The Facebook Βlues: Γιατί η διαδικτυακή συμπεριφορά «αλά Σέρλοκ Χολμς» ρίχνει την διάθεση;

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Μήπως η τεχνολογική επανάσταση στα χρόνια της ψηφιακής εποχής μετέβαλε την σχέση με τον εαυτό μας και την συσχέτιση μας με τους άλλους;

Ζηλεύω… θέλω και εγώ να κάνω ταξίδια συνέχεια....
Ζηλεύω… μακάρι να είχα την δική του φανταστική δουλειά και να έβγαζα τόσα πολλά λεφτά…
Ζηλεύω… μακάρι να είχα το δικό του lifestyle…
Θα ήθελα να ήμουν εγώ στην θέση του... αλλά δεν είμαι...

Τα φαινόμενα απατούν! Η ζωή δεν είναι αψεγάδιαστη...

Έρευνα του Πανεπιστήμιου του Missouri-Columbia έδειξε ότι η διαδικτυακή κατασκοπεία ενισχύει τις καταθλιπτικές τάσεις. Επιστημονικά αυτό εξηγείται μέσα από τις γνωστικές διεργασίες της κοινωνικής αντιπαραβολής εξαιτίας της ακουσίας παρόρμησης του ανθρώπου να συγκρίνει τον εαυτό του με άλλους. Όπως είναι φυσικό, τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν μια εικονική πραγματικότητα, μια δεύτερη persona... Επίσης, είναι απόλυτα φυσιολογικό η πλειονότητα των χρηστών να θέλουν να μοιράζονται μόνο θετικές στιγμές από την ζωή τους.  Συνεπώς, η εικονική σύγκριση έχει μια τάση να επικεντρώνεται μόνο στα θετικά, παραβλέποντας τα αρνητικά, τα οποία είναι «αθόρυβα».


 
Η ουτοπία κοινωνικότητας πλήγμα για την αυτοεκτίμηση μας...

Η ανάγκη για την αξιολόγηση του εαυτού από τους άλλους ως μέσο επιβεβαίωσης συνοψίζεται στην θεωρία της Κοινωνικής Σύγκρισης. Με αυτή την λογική τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης/social media όπως το Facebook μπορούν να λειτουργήσουν ως «καθρεφτισμός», προκαλώντας ένα είδος εξάρτησης από την κοινωνική επιβεβαίωση, που εκφράζεται π.χ. από τα likes.

Όσοι θα αναζητήσουν την κοινωνική αποδοχή από μια ψεύτικη παραπλανητική εικονική ταυτότητα, κινδυνεύουν να βυθιστούν σε ακόμα μεγαλύτερο ψέμα... Η πιθανότητα είναι να βιώσουν έκπτωση της λειτουργικότητάς τους στον πραγματικό κόσμο, καθώς η σύγκριση θα είναι ανόμοια, με αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεσή τους.

O «Σερλοκχολμισμός» μπορεί να σαμποτάρει την αλληλεπίδραση στην σχέση αγάπης και να την μετατρέψει σε σχέση μίσους!

Η διαδικτυακή συμπεριφορά του/της συντρόφου μπορεί να προκαλέσει πλήγμα στην σχέση!

Αν το έτερον ήμισυ είναι ενεργό στο Facebook ενώ έχει πει ότι κοιμάται... συνήθως μεταφράζεται ότι επικοινωνεί με τρίτο πρόσωπο...

Αν έχει κάνει check-in σε μια τοποθεσία που δεν συνηθίζει να συχνάζει, μεταφράζεται ως μεταβατικός χώρος-προθάλαμος της νέας σχέσης...

Αν κάνει συνέχεια like σε κάποια άλλη/κάποιον άλλον... τότε δεν υπάρχει μετάφραση... το πόρισμα έχει βγει ήδη!
 

Η διαδικτυακή συμπεριφορά μπορεί να διαταράξει την φυσική ισορροπία της σχέσης

Το χειρότερο απ' όλα είναι αν το έτερον ήμισυ έχει μέρες να εμφανιστεί ενεργό στο Facebook και ο έτερος Sherlock Holmes… βυθισμένος στον εθισμό του τσεκαρίσματος, συνεχίζει να προσπαθεί να εξιχνιάσει τα πώς και τα γιατί...

