Τα απρόβλεπτα είναι τα καλύτερα!

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Αλήθεια, πόσοι από εσάς ερωτευτήκατε ένα άτομο που δεν περιμένατε στον πιο απροσδόκητο χρόνο;

Σε προηγούμενο άρθρο μου, στην ανατομία του παθιασμένου έρωτα, είχα αναφερθεί στο ότι ο έρωτας είναι απρόβλεπτος!

Συνωμοσία του σύμπαντος ή μήπως τα απρόβλεπτα είναι τα καλύτερα;






Ο κόσμος είναι τόσο απρόβλεπτος και τα καλύτερα συνήθως συμβαίνουν απρόσμενα...
Θέλουμε να αισθανόμαστε ότι έχουμε τον έλεγχο της δικής μας ύπαρξης... Άλλοτε είναι εφικτό και άλλοτε όχι. Τα απρόβλεπτα είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης! Κάνουμε προβλέψεις για το τι θα σκεφτούν και πώς θα συμπεριφερθούν οι άλλοι άνθρωποι, για τον καιρό, για τις καταστάσεις... Συχνά, οι προβλέψεις μας επιβεβαιώνονται, όμως άλλες φορές ματαιώνονται!

Πόσες φορές ξεκινήσατε να βγείτε έξω για μια φιλική συνεύρεση με φίλους/φίλες και η νύχτα είχε απρόβλεπτα ευχάριστη εξέλιξη... Εν αντιθέσει με άλλες βραδιές, που προγραμματίσατε τα πάντα, εκτός από το πόσο θα βαρεθείτε...

Ο άνθρωπος μπορεί να επωφεληθεί από το απρόβλεπτο, ενισχύοντας τον συναισθηματικό πλούτο, μόνο όταν αφήσει τον εαυτό του να βιώσει στο έπακρο την έκπληξη στη ζωή... Αυτό όμως συνεπάγεται την εγκατάλειψη του ελέγχου.

Γιατί τα δώρα-έκπληξη μας δημιουργούν μεγαλύτερη συγκίνηση από τα αναμενόμενα;

Η έκπληξη από νευροψυχολογικής απόψεως αυξάνει την ένταση της συναισθηματικής συγκίνησης 400% παραπάνω συγκριτικά με μια χαρμοσύνη, αλλά προβλεπόμενη συνθήκη.

Μην φοβάστε την αλλαγή πλεύσης, διότι ο εγκέφαλος είναι ικανότατος να την διαχειριστεί!
Όσο περίεργο και αν ακούγεται, ο ανθρώπινος εγκέφαλος ανταποκρίνεται σε ένα απροσδόκητο γεγονός με προβλέψιμο τρόπο. Αρχικά ο χρόνος «παγώνει» και η προσοχή του ανθρώπου επικεντρώνεται στο «εδώ» και «τώρα», έπειτα ο εγκέφαλος αρχίζει μια αρχέγονη εξελικτική διαδικασία -τη διερεύνηση- και αλλάζει πλάνο, προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα!

Η διαδικασία του απροσδόκητου βοηθά τον άνθρωπο να μάθει, μέσα από καινούργιες συνθήκες, να προσαρμοστεί και να εξελιχθεί. Η περιέργεια όχι μόνο δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα, αλλά παράλληλα εξελίσσει τον άνθρωπο! Αυτό συμβαίνει, διότι το γνωστικό σύστημα είναι φτιαγμένο για να αντιμετωπίζει το μη προβλέψιμο, αλλά και να συμπεριφέρεται απρόβλεπτα -και αυτό είναι βασικό για την ανθρώπινη εξέλιξη!

Άλλωστε, όλα τα επιστημονικά και ιατρικά ευρήματα έχουν ως κινητήρια δύναμη την δημιουργική αναζήτηση και εν τέλει την καινοτομία.


 
Το απρόβλεπτο συντελεί στη διαδικασία μάθησης!
Τα βρέφη μαθαίνουν τον κόσμο μέσα από το απρόβλεπτο -π.χ. το σπάσιμο μιας σαπουνόφουσκας! Οι ενήλικες όμως φοβούνται την παραδοχή ότι ίσως κάνουν λάθος, ίσως τα πράγματα να είναι διαφορετικά απ' ό,τι ήθελαν να πιστεύουν.... Και ναι, ζούμε σε έναν κόσμο εξέλιξης, όπου όλα αλλάζουν!

«Σπάστε» τη ζώνη ασφάλειας που έχετε φτιάξει για τον εαυτό σας!
Φανταστείτε τον υπερπροστατευτικό σας εαυτό να σας τοποθετεί μέσα σε μια γυάλινη σφαίρα... Τι θα γίνει αν σπάσει; Μήπως τελικά είναι καλύτερα αν μπορείτε να εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας να είστε πιο ευέλικτοι, ώστε να αντιμετωπίζετε κάθε τι μη προβλέψιμο με λιγότερο φόβο;

Αν και στις ταινίες φαντασίας θεωρούμε το προβλέψιμο βαρετό, στην πραγματική ζωή αντιμετωπίζουμε το απρόβλεπτο με φόβο!

Η σχέση του ανθρώπου με την έκπληξη είναι αμφίθυμη…
Μπορεί οι εκπλήξεις να είναι συναρπαστικές και να ανεβάζουν τη λίμπιντο, παρ' όλα αυτά δημιουργούν και αίσθημα κινδύνου. Οι άνθρωποι, οι οποίοι δυσανασχετούν ακόμα και με τις ευχάριστες εκπλήξεις, έχουν στο ιστορικό μάθησης υιοθετήσει ακούσια τον έλεγχο ως μηχανισμό άμυνας σε περιόδους στρες.

Η έκπληξη έχει τις ρίζες της στην αλλαγή -ακόμα και τα αρνητικά απρόβλεπτα γεγονότα, ο άνθρωπος μπορεί να τα διαχειριστεί καλύτερα, όταν είναι ευέλικτος! Για παράδειγμα, φανταστείτε κάποιον που έχασε τη δουλειά του, στενοχωρήθηκε, αλλά δεν τον «πήρε από κάτω» και εν τέλει βρήκε όχι μόνο μια απλή δουλειά, αλλά ένα επάγγελμα που τον ολοκληρώνει ως προσωπικότητα!
 

«Ο έρωτας είναι τόσο παράλογος όσο το μίσος και εξίσου απρόβλεπτος»
- Marty Rubin

Το δίχτυ ασφάλειας μπορεί να σας εγκλωβίσει…
Το αν «αγκαλιάζετε» ή αφήνετε απ' έξω απρόβλεπτα γεγονότα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις ερωτικές σχέσεις, ιδίως μετά από μια ψυχοφθόρα σχέση... Δεν συνεπάγεται κατά πόσο δεκτικοί είστε στις εκπλήξεις της ζωής.

Τα καλύτερα θα έρθουν, μόνο όταν αποφασίσετε να προχωρήσετε μπροστά και να αφήσετε πίσω σας ό,τι σας στενοχώρησε. Κατά κοινή αποδοχή, η προβλεψιμότητα στο πλαίσιο μιας ρομαντικής σχέσης ανάμεσα σε ένα ζευγάρι καλλιεργεί το αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης, από την άλλη όμως οι ευχάριστες εκπλήξεις αναζωπυρώνουν το πάθος, την συναισθηματική σύνδεση ανάμεσά τους, καθώς και την... παιχνιδιάρικη διάθεση!

Η ασφαλής διαμονή παραγκωνίζει τα έντονα συναισθήματα! Η ευτυχία δεν είναι προορισμός, αλλά στιγμές.


- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.