«Τεκές» και ο χώρος εργασίας

Η κατάσταση δεν είναι ιδιαίτερα καλύτερη και στους εργασιακούς χώρους, παρά τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας. Μόνο το 56,3% των ανθρώπων που εργάζονται σε κλειστούς χώρους δήλωσαν ότι υπάρχει απαγόρευση του καπνίσματος στον χώρο που εργάζονται, με αποτέλεσμα 1 στους 3 εργαζόμενους (34,3%) να γίνεται παθητικός καπνιστής στο χώρο δουλειάς του.

Ωστόσο, το 69,6% του συνόλου των εργαζομένων (καπνιστών και μη) πιστεύει ότι το κάπνισμα δεν θα πρέπει να επιτρέπεται στο χώρο εργασίας τους.

Μάλιστα,  σημαντικός αριθμός ανθρώπων θεωρούν ότι η απαγόρευση του καπνίσματος στον χώρο εργασίας τους θα βελτίωνε την απόδοσή τους (20%), το ηθικό τους (21%) και την υγεία τους (42%).

Μετ’ εμποδίων η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου

Τα προβλήματα που ανακύπτουν σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας στους χώρους εστίασης και διασκέδασης καταδεικνύει και η έρευνα. Τέσσερις στους δέκα που επισκέφθηκαν κάποιο εστιατόριο τον τελευταίο μήνα, δήλωσαν ότι είδαν πελάτες να καπνίζουν «μερικές φορές», «συχνά» ή «πάντα», ενώ μόνο το 37% διαπίστωσε ότι στο εστιατόριο δεν υπήρχε καθόλου καπνός. Το αντίστοιχο ποσοστό για μπαρ, κλαμπ και καφέ ήταν μόλις 33%.

Περισσότεροι από έξι στους δέκα συμφωνούν στην απαγόρευση του καπνίσματος σε μπαρ, κλαμπ και καφέ. Ωστόσο, σε περίπτωση που διαπιστώσουν ότι ο νόμος δεν τηρείται, μόνο το 17% δηλώνει ότι θα διαμαρτυρόταν στον υπεύθυνο του καταστήματος, το 11% θα διαμαρτυρόταν στον καπνιστή και μόλις το 1% θα έκανε καταγγελία στις αρμόδιες αρχές.

Η ταυτότητα της έρευνας

Η έρευνα με την ονομασία Hellas Health ΙΙI διεξήχθη από το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) σε συνεργασία με το Harvard School of Public Health και τη Metron Analysis. Το δείγμα αποτέλεσαν 1.000 άτομα ηλικίας άνω των 18 ετών σε όλη τη χώρα. Διεξήχθη κατά την περίοδο 1-21 Οκτωβρίου 2010, δηλαδή μετά την έναρξη εφαρμογής του νέου νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους εσωτερικούς χώρους.