Το αποτέλεσμα της έρευνας είναι η μοναχική κατάληξη, αγκαλιά με την εμμονή του/της...

Τα αυθαίρετα συμπεράσματα που αφορούν στην εικονική πραγματικότητα έχουν αρνητική ροπή... Δύσκολα θα οδηγήσουν το ζευγάρι σε ουσιαστικό διάλογο, καθώς τα επιχειρήματα είτε δεν θα ευσταθούν... είτε τα εικονικά πειστήρια δεν θα αρκούν, για να ενοχοποιηθεί μια συμπεριφορά.

Όπως και να 'χει, τα συναισθήματα που απορρέουν συνήθως είναι δυσφορία... θυμός... απογοήτευση...

Ακόμα και η εμμονή με την παρακολούθηση της διαδικτυακής συμπεριφοράς του πρώην συντρόφου μπορεί να καταλήξει σε παθολογική ζήλεια και καυγάδες, «σαμποτάροντας» την πιθανότητα επανασύνδεσης.



Στην αντίπερα όχθη...για κάποιους το διαδικτυακό φλερτ δεν αποτελεί πταίσμα, καθώς λαμβάνει χώρα σε εικονική διάσταση και όχι σε πραγματική... Καλή η δικαιολογία, αλλά «μπαγιάτικη»... Τα κακά νέα είναι ότι το διαδικτυακό φλέρτ αποτελεί είδος συναισθηματικής απιστίας... Δεν συνεπάγεται ότι θα μείνει κρυφό...

Όσο για τους πρόσφατα χωρισμένους, ακόμα και η απότομη αλλαγή στο status από «in relationship» σε «single» αποκωδικοποιείται ως κοινωνική απόρριψη! Τα δε tags, συνοδευμένα από το αντίθετο φύλο, σε αντικατάσταση…

Στον αντίποδα των «Facebook blues», πλήθος από ευρήματα μελετών υποστηρίζουν ότι τα κοινωνικά δίκτυα, όπως το Facebook, έχουν θετική επίδραση στην ψυχολογία του ανθρώπου!

Προσωπικά, είμαι ευγνώμων στον ιδρυτή του Facebook, διότι, αν δεν υπήρχε, δεν θα μπορούσα να ξαναβρώ τους συμφοιτητές μου από την Αγγλία, όπου σπούδασα και οι οποίοι βρίσκονται σε διάφορες χώρες.

Σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία και συγκεκριμένα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Cyber Psychology & Behavior Journal, συγκεκριμένοι παράγοντες συμβάλλουν στο αίσθημα ζήλειας που προκαλείται από το Facebook. Αφενός, η τεχνολογία προσφέρει την συνθήκη για δράση, αφετέρου δεν είναι αυτή καθαυτή υπεύθυνη για την ανθρώπινη συμπεριφορά. Συμπερασματικά, η προσωπικότητα του χρήστη υπερισχύει της τεχνολογίας. Ορισμένες προσωπικότητες έχουν δυσκολία στο να εμπιστευτούν τους άλλους. Φανταστείτε μια εποχή χωρίς υπολογιστές: ένας άνθρωπος με εμμονές πάλι θα έλεγχε κρυφά το τηλέφωνο του/της συντρόφου του, προκειμένου να δικαιωθεί ότι έχει εξαπατηθεί! Συμπερασματικά, το πρόβλημα προϋπάρχει και με την χρήση της τεχνολογίας βρίσκει πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωσή του.



 
Συνεπώς, δεν είναι κατακριτέα ούτε τα like ούτε τα share... Όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και η διαχείριση των κοινωνικών δικτύων είναι θέμα επιλογής... «σωστής χρήσης» ή «κατάχρησης». Δεν υπάρχουν κανόνες. Το ποια εικόνα βγάζει κάποιος στο Facebook, είναι θέμα προσωπικής επιλογής. Όπως π.χ. κάποιος επιλέγει να έχει προσεγμένη εξωτερική εμφάνιση όταν βγαίνει έξω, ενώ κάποιος άλλος προτιμάει ένα πιο alternative look.

Oι αλήθειες δεν χτίζονται στα ψέματα… έτσι και στο timeline της πραγματικής ζωής… οι πιο πολύτιμες στιγμές κοινοποιούνται πρώτα στο μυαλό μας… και ύστερα στην καρδιά μας...


- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